પશુઓને પણ હોય છે રોગપ્રતિકારક શક્તિની જરૂર, જેને પૂરા પાડે છે વિટામિન્સ અને મીનરલ્સ

ગુજરાતનાં નિષ્ણાંતો ને મત છે કે ગુજરાતમાં પશુઆહારની ખોળમાં વ્યાપક ભેળસેળ થઈ રહી છે, જેથી દૂધમાં પૂરતો વળતર મળવાનૂં બંદ થયુ છે. એચલે હવે પશુપાલકોને પોતે જ એવી ખોરાક બનાવી જોઈએ જેમા વિટામીન્સ અને મીનરલ્સ વધારે હોય અને તેને પોતાના પશુઓને ખવડાવું જોઈએ

પશુઓને પણ આમારા જેવૂ જ વિટામિન્સ, આર્યનસ જસત અને પ્રોટીનની જરૂર હોય છે.હવે અમે લોકોને તો ખબર હોય છે કે કેવા-કેવા વસ્તુઓમાં કેવા-કેવા પ્રોટીન અને વિટામિન્સ હોય છે પણ તેની ખાતરી આપણ પશુઓને તો નથી ને. એટલે પશુપાલકો પોતાના પશુઓને વિટામિન્સ અને મીનરલ્સ પ્રમાણે ખોરાક કે ખોળ ખલડાવી જોઈએ. જે પશુઓને સારો પોષક તત્વ મળે છે તો તેથી પોતાનાને પણ વિટામિન્સ અને મીનરલ્સથી ભરપૂર પોષક તત્વો દૂધના કારણે મળે છે અને દૂધમાં પણ 10 ટકાનો વધારો થાય છે.  

શુ કહે છે નિષ્ણાંતો

ગુજરાતનાં નિષ્ણાંતો ને મત છે કે ગુજરાતમાં પશુઆહારની ખોળમાં વ્યાપક ભેળસેળ થઈ રહી છે, જેથી દૂધમાં પૂરતો વળતર મળવાનૂં બંદ થયુ છે. એચલે હવે પશુપાલકોને પોતે જ એવી ખોરાક બનાવી જોઈએ જેમા વિટામીન્સ અને મીનરલ્સ વધારે હોય અને તેને પોતાના પશુઓને ખવડાવું જોઈએ. નિષ્ણાતોં કહવું છે કે જ્યારથી જ ડેરી રાજકીય ઉદ્યોગ બનયું છે, ત્યારથી આ બધુ થવા માંડીયુ છે.

પ્રાણીઓ માટે ખોરાક

ફોલિક એસિડ, વિટામિન બી 6, વિટામિન બી 12, વિટામિન સી, વિટામિન એ, વિટામિન ઇ, આયર્ન, જસત, સેલેનિયમ અને કોપર બિન-રુમાન્ટ પ્રાણીઓમાં પ્રતિરક્ષાને અસર કરે છે. રુમેન્ટમાં, માઇક્રોબાયલ વસ્તી વિટામિન્સનું સંશ્લેષણ કરવાની તેમની ક્ષમતામાં મદદ કરે છે પરંતુ કેટલાક અભ્યાસોએ અહેવાલ આપ્યો છે કે કોબાલ્ટ, કોપર, સેલેનિયમ, ક્રોમિયમ, વિટામિન ઇ અને એ રુમેન્ટમાં રોગપ્રતિકારક શક્તિમાં ફેરફાર કરે છે.

વિટામિન એ, ડી અને ઇ રોગપ્રતિકારક પ્રતિક્રિયાના રાસાયણિક સંકેત પરમાણુઓના નિર્માણ અને કાર્યને ટેકો આપીને રોગપ્રતિકારક શક્તિ પર સીધી અસર કરે છે. કેટલાક વિટામિન્સ અને ખનિજો માટે, શ્રેષ્ઠ રોગપ્રતિકારક, વૃદ્ધિ અને પ્રજનન શક્તિમાં વધારો કરે છે.

ઝીંક વધાવે છે રોગ પ્રતિકારક શક્તિ 

ઝીંક ગાય અને ભેંસોની રોગપ્રતિકારક શક્તિમાં વધારો કરે છે. સાથે જ ઝીંક તેમના આંગળીઓના રાસ્તે ટ્રાંસ્ક્રિપ્શન નિયંત્રણમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. પશુઓમાં રોગપ્રતિકારક પ્રતિભાવને ચોક્કસ એન્ટિજેન્સના પ્રતિભાવમાં કોષોના ઝડપી પ્રસારની જરૂર પડે છે અને તેથી, ઝીંકની ઉણપ રોગપ્રતિકારક તાના આ પાસાને વિકસતા અટકાવે છે.

કોપર

કુદરતી કોપરની ઉણપથી રુમેન્ટ્સ માટે રોગની સંવેદનશીલતા વધે છે. એન્ટિબોડીઝ અને શ્વેત રક્તકણોની રચના સહિત રોગપ્રતિકારક શક્તિના યોગ્ય વિકાસ અને જાળવણી માટે ક્યુ જરૂરી છે. તાંબાની ઉણપથી નમ્ર અને કોષ-મધ્યસ્થી પ્રતિરક્ષામાં ઘટાડો થાય છે, તેમજ બિન-વિશિષ્ટ પ્રતિરક્ષામાં ઘટાડો થાય છે. ડાયેટરી ક્યુ ફેગોસાયટીક તેમજ મેગોફેજેસ અને ન્યુટ્રોફિલ્સ જેવા ફેગોસાયટીક કોષો દ્વારા નિયંત્રિત ચોક્કસ રોગપ્રતિકારક કાર્યને અસર કરે છે.

ક્રોમિયમ

પશુધન આહારમાં ક્રોમિયમનો સમાવેશ રોગ પ્રતિકાર સુધારે છે. ક્રોમિયમ લિમ્ફોસાઇટ્સમાં બ્લાસ્ટ્રોજેનેસિસને વધારે છે. ક્રોમિયમ સપ્લિમેન્ટેશન સેલ-મધ્યસ્થી અને વિનોદી રોગપ્રતિકારક પ્રતિક્રિયા તેમજ તણાવપૂર્ણ પ્રાણીઓમાં શ્વસન ચેપ સામે પ્રતિકાર સુધારે છે.

મેંગેનીઝ (એમ.એન.)

રોગપ્રતિકારક કાર્યોમાં એમએનની સક્રિય ભૂમિકા છે; જ્યાં તે મુક્ત ઓક્સિજન રેડિકલ્સને ડિટોક્સિફાય કરવામાં મદદ કરે છે, જે બેક્ટેરિયાને મારવાના પ્રતિભાવમાં રોગપ્રતિકારક કોષો દ્વારા ઉત્પન્ન પેશીઓને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે.

વિટામિન સી

એન્ટીઓકિસડન્ટ તરીકે, વિટામિન સી ઇલેક્ટ્રોનનો ઉત્તમ સ્ત્રોત છે; તેથી, તે હાઇડ્રોક્સિલ અને સુપર ઓક્સાઇડ રેડિકલ્સ જેવા મુક્ત રેડિકલ્સમાં ઇલેક્ટ્રોનનું દાન કરી શકે છે.અને તેમની પ્રતિક્રિયાશીલતાને છીપાવી શકે છે. વિટામિન સી પૂરક રોગપ્રતિકારક તંત્રના ઘટકો સુધારે છે જેમ કે એન્ટિમાઇક્રોબાયલ અને નેચરલ કિલર (એનકે) સેલ પ્રવૃત્તિઓ, લિમ્ફોસાઇટ ફેલાવો, કેમોટાક્સિસ અને વિલંબિત પ્રકારની અતિસંવેદનશીલતા બતાવે છે.

વિટામિન સી પિત્તાશયના ડિટોક્સિફાઇંગ એન્ઝાઇમ્સને ઉત્તેજિત કરીને પર્યાવરણીય પ્રદુષકોના ઝેરી, મ્યુટેજેનિક અને કાર્સિનોજેનિક પ્રભાવો સામે કામ કરે છે. વિટામિન સી કોશિકાઓની રેડોક્સ અખંડિતતા જાળવવામાં ફાળો આપે છે અને આમ તેમને શ્વસન વિસ્ફોટ દરમિયાન અને બળતરા પ્રતિભાવ દરમિયાન ઉત્પન્ન થતી પ્રતિક્રિયાશીલ ઓક્સિજન પ્રજાતિઓથી રક્ષણ આપે છે.

વિટામિન એ અને બી-કેરોટિન

મ્યુકોસલ સપાટીઓના ઉપકલા અસ્તરની અખંડિતતા; ખાસ કરીને જઠરાંત્રિય, શ્વસન અને યુરોજેનિટલ માર્ગમાં તે તેના લાળને આવરી લેતા જન્મજાત રોગપ્રતિકારક પ્રતિક્રિયાનું મુખ્ય અંગ છે અને માઇક્રોબાયલ આક્રમણને રોકવા માટે જરૂરી છે.

બી-કેરોટિન એ વિટામિન એનો મુખ્ય પુરોગામી છે જે ખોરાકમાં કુદરતી રીતે થાય છે. સંશોધન સૂચવે છે કે બી-કેરોટિન વિટામિન એનાં સ્ત્રોત તરીકેની તેની ભૂમિકા કરતાં સ્વતંત્ર રોગપ્રતિકારક શક્તિને અસર કરી શકે છે. બી- કેરોટિન, જેમ કે, એન્ટીઓકિસડન્ટ તરીકે સેવા આપી શકે છે, જ્યારે વિટામિન એ નોંધપાત્ર એન્ટીઓકિસડન્ટ નથી.