ભારત બનશે વિશ્વમાં બાજરીનુ મોટુ બજાર

બાજરીના ઉત્પાદનમાં ભારત વિશ્વમાં નંબર વન છે. વિશ્વમાં તેનો 40 ટકા હિસ્સો છે. ભારત ઘણા દેશોમાં બાજરીની નિકાસ કરે છે. બાજરી પોષક તત્વોથી ભરપૂર હોય છે.

ઘઉં અને ડાંગરના ઉત્પાદનમાં ભારત પહેલેથી જ વિશ્વના ટોચના દેશોમાંનો એક છે. હવે અન્ય પાકોના ઉત્પાદનમાં પણ ભારત વિશ્વમાં પોતાનું સ્થાન બનાવી રહ્યુ છે.  આગામી વર્ષ મિલેટ યર તરીકે ઉજવવામાં આવશે. આવી સ્થિતિમાં ભારતની નજર પણ દેશમાં બાજરીના ઉત્પાદન પર કેન્દ્રિત છે. જો આપણે વૈશ્વિક આંકડાઓ પર નજર કરીએ તો, ભારત બાજરીના ઉત્પાદનમાં વિશ્વમાં રાજ કરી રહ્યું છે. બાજરીના ઉત્પાદનની બાબતમાં આપણો દેશ વિશ્વમાં ટોચ પર છે.

જાણો કેટલુ છે બાજરીનુ ઉત્પાદન

બાજરીના ઉત્પાદનની દ્રષ્ટિએ ભારત બમ્પર ઉત્પાદન કરે છે. જો તમે આંકડાઓ પર નજર નાખો તો, વૈશ્વિક ઉત્પાદનમાં અંદાજિત 41 ટકા હિસ્સા સાથે ભારત વિશ્વમાં બાજરીના મુખ્ય ઉત્પાદકોમાંનું એક છે. FAO (ફૂડ એન્ડ એગ્રીકલ્ચર ઓર્ગેનાઈઝેશન) અનુસાર, 2020માં બાજરીના વિશ્વનું ઉત્પાદન 30.464 મિલિયન મેટ્રિક ટન (MMT) હતું અને ભારતનો હિસ્સો 12.49 MMT હતો. આ કુલ બાજરી ઉત્પાદનના 41 ટકા છે. ભારતે 2021-22માં બાજરીના ઉત્પાદનમાં 27 ટકાનો વધારો નોંધાવ્યો છે, જે અગાઉના વર્ષમાં 15.92 MMTના બાજરીના ઉત્પાદનની સરખામણીએ હતો.

આ રાજ્યોમાં થાય છે સૌથી વધુ ઉત્પાદન

ભારતના ટોચના પાંચ બાજરી ઉત્પાદક રાજ્યો રાજસ્થાન, મહારાષ્ટ્ર, કર્ણાટક, ગુજરાત અને મધ્યપ્રદેશ છે. બાજરીના કુલ ઉત્પાદનમાં બાજરીની નિકાસનો હિસ્સો લગભગ 1 ટકા છે. ભારતમાંથી બાજરીની નિકાસમાં મુખ્યત્વે આખા અનાજનો સમાવેશ થાય છે.

વિશ્વમાં બાજરીનુ મોટુ બજાર બનશે

નિષ્ણાતોએ ધ્યાન દોર્યું હતું કે એવો અંદાજ છે કે બાજરીની બજાર વર્તમાન USD 9 બિલિયનથી વધીને 2025 સુધીમાં USD 12 બિલિયનથી વધુ થવાની ધારણા છે. જો આમ થશે તો વિશ્વમાં બાજરીનું મોટું બજાર બનશે. વૈશ્વિક બજારમાં ભારતનો મોટો વૈશ્વિક હિસ્સો હશે. મંત્રાલયના ડેટા અનુસાર, ભારતે 2021-22માં બાજરીની નિકાસમાં 8.02 ટકાની વૃદ્ધિ નોંધાવી હતી કારણ કે નિકાસ 159,332.16 MMT હતી જે અગાઉના વર્ષમાં 147,501.08 MMT હતી.

વિશ્વના મુખ્ય બાજરીની આયાત કરતા દેશોમાં ઈન્ડોનેશિયા, બેલ્જિયમ, જાપાન, જર્મની, મેક્સિકો, ઈટાલી, યુએસએ, યુકે, બ્રાઝિલ અને નેધરલેન્ડ છે. ભારત આ દેશોને પુષ્કળ બાજરી પણ આપે છે.

બાજરીની 16 જાતો

બાજરીની 16 મુખ્ય જાતો છે. જેનું ઉત્પાદન અને નિકાસ કરવામાં આવે છે. તેમાં જુવાર (જુવાર), બાજરી (બાજરી), રાગી (રાગી) નાની બાજરી (કાંગણી), પ્રોસો બાજરી (ચેના) અને કોડો બાજરીનો સમાવેશ થાય છે. ચોખા અને ઘઉં જેવા ઉચ્ચ વપરાશમાં લેવાયેલા અનાજની સરખામણીમાં, બાજરી વધુ સારા પોષણથી ભરપૂર છે. બાજરીમાં કેલ્શિયમ, આયર્ન અને ફાઈબર ભરપૂર માત્રામાં હોય છે. તે રોગપ્રતિકારક શક્તિને વધારે છે.

આ પણ વાંચો:સોલિડ અને લિક્વિડ વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ એ સરકાર માટે એક મહત્વપૂર્ણ એજન્ડા છે: નીતિ આયોગના CEO