તમે દક્ષિણ ભારતીય મૂવી “પુષ્પા” તો ચોક્કસ જોઈ હશે. તેમાં ચંદનની બ્લૈક માર્કિટિંગ વિશે જણાવવામાં આવ્યું છે. ચંદનની બ્લેક માર્કેટિંગ લઈને દરેકને તેમાં એક બીજાના દુશ્મન દેખાડવામાં આવ્યા છે. કેમ કે ચંદન છે જ આટલું મોંઘો. ચંદનનું ઉપયોગ દવાના સાથે-સાથે મંદિરોમાં પણ કરવામાં આવે છે. કહેવામાં આવ્યું છે કે માથા ઉપર ચંદનના ચાંદળો કરવાથી માથાને ઠંડક મળે છે. એજ કારણોથી ચંદનની માર્કેટમાં ખૂબ જ માંગણી છે. તેથી કરીને અમે આજના આ આર્ટિકલમાં તમારા માટે લઈને આવ્યા છે ચંદનની ખેતી વિશે માહિતી.
આવી રીતે નર્સરીમાં રોપા કરો તૈયાર
ચંદનનો છોડ તૈયાર કરવા માટે ચંદનના બીજને ખાસ રીતે પ્રોસેસ કરવામાં આવે છે. જૂના ચંદનના ઝાડમાંથી ચંદનના બીજ પડે છે. નિષ્ણાતો મુજબ ચંદનના બીજ વર્ષમાં બે વાર એપ્રિલ-મે અને નવેઆમ્બર-ડિસેમ્બરમાં પડે છે. આ બીજને એકત્ર કરીને લગભગ 2-3 દિવસ સુધી પાણીમાં પલાળી રાખવામાં આવે છે જેના કારણે બીજનું બહારનું અને સખત પડ દૂર થઈ જાય છે જેને સીડ કોટ કહેવામાં આવે છે. ત્યાર પછી જ્યારે તેનો બીજ સુકાઈ જાય તો તેને રોપતા પહેલા 12 કલાક માટે ફરીથી નવશેકા પાણીમાં પલાળીને સારી રીતે સૂકાવવું જોઈએ.
બીજની રોપણી આવી રીતે કરો
હવે બીજ રોપવા માટે માટીનો પલંગ તૈયાર કરવો પડશે. માટીમાંથી તૈયાર કરવામાં આવેલ આ પથારીનો ગુણોત્તર 2:1:1 છે (2 ટોપલી માટી: 1 ટોપલી રેતી: 1 ટોપલી વર્મી અથવા ગાયના છાણ ખાતર). આ બેડની ઊંચાઈ 20-25 સે.મી. રાખવામાં આવેલ છે. આ પલંગમાં આંગળીઓ વડે છિદ્રો બનાવીને બીજને હારમાળામાં વાવવામાં આવે છે. આ સમયે નર્સરીમાં તાપમાન 30-40 ડિગ્રી સેલ્સિયસ રાખવામાં આવે છે. આ પછી, દર ત્રીજા દિવસે, છંટકાવથી આ પથારીમાં હળવા સિંચાઈ કરવામાં આવે છે. છોડ લગભગ 45 દિવસમાં બીજમાંથી અંકુરિત થવાનું શરૂ કરે છે.
છોડ તૈયાર થઈ જાય ત્યાર પછી શું કરવું?
લગભગ 45 દિવસ પછી, અંકુરિત બીજને 2:1:1 ના પ્રમાણમાં માટીના મિશ્રણથી ભરેલી પોલીથીન બેગમાં ટ્રાન્સફર કરવામાં આવે છે. આ છોડને પોલીથીનમાં રોપતી વખતે દરેક છોડની સાથે અરહરનો છોડ પણ વાવવા જરૂરી છે. નર્સરીમાં હાજર નિષ્ણાતોએ જણાવ્યું કે ચંદનનો છોડ પરોપજીવી છે અને નાઈટ્રોજનનો સંગ્રહ કરી શકતો નથી. નાઈટ્રોજનની સપ્લાય કરવા માટે ચંદનના છોડની સાથે કબૂતરના છોડનું વાવેતર કરવું ખૂબ જ જરૂરી છે.
ખેતરોમાં ચંદનના વૃક્ષો વાવવાની રીત
મોટાભાગના લોકો ચંદનની ખેતી કરીને મોટી કમાણી કરવા માંગે છે પરંતુ તેની ખેતી વિશે વધારે જાણતા નથી. અમે તમને નર્સરીમાં રોપા તૈયાર કરવાની પદ્ધતિ જણાવી છે. હવે અમે તમને ઘર કે ખેતરમાં ચંદનનું વૃક્ષ વાવવા વિશે જણાવીએ. ચંદનના વૃક્ષો વાવવા માટે 3 ફૂટ ઊંડો ખાડો ખોદવો. રોપણી વખતે આ ખાડાને રેતી મિશ્રિત માટી અને સેન્દ્રિય પદાર્થથી ભરેલા ખાતરથી ભરો અને છોડની આસપાસ અને હળવા પાણીથી ભરો. આ છોડની સાથે કબૂતરના વટાણાનું વાવેતર કરવાનું ભૂલશો નહીં. ચંદનના છોડને પ્રથમ 3-4 વર્ષમાં ખાસ કાળજી લેવાની જરૂર છે. ધ્યાનમાં રાખો કે છોડની જમીનને સૂકવવા દેવી જોઈએ નહીં અને વધુ પડતા પાણીને ટાળવું જોઈએ. છોડની આસપાસ બિનજરૂરી રીતે ઉગતા નીંદણને સાફ કરતા રહો.
જ્યારે છોડ ઉગવાનું શરૂ કરે છે, ત્યારે તેને વાંસ દાટીને ટેકો આપો જેથી છોડ સીધો વધતો રહે. ચંદનના છોડને પરિપક્વ થવામાં લગભગ 30-40 વર્ષ લાગે છે અને પછી તે સુગંધ ઉત્પન્ન કરે છે. ચંદનની સુગંધ મેળવ્યા બાદ આ છોડ વેચી શકાય છે જેની કિંમત લાખોમાં થઈ શકે છે.
Share your comments