ઘઉં, સરસવ અને શાકભાજીની પાકને રોગોથી બચાવવાની વૈજ્ઞાનિક રીત

દિલ્લીની પુસા સંસ્થાએ ઘઉં, સરસવ અને શાકભાજીની ખેતી અંગે ખેડૂતો માટે નવી એડવાઈઝરી બહાર પાડી છે. ઘઉંના પાકમાં પીળો, ભૂરો અને કાળો કાટ દેખાવા માટે કયું તાપમાન યોગ્ય છે તે જણાવવામાં આવ્યું છે.તે મુજબ વિવિધ વિસ્તારના ખેડૂતોએ આ રોગ પર નજર રાખવી જોઈએ. કૃષિ વૈજ્ઞાનિકોના મતે 10-20 ડિગ્રી સેલ્સિયસ તાપમાન પીળા કાટ માટે યોગ્ય છે.આ રોગ 25 ડિગ્રી સેલ્સિયસથી વધુ ફેલાતો નથી.

જ્યારે બ્રાઉન રસ્ટ માટે, 15 થી 25 ડિગ્રી સેલ્સિયસ તાપમાન સાથે ભેજવાળી આબોહવા જરૂરી છે. કાળા રસ્ટ માટે, 20 ડિગ્રી સેલ્સિયસથી ઉપરનું તાપમાન અને ભેજ રહિત આબોહવા જરૂરી છે. જો તેનો ઉપદ્રવ તમારા ખેતરમાં દેખાતો હોય, તો પાકમાં ડીથેન એમ-45 (2.5 ગ્રામ/લિટર પાણી)નો છંટકાવ કરો.

એફિડના હુમલાનું નિરક્ષણ કરવું જોઈએ

હવામાનને ધ્યાનમાં રાખીને, ખેડૂતોએ તમામ શાકભાજી અને સરસવના પાકમાં એફિડના હુમલાનું નિરીક્ષણ કરવું જોઈએ. આ જંતુના નિયંત્રણ માટે, તેઓએ શાકભાજીની લણણી કર્યા પછી ઇમિડાક્લોપ્રિડ @ 0.25-0.5 મિલી/લિટર પાણીનો છંટકાવ કરવો જોઈએ. છંટકાવ કર્યા પછી એક અઠવાડિયા સુધી શાકભાજીના પાકને તોડશો નહીં. બીજ શાકભાજી પર એફિડના હુમલા પર વિશેષ ધ્યાન આપો.

કૃષિ વૈજ્ઞાનિકોના મતે, ખેડૂતોએ સમયસર વાવેલા ડુંગળીના પાકમાં થ્રીપ્સના હુમલાનું સતત નિરીક્ષણ કરવું જોઈએ. જો જંતુઓ જોવા મળે, તો કેન્ફિડોર @ 0.5 મિલી/ 3 લિટર પાણીમાં અમુક એડહેસિવ જેમ કે ટીપોલ વગેરે (1.0 ગ્રામ પ્રતિ એક લિટર દ્રાવણ) સાથે ભેળવી સ્પ્રે કરો. બ્લુ સ્પોટ રોગ માટે દેખરેખ રાખો. જો રોગના લક્ષણો જોવા મળે, તો ડીથેન-એમ-45 @ 3 ગ્રામ/લિટર પાણીમાં ટીપોલ વગેરે (1 ગ્રામ પ્રતિ એક લિટર દ્રાવણ) સાથે ભેળવી સ્પ્રે કરો.

માર્ચમાં મગ અને અડદના પાકનું વાવેતર

માર્ચમાં મગ અને અડદના પાકનું વાવેતર કરવાની સલાહ આપવામાં આવી છે. ખેડૂતોને માત્ર પ્રમાણિત સ્ત્રોતમાંથી જ સુધારેલ બિયારણ ખરીદવા માટે કહેવામાં આવ્યું છે. પુસા વિશાલ, પુસા બૈસાખી, પીડીએમ-11 અને એસએમએલ-32 મૂંગ અને પંત અડદ-19, પંત અડદ-30, પંત અડદ-35, પીડીયુ-1 અડદની વાવણી કરવાની સલાહ આપવામાં આવી છે. વાવણી પહેલાં, બીજને પાક વિશિષ્ટ રાઈઝોબિયમ અને ફોસ્ફરસ દ્રાવ્ય બેક્ટેરિયા સાથે માવજત કરવા માટે કહેવામાં આવ્યું છે.

ભીંડાની વહેલી વાવણી

હવામાનને ધ્યાનમાં રાખીને, ખેડૂતોને ભીંડાની વહેલી વાવણી માટે A-4, પરબની ક્રાંતિ, અર્કા અનામિકા વગેરે જાતો પસંદ કરવાની સલાહ આપવામાં આવે છે. વાવણી પહેલા ખેતરમાં પૂરતા પ્રમાણમાં ભેજનું ધ્યાન રાખો. બિયારણનું પ્રમાણ 10-15 કિલો પ્રતિ એકર રાખવું યોગ્ય રહેશે. આ સમય ફ્રેન્ચ બીન, ઉનાળુ મૂળો વગેરેની સીધી વાવણી માટે અનુકૂળ માનવામાં આવે છે કારણ કે આ તાપમાન બીજના અંકુરણ માટે યોગ્ય છે. ખેડૂતો આ અઠવાડિયે ટામેટા, મરચાં અને કોળાના શાકભાજીના તૈયાર છોડ વાવી શકે છે.