ભારતીય થાળીમાં 'બટાકા' કેવી રીતે પહોંચ્યાં? જાણો તેની રસપ્રદ સફર અને આયુર્વેદ પ્રમાણે તેના ફાયદા અને ગેરફાયદા

બટેટા ભારતીય ભોજનનો અભિન્ન ભાગ બની ગયા છે. બટાકા વિનાની ભારતીય પ્લેટની કલ્પના કરવી પણ મુશ્કેલ છે પરંતુ શું તમે જાણો છો કે બટેટા ભારતનું શાકભાજી નથી અને તે ફક્ત 500 વર્ષ પહેલા જ ભારતમાં આવ્યું છે, પરંતુ આટલા ઓછા સમયમાં દરેક ભારતીય ઘરમાં બટાકાની એન્ટ્રી થઈ ગઈ છે.

બટાકા વગર વધારે ખોરાક બનતો નથી. તે સ્વાદિષ્ટ હોવા ઉપરાંત ઘણા પોષક તત્વોથી ભરપૂર છે. તેને ઉકાળીને કે શેકીને ખાવાથી ખૂબ જ ફાયદો થાય છે.

જો આપણે શાકભાજી સાથે સંબંધિત ઇતિહાસ પર નજર કરીએ તો, લગભગ 7 હજાર વર્ષ પહેલાં મધ્ય પેરુમાં બટાકાનો ઉપયોગ થતો હતો. બટાટા 16મી સદીમાં સ્પેન પહોંચ્યા. તે સ્પેન મારફતે યુરોપમાં પ્રવેશ્યું. યુરોપના વેપારીઓ ભારતમાં બટાકા લાવ્યા હતા. એવું કહેવાય છે કે મુગલ બાદશાહ જહાંગીરના સમયમાં બટાકા ભારતમાં આવ્યા હતા. ભારતમાં બ્રિટિશ શાસનનો પાયો નાખનાર ગવર્નર વોરેન હેસ્ટિંગ્સના સમયમાં (1772 થી 1785 સુધી) ભારતમાં બટાકાનો વ્યાપકપણે ફેલાવો થયો હતો.

બટાટા એક વિદેશી શાક છે. બીજી સદીમાં લખાયેલા આયુર્વેદના મહાન ગ્રંથ 'ચરકસંહિતા'માં પણ આ બાબતની કોઈ માહિતી નથી. આ પુસ્તકના 'અન્નપાનવિધિ પ્રકરણ'માં ભીંડા, પેથા જેવા અનેક શાકભાજી વિશે માહિતી છે, પરંતુ બટાટા શૂન્ય છે. આ હોવા છતાં, બટાટા એ ભારતમાં તમામ શાકભાજીનો રાજા છે અને તે તમામ શાકભાજી સાથે સંયોજન ધરાવે છે. બટાકા-શાક, કઢી-બટેટા, બટેટા-કોબી, બટેટા-ડુંગળી, બટેટા-ટામેટા જેવા અનેક પ્રકારનાં શાકભાજીમાં બટાટાનું આગવું સ્થાન છે, તો પછી તેનો ઉપયોગ માંસાહારી વાનગીઓમાં પણ થાય છે. મુગલાઈ વાનગી આલુ-ગોશ્ત આજે પણ ટ્રેન્ડમાં છે.

ભારત સિવાય સમગ્ર દુનિયામાં બટાકાનું સેવન કરવામાં આવે છે. આજે ચીન, ભારત, રશિયા બટાકાના મુખ્ય ઉત્પાદક દેશો છે. ચોખા, ઘઉં અને મકાઈ પછી બટાટા એ વિશ્વનો ચોથો સૌથી મહત્વપૂર્ણ પાક છે અને બિન-અનાજમાં પ્રથમ છે. ખાદ્ય ઈતિહાસકાર રેબેકા અર્લના મતે, 'બટેટા આખી દુનિયામાં ઉગાડવામાં આવે છે અને દરેક તેને પોતાનું માને છે'. બટાટા ઘણા નામોથી ઓળખાય છે. સંસ્કૃત-સુકંદક, હિન્દી-બટેટા, કન્નડ-બટાટા ગીડ્ડે, ગુજરાતી-બટાટા, મરાઠી-બટાટા, તમિલ-ઉરલકિલાંગુ, તેલુગુ-ઉરલગડ્ડા, બંગાળી-બટેટા, મલયાલમ-ઉરુલાઈકિલાન્નુ, અંગ્રેજી-બટાટા.

બટાકામાં પ્રોટીન અને મિનરલ્સ ભરપૂર માત્રામાં હોય છે. તેમાં સ્ટાર્ચ, પોટાશ અને વિટામિન A અને D પણ ભરપૂર માત્રામાં હોય છે. તેનાથી વજન પણ વધે છે. બટાકાને તળ્યા પછી મસાલા વગેરે લગાવવાથી જે ગ્રીસ પેટમાં જાય છે તેનાથી સ્થૂળતા વધે છે. બટાકાને બાફીને અથવા તેને ગરમ રેતી અથવા રાખમાં શેકીને ખાવાથી ફાયદો થાય છે. બટાકામાં કેલ્શિયમ, આયર્ન, વિટામિન-બી અને ફોસ્ફરસ ભરપૂર માત્રામાં હોય છે. બટાકા ખાવાથી લોહીની નળીઓ લાંબા સમય સુધી લચીલી રહે છે અને સખત થતી નથી.

આ પણ વાંચો :  લીંબુના ઉત્પાદન માટે આ અદ્યતન ટેકનોલોજી અપનાવો

આ પણ વાંચો : શરબતી ઘઉં : શરબતી ઘઉં છે ખુબ જ ખાસ, તેની વિશેષતાઓ તમને બનાવશે ધનવાન