ડુંગળી નિર્જલીકરણ કટકો અને પાવડર

ભારત વિશ્વમાં ડુંગળીનું બીજું સૌથી મોટું ઉત્પાદક છે, પરંતુ યોગ્ય સંગ્રહ સુવિધાના અભાવે 25-30 ટકા ઉત્પાદન ખોવાઈ જાય છે. તેની કિંમત કરોડોમાં છે. આ જ કારણ છે કે વિશ્વમાં નિર્જલીકૃત ડુંગળીની માંગ દિવસેને દિવસે વધી રહી છે. આમ કરવાથી માત્ર પરિવહન ખર્ચ ઓછો નથી થતો પણ ડુંગળી સંગ્રહ દરમિયાન ભારે નુકસાનથી બચાવી શકાય છે.

ભારત વિશ્વમાં ડુંગળીનું બીજું સૌથી મોટું ઉત્પાદક છે, પરંતુ યોગ્ય સંગ્રહ સુવિધાના અભાવે 25-30 ટકા ઉત્પાદન ખોવાઈ જાય છે. તેની કિંમત કરોડોમાં છે. આ જ કારણ છે કે વિશ્વમાં નિર્જલીકૃત ડુંગળીની માંગ દિવસેને દિવસે વધી રહી છે. આમ કરવાથી માત્ર પરિવહન ખર્ચ ઓછો નથી થતો પણ ડુંગળી સંગ્રહ દરમિયાન ભારે નુકસાનથી બચાવી શકાય છે.

ડુંગળી એ ભારતમાં ઉગાડવામાં આવતો ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ શાકભાજી પાક છે. વિટામિન 'બી' ઉપરાંત, વિટામિન 'સી', આયર્ન, કેલ્શિયમ વગેરેની થોડી માત્રા પણ તેમાં જોવા મળે છે. તાજી ડુંગળીનો ઉપયોગ કરવામાં આવતી વાનગીઓમાં, નિર્જલીકૃત ડુંગળી લગભગ દરેક વાનગીનો એક ભાગ બની ગઈ છે. આ સિવાય, જ્યારે નિર્જલીકૃત ડુંગળી સમાન સ્વાદ ધરાવે છે, ત્યારે તેના ટુકડાઓ પ્રોસેસ્ડ પ્રોડક્ટ્સમાં સરળતાથી વાપરી શકાય છે.

નિર્જલીકૃત ડુંગળીનો મુખ્ય ફાયદો એ સ્ટોરેજ અવધિમાં વધારો કરીને સમગ્ર વર્ષ અને -ફ સીઝનમાં ઉત્પાદનની ઉપલબ્ધતા છે. સ્ટોરેજ અને ટ્રાન્સપોર્ટેશન દરમિયાન ભારે નુકસાન ટાળીને ગ્રાહક ઓછા ખર્ચે ઉત્પાદન મેળવે છે. સંગ્રહ અવધિમાં વધારો કરીને ઉત્પાદકને તેના ઉત્પાદનના અનેકગણા લાભો મળે છે. આ બાબતોને ધ્યાનમાં રાખીને, આઈસીએઆર-ભારતીય કૃષિ સંશોધન સંસ્થા, નવી દિલ્હી, દિલ્હીના ફૂડ સાયન્સ અને પોસ્ટ હાર્વેસ્ટ ટેકનોલોજી વિભાગે વિપુલ ઉત્પાદન દરમિયાન ડુંગળીને નિર્જલીકૃત કટકા અને પાઉડરમાં રૂપાંતરિત કરવાની ટેકનોલોજી વિકસાવી છે. આ ટેકનોલોજીની મદદથી ડુંગળીને સામાન્ય સ્થિતિમાં 6 મહિના સુધી અને એક વર્ષ સુધી નીચા તાપમાનની સ્થિતિમાં કોઈપણ નુકસાન વિના સંગ્રહિત કરી શકાય છે.

ટેકનોલોજીના ફાયદા

• સરળ અને ઓછી કિંમત
• નોંધપાત્ર રીતે ઓછી ટેકનોલોજી પરિવહન, જાળવણી અને સંગ્રહ ખર્ચ
• અન્ય ઘણા મૂલ્યવર્ધિત ઉત્પાદનો માટે મૂળભૂત સામગ્રી
• ડુંગળી પાવડર રાંધણ હેતુઓ માટે વપરાય છે

ટેકનોલોજીમાં નવીનીકરણ

નિર્જલીકૃત કટકો ડુંગળીનું કેન્દ્રિત સ્વરૂપ છે. ફૂડ પ્રોસેસિંગ ઉદ્યોગ, ફાર્માસ્યુટિકલ ઉદ્યોગ, હોટલ, રેસ્ટોરન્ટ વગેરેમાં તેમના ઉપયોગની વિશાળ સંભાવના છે. નિર્જલીકૃત કટકોનો સૌથી મોટો ફાયદો એ છે કે તે સંગ્રહિત કરવા માટે ખૂબ જ સરળ છે, કારણ કે તે તાજી ડુંગળી અને અન્ય ઉત્પાદનો કરતાં વજનમાં ઓછું છે. પેકેજ્ડ પ્રોડક્ટ્સ કરતાં આ પેક કરવા માટે સરળ છે. મર્યાદિત સંગ્રહ પણ જરૂરી નથી. આમાં સુગંધ ખૂબ જ હોય છે અને તે તાજી ડુંગળી કરતા નીચા તાપમાને લાંબા સમય સુધી સંગ્રહિત કરી શકાય છે. આ કાતરનો ઉપયોગ અન્ય ઘણા ઉત્પાદનોના વિકાસ માટે થઈ શકે છે, જેની બજારમાં ભારે માંગ છે.

ડુંગળી પાવડર

સૂકા ડુંગળીના ટુકડાને પીસીને ડુંગળીનો પાવડર તૈયાર કરવામાં આવે છે. આ ઉત્પાદન વાપરવા માટે ખૂબ જ સરળ છે. તેની શેલ્ફ લાઇફ લાંબી છે. તે સમગ્ર વર્ષ દરમિયાન સંગ્રહિત થાય છે અને પરિવહન અને સંગ્રહનો ખર્ચ ઘણો ઓછો છે. ડુંગળીનો પાવડર ઘણા ઉત્પાદનોમાં વાપરી શકાય છે. આ પ્રોડક્ટ હોટલ અને રેસ્ટોરન્ટ વગેરે માટે વરદાન છે. ડુંગળીનો પાવડર તે પ્રોસેસ્ડ ફૂડમાં ખાસ ઉમેરી શકાય છે. જેમાં આખી ડુંગળી પસંદ નથી, તેને પીઝા, ગ્રેવી અને બીજી ઘણી વાનગીઓ બનાવવા માટે ઉમેરી શકાય છે.