રાયડો: ઓક્ટોબરમાં વૈજ્ઞાનિક રીતથી કરો રાયડોની ખેતી, થશે બમણો નફો

રાયડોના (Mustered) તેલનો ઉપયોગ દેશમાં ખાસ કરીને ઉત્તર ભારતમાં સૌધી વધુ કરવામાં આવે છે. જેના કારણે રાયડોના (Mustered) તેલનો ભાવ છેલ્લા બે વર્ષથી સતત આકાશને સ્પર્શી રહ્યા છે. અત્યારે બજારમાં રાયડોના (Mustered) તેલની કિંમત 180 રૂપિયાથી 220 રૂપિયા પ્રતિ લીટર ચાલી રહી છે. નિષ્ણાતો કહે છે કે રાયડોના (Mustered) આ તેજી આવતા ઘણ વર્ષો સુધી ચાલુ રહશે.

રાયડોના (Mustered)તેલનો ઉપયોગ દેશમાં ખાસ કરીને ઉત્તર ભારતમાં સૌધી વધુ કરવામાં આવે છે. જેના કારણે રાયડોના (Mustered) તેલનો ભાવ છેલ્લા બે વર્ષથી સતત આકાશને સ્પર્શી રહ્યા છે. અત્યારે બજારમાં રાયડોના (Mustered)તેલની કિંમત 180 રૂપિયાથી 220 રૂપિયા પ્રતિ લીટર ચાલી રહી છે. નિષ્ણાતો કહે છે કે રાયડોમાં આ તેજી આવતા ઘણ વર્ષો સુધી ચાલુ રહશે. ગત વર્ષે સરકારે અન્ય કોઈપણ ખાદ્યતેલને સરસવના તેલમાં ભેળવવા પર સંપૂર્ણ પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો. તેના કારણે ઓઇલ મિલોમાં રાયડોની માંગ અને ભાવ બંનેમાં વધારો થયો હતો.

રાયડોના એમએસપીમાં વધારો

તા જોતા, સરકારે વર્ષ 2020-21 માટે રવિ પાક માટે નવા ટેકાના ભાવ જાહેર કર્યા હતા. સરકારે આ વખતે રાયડોના (Mustered) પાકના લઘુત્તમ ટેકાના ભાવમાં 400 રૂપિયાનો વધારો કરી 5,050 રૂપિયા પ્રતિ ક્વિન્ટલ કર્યો છે. ગયા વર્ષે પાકની લઘુત્તમ ટેકાના ભાવ-એમએસપી 4650 રૂપિયા પ્રતિ ક્વિન્ટલ હતી. રાયડોની એમએસપીમાં વધારો અને રાયડોના તેલના વધતા ભાવને કારણે ખેડૂતો રાયડોની ખેતી તરફ આકર્ષિત થઈ રહ્યા છે.

અતિવૃષ્ટિ અને કમોસમી વરસાદને કારણે ખેડૂતોને ખરીફ પાકમાં નુકસાન થયું છે. ડાંગરનો પાક પાકેલો અને તૈયાર હતો, પરંતુ ખેતરોમાં પાણી ભરાવાના કારણે તેમનો પાક બગડી ગયો. આ તમામ બાબતોમાંથી બોધપાઠ લીધા બાદ ખેડૂતો રાયડો તરફ વળી રહ્યા છે. રાયડોનો વાવેતર ઓક્ટોબર મહિનામાં થાય છે. રાયડો સાથે બટાકાનું વાવેતર પણ થાય છે, પરંતુ ખેડૂતો બટાકા સિવાય રાયડોને મહાત્વ આપી રહ્યા છે.

રાયડોની ખેતી ફાયદાકારક

વૈજ્ઞૈનિકોના મત અનુસાર રાયડોના (Mustered) ખેતી ખેડૂતને મોટા ફાયદા પહુંચાડી શકે તેમ છે. બીજી બાજુ બજારના નિષ્ણાતો કહે છે કે આ વખતે રાયડોના (Mustered) પાક ખેડૂતો માટે બમ્પર કમાણીની તક સાબિત થઈ શકે છે. રાયડોને વાવવાનો આ સૌથી સારૂ સમય છે. કૃષિ વૈજ્ઞાનિક કેન્દ્ર, ગૌતમબુદ્ધ નગરના પ્રમુખ, પ્રોફેસર મયંક કુમાર રાય, સહાયક નિયામક ડો.સંદીપ ચૌધરી રાયડોના (Mustered)વૈજ્ઞાનિક ટેકનોલોજી વિશે ખેડૂતોને જણાવી રહ્યા છે.

પ્રોફેસર મયક કુમાર રાય કહે છે કે જો ખેડૂતો ખેતીમાં વૈજ્ઞાનિક તકનીકોનો ઉપયોગ કરે તો ઉપજ માત્ર વધારે જ નહીં, તેમજ જીવાતો અને રોગોને કારણે પાકને થતું નુકસાન પણ ઓછું થશે. પાકનો ખર્ચ ઘટશે અને આ રીતે ખેડૂતોને રાયડોના (Mustered) પાકથી વધુ લાભ મળશે. પ્રોફેસર મયંક કુમાર રાય કહે છે કે કૃષિ વૈજ્ઞાનિકો વિસ્તાર મુજબ રાયડોના વિવિધ પ્રકારના ઉપયોગની ભલામણ કરે છે. તેથી, તમારા વિસ્તારના કૃષિ વૈજ્ઞાનિકોની સલાહ પર જ બીજનો ઉપયોગ કરો.

રાયડોની ખેતી કરવાની વૈજ્ઞાનિક રીત

5 થી 25 ઓક્ટોબર સુધી ખેતરમાં રાયડો વાવો.

એક એકર ખેતરમાં 1 કિલો બીજ વાપરો.

વાવણી સમયે 100 કિલો સિંગલ સુપરફોસ્ફેટ, 35 કિલો યુરિયા અને 25 કિલો મ્યુરેટ ઓફ પોટાશનો ખેતરમાં છંટકાવ કરવો જોઈએ.

રાયડોના (Mustered) વાવ્યા બાદ એક સપ્તાહની અંદર નીંદણ નિયંત્રણના પગલાં લો.

નીંદણને રોકવા માટે 400 લિટર પાણીમાં એક લિટર પેન્ડીમેથાલિન (30 EC) કેમિકલ ભેળવીને સ્પ્રે કરો.

રાયડોના (Mustered) વાવણીના 20-25 દિવસ પછી, ખેતરમાં નિંદામણ અને હોઇંગ કરો.

રાયડોની ખેતી કરવાની આ છે સાચી રીતે, જાણે તેની સુધારેલી જાતો વિશે

નીંદણ કરતી વખતે, છોડ વચ્ચે રેખાથી રેખા અંતર 45 સેમી અને ખેતરમાં છોડથી છોડ સુધી 20 સેમી રાખો.

પાકમાં પ્રથમ પાણી 35-40 દિવસ પછી આપો. જરૂર પડે તો અનાજ બનાવતી વખતે બીજી સિંચાઈ કરો.

રાયડોના (Mustered) ફૂલ આવે ત્યારે સિંચાઈ ન કરવી જોઈએ.

પ્રથમ સિંચાઈ પછી એકર દીઠ 35 કિલો યુરિયા છાંટવું.

જો પાક પર મહુન અથવા ચંપાના જંતુનો હુમલો થાય તો એક લીટર પાણીમાં 5 મિલી લીમડાનું તેલ છાંટવું.

આ માટે 100 મિલી ઇમિડાક્લોપ્રિડ (17.8 મિલી) 200 લિટર પાણીમાં ભેળવીને ઉપયોગ કરી શકાય છે.

સાંજે પાક પર કેમિકલનો છંટકાવ કરવો જોઈએ.

જરૂર પડે તો 10-12 દિવસ પછી બીજો સ્પ્રે કરો.

પાકમાં કઠોળ બનાવતી વખતે રાયડોના છોડના જૂના પાંદડા 20-25 સેમી નીચે તોડવા જોઈએ.

વાવણીના 65-70 દિવસ પછી, 250 ગ્રામ કાર્બેન્ડાઝીમ (12%) અને માનકોઝેબ (63%) 200 લિટર પાણીમાં સ્પ્રે કરો.

ફૂલ અને પોડ બનાવતી વખતે, 250 લિટર થિયોરિયા 200 લિટર પાણીમાં ભેળવીને ખેતરમાં છાંટો. તે પાકને હિમથી પણ બચાવે છે.

રાયડોના (Mustered) સારી ઉપજ માટે, 75 ટકા કઠોળ પીળો થાય ત્યારે જ પાક લણવો.