બટાકાના પાકને લેટ બ્લાઈટ રોગથી બચાવવાની સરળ રીત

ખેડૂતો તેમની આવક વધારવા માટે અનેક પ્રકારના પાકની ખેતી કરે છે. આમાં શાકભાજીની ખેતીનો પણ સમાવેશ થાય છે. શાકભાજીની ખેતીમાં બટાટા અને ડુંગળી પ્રથમ આવે છે. કેમ કે આ બંને શાકભાજીની માંગ 12 મહિના સુધી બજારમાં રહે છે. આવી સ્થિતિમાં બટાટા અને ડુંગળીની ખેતી ખેડૂતો માટે વધુ કમાણી કરનાર પાક માનવામાં આવે છે. આ વર્ષે ઘણા ખેડૂતોએ બટાકાની ખેતી શરૂ કરી છે જેથી તેઓ તેના ઉત્પાદનમાંથી સારી આવક મેળવી શકે, પરંતુ આ વખતે બટાકાના પાકમાં લેટ બ્લાઈટ રોગ ફાટી નીકળ્યો છે.

ગયા મહિને જ પંજાબમાં આ રોગનો પ્રકોપ જોવા મળ્યો હતો જેના કારણે ખેડૂતોના 10 ટકાથી વધુ પાકને આ રોગને કારણે નુકસાન થયું હતું. આ જોતાં ખેડૂતોને બટાટામાં લેટ બ્લાઈટ રોગ અને તેના નિવારણ વિશે માહિતી હોવી ખૂબ જ જરૂરી છે. જો અગાઉથી રક્ષણ લેવામાં આવે તો બટાટાના લેટ બ્લાઈટ રોગથી થતા સંભવિત નુકસાનને ટાળી શકાય છે.

 બટાકામાં લેટ બ્લાઈટ રોગ શું છે?

બટાટાનો લેટ બ્લાઈટ રોગ ફૂગથી થતો રોગ છે. આ ફૂગ એક ફરજિયાત પરોપજીવી છે. તેને ખીલવા માટે શિયાળામાં છોડના કાટમાળ અને કંદ અથવા અન્ય યજમાનોની જરૂર પડે છે. તે છોડની ચામડીના ઘા અને ફાટેલા ભાગો દ્વારા છોડમાં પ્રવેશ કરે છે. વસંતઋતુમાં ઊંચા તાપમાને ફૂગના બીજકણ ઉત્પન્ન થાય છે. આ બીજકણ પવન અને પાણી દ્વારા એક જગ્યાએથી બીજી જગ્યાએ ફેલાય છે. આ રીતે જો કોઈ એક ખેતરમાં આ રોગ ફાટી નીકળે તો તે આસપાસના ખેતરોમાં પણ ફેલાઈ શકે છે. આવી સ્થિતિમાં આ રોગથી બચવું જરૂરી બની જાય છે.

બટાકાના લેટ બ્લાઈટ રોગના લક્ષણો શું છે?

• જ્યારે બટાટાના પાકને લેટ બ્લાઈટ રોગની અસર થાય છે ત્યારે તેના છોડમાં અનેક પ્રકારના લક્ષણો જોવા મળે છે. જો તમને પણ તમારા બટાકાના પાકમાં નીચેના લક્ષણો દેખાય છે, તો સમજી લો કે તમારા પાકમાં લેટ બ્લાઈટ રોગનો પ્રકોપ છે. આવું થાય તો તરત જ તમારે તેની સારવાર કરવી જોઈએ. બટાકાના પાકમાં બ્લાઈટ રોગના ફાટી નીકળવાના કારણે દેખાતા લક્ષણો નીચે મુજબ છે.
• આ રોગના ફાટી નીકળવાના કારણે, બટાકાના છોડના પાંદડાના છેડા અને કિનારીઓ પર ઘેરા બદામી રંગના ફોલ્લીઓ દેખાવા લાગે છે.
• પાંદડાની નીચેની સપાટી પર સફેદ ફૂગના આવરણ દેખાવા લાગે છે. આ કારણે પાંદડા સુકાઈ જાય છે અને મરી જાય છે.
• તેની અસર બટાકાના કંદ પર પણ જોવા મળે છે. આવી સ્થિતિમાં બટાકાના કંદ પર વાદળી અને રાખોડી રંગના ધબ્બા દેખાવા લાગે છે. આ ફૂગનો ઉપદ્રવ વધવાથી બટાકાના કંદ સડવા લાગે છે.

બટાટાના પાકને લેટ બ્લાઈટ રોગથી બચાવવા માટે શું પગલાં લેવા

બટાકાના પાકમાં લેટ બ્લાઈટ રોગને રોકવા માટે, ખેડૂતોએ કેટલાક પગલાં લેવા જરૂરી છે જેથી કરીને પાકને નુકસાન ન થાય અને સારું ઉત્પાદન મેળવી શકાય. આ માટે ખેડૂતોએ જે ઉપાયો અપનાવવા જોઈએ તે નીચે મુજબ છે.

• બટાટાના પાકને થતા ખુમારીથી બચાવવા માટે રોગ પ્રતિકારક જાતોની પસંદગી વાવણી સમયે કરવી જોઈએ. સામાન્ય રીતે જોવામાં આવે છે કે મોડી પાકતી જાતો વહેલી પાકતી જાતો કરતાં વધુ પ્રતિકારક હોય છે.
• બટાકાના પાકમાં ઓવરહેડ સિંચાઈ ટાળવી જોઈએ.
• બટાકાના પાકમાં થતા નુકસાનને રોકવા માટે, કંદ સંપૂર્ણ પરિપક્વ ન થાય ત્યાં સુધી ખોદવા જોઈએ નહીં.
• બટાકાની વાવણી માટે, ગયા વર્ષે બટાટા અથવા ટામેટાના પાક માટે જે ખેતરનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો તેનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ નહીં.
• આ વર્ષે બટાકાની વાવણીનો વિસ્તાર ગત વર્ષના વિસ્તાર કરતા ઓછામાં ઓછો 225 થી 450 યાર્ડના અંતરે રાખવો જોઈએ, આમ કરવાથી આ રોગ થવાની શક્યતાઓ ઘટી જાય છે.
• પવનથી ફૂંકાતા બીજકણના પ્રવેશને રોકવા માટે ખેતર ચારે બાજુથી ઘઉંથી ઘેરાયેલું હોવું જોઈએ.
• લેટ બ્લાઈટ રોગની ઘટનાઓને ઘટાડવા માટે પૂરતા પ્રમાણમાં નાઈટ્રોજન સ્તર અને નીચા ફોસ્ફરસ સ્તરોનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ.