દરેક મહિલા માટે પ્રેરણા બનીને ઉભરી આવ્યા આ પાંચ મહિલા ખેડૂતો, સરકાર કર્યો પદ્મશ્રીથી સન્માનિત

ખેડૂત! આ નામ પોતે જ તેની વાર્તા કહે છે. ખેડૂતો એ છે જેઓ પોતાના લોહી અને પરસેવાથી જમીનમાંથી અનાજનું ઉત્પાદન કરે છે. વરસાદ હોય, ઉનાળો હોય કે શિયાળો, દરેક ઋતુ સામે ખેડૂતો નિર્ભયપણે ઊભા રહે છે. જેના કારણે તેમને જગતનું તાત પણ કહેવામાં આવ્યું છે. દેશની 65 ટકાથી વઘુ વસ્તી તેના સાથે સંકળાયેલી છે. જેમાં ફક્ત ખેતી જ નહીં પણ પશુપાલન, માછલી ઉછેર અને મધમાખી ઉછેર ખેડૂતોના રોજગાર બની ગયા છે.

ખાસ કરીને જ્યારે ખેડૂત મહિલાઓની વાત આવે છે, ત્યારે તેઓ સમાજની બેડીઓ તોડીને ખેતીની સાથે જ પારિવારિક જવાબદારીઓ પણ ઉપાડે છે. તેથી, આજે અમે તમને તે મહિલા ખેડૂતોની વાર્તા કહેવા જઈ રહ્યા છીએ જેમણે કૃષિ ક્ષેત્રમાં નવા ફેરફારો કર્યા, તેમની સાથે અન્ય મહિલાઓને પણ જોડીને ખ્યાતિ મેળવી. જણાવી દઈએ કે આજના યુવાનો પણ આ મહિલાઓ પાસેથી પ્રેરણા લઈને ખેતી કરી રહ્યા છે.

ત્રિનિતી સાવો

મેઘાલયની પશ્ચિમ જૈનતિયા હિલ્સની સફળ મહિલા ખેડૂત ત્રિનિતી સાવો ઓર્ગેનિક હળદરની ખેતી કરવા માટે જાણીતી છે. તે ફક્ત પોતે જ હળદરની ખતી નથી કરતી પરંતુ આસપાસના ગામડાઓની મહિલાઓને પણ તેના તરફ આગળ વઘવા માટે પ્રેરણા આપી છે. હળદરની ખેતી કરીને અને તેના પર પ્રક્રિયા કરીને તેઓ ફક્ત મહિલાઓને આત્મનિર્ભર બનાવી રહ્યાં નથી પરંતુ અન્ય ખેડૂતોને પણ પ્રોત્સાહિત કરી રહ્યાં છે. તેમણે હળદરની ઓર્ગેનિક ખેતી દ્વારા દેશ-વિદેશમાં નામ તો મેળવ્યું જ છે, પરંતુ 800 થી વધુ મહિલા ખેડૂતોને તાલીમ પણ આપી છે. સમાજમાં તેમના યોગદાન બદલ સરકારે તેમને પદ્મશ્રી એવોર્ડથી પણ સન્માનિત કર્યો હતો.

જમૂના ટૂડૂ

ઝારખંડની આ મહિલા ખેડૂતને લોકો 'લેડી ટારઝન'ના નામથી પણ ઓળખે છે. જમુના ટુડુ, જેણે પોતાનું આખું જીવન જંગલોને સમર્પિત કર્યું હતું, તેની સાથે અન્ય મહિલાઓ પણ સામેલ હતી. છેલ્લા 20 વર્ષથી, જમુના ટુડુ ઝારખંડના લગભગ 300 ગામડાઓમાં 50 એકરથી વધુ જંગલોને જીવનનો નવો પટ્ટો પૂરો પાડ્યો છે. જંગલો અને પર્યાવરણના સંવર્ધન અને સંરક્ષણમાં તેમનું યોગદાન પ્રશંસનીય રહ્યું છે. ઝારખંડને વધુ હરિયાળું બનાવવા માટે સરકારે તેમને પદ્મશ્રી એવોર્ડથી પણ સન્માનિત કર્યો હતો.

રાહીબાઈ સોમા પોપેરે

તેણીને ભારતની બીજ માતા પણ કહેવામાં આવતા હતા. મહારાષ્ટ્રની રહેવાસી રાહીબાઈ સોમા પોપેરે પોતાના ઘરે દેશી બિયારણ સાચવીને બીજ બેંક બનાવી છે. તેણી તેની બેંકમાં એકત્રિત કરેલા બિયારણ વૈજ્ઞાનિકો અને ખેડૂતોને આપ્યો હતો અને 35,000 ખેડૂતોને રસાયણો વિના જૈવિક ખેતી કરવાની તાલીમ પણ આપતી હતી. જ્યારે રાહીબાઈ જીવતા હતા ત્યારે તે સાચવેલા બિયારણમાંથી 32 પાકની ખેતી કરતા હતા. સરકારે ખેતીમાં તેમના યોગદાનની પ્રશંસા કરી અને તેમને 2022 માં પદ્મશ્રી એવોર્ડથી પણ સન્માનિત કર્યા હતા.જણવી દઈએ કે રાહીબાઈનું અવસાન 2023ની શરૂઆતમાં થઈ ગયો હતો. 

અમરજીત કૌર

અમરજીત કૌર હરિયાણાની ખેડૂત પુત્રી તરીકે ઓળખાય છે. તેમના પિતાની બગડતી તબિયતે તેમને ખેતી કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કર્યા હતા. અમરજીત કૌર પાકની વાવણીથી લઈને લણણી અને બજારમાં વેચવા સુધીના તમામ કામ જાતે જ કરે છે. તે ટ્રેક્ટર પણ ચલાવે છે અને તેના પરિવારની જવાબદારીઓ પણ ઉપાડે છે. આજે માત્ર હરિયાણામાં જ નહીં પરંતુ દેશભરના લોકો અમરજીત કૌરને લેડી કિસાન તરીકે ઓળખે છે.

રાજકુમારી દેવી

મહિલાઓ પ્રત્યેની સમાજની વિચારસરણીને તોડીને રાજકુમારી દેવી એટલે કે ખેડૂત કાકી આજે લાખો મહિલાઓ માટે પ્રેરણા સ્ત્રોત છે. ખેડૂત કાકી ગામની એક એવી મહિલા છે જે ઘરના કામકાજની સાથે સાથે તેના પતિ સાથે ખેતરોની પણ સંભાળ રાખે છે. તેણે જૂની રીતે ખેતી શરૂ કરી હતી, પરંતુ આજે તે નવી ટેકનિકથી ખેતી કરીને નફો કમાઈ રહી છે. ખેડૂત આંટી તેના ખેતરોમાં ઉગાડવામાં આવતા શાકભાજીમાંથી અથાણું, જામ અને ચિપ્સ બનાવે છે અને તેને દેશભરમાં વેચે છે અને તેના ગામની મહિલાઓને તાલીમ પણ આપે છે. ભારત સરકારે સમાજમાં મહિલાઓ માટે ઉદાહરણ બનનાર ખેડૂત કાકીને પદ્મશ્રી એવોર્ડથી સન્માનિત પણ કર્યો છે.