મશરૂમમાં ઘણા ઔષધીય ગુણો: સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે

સંસ્કૃતિના પ્રાચીન સમયથી મશરૂમનો ઉપયોગ ખોરાક તરીકે કરવામાં આવે છે. મશરૂમ ઔષધીય ગુણો સાથે પૌષ્ટિક, સ્વસ્થ અને રોગ-પ્રતિરોધક સુપાચ્ય ખોરાક છે. તે પોષક ગુણધર્મો સાથે શાકાહારી વસ્તી માટે એક મહત્વપૂર્ણ વિકલ્પ છે અને પોષણની રીતે તે શાકાહારી અને માંસાહારી વચ્ચેનું સ્થાન છે.

ભારતમાં મશરૂમ ઉગાડનારાઓના બે જૂથો છે, એક જે માત્ર સિઝનમાં જ તેની ખેતી કરે છે અને બીજો જે આખા વર્ષ દરમિયાન મશરૂમ ઉગાડે છે. મોસમી ખેતી મુખ્યત્વે પૂર્વ ભારત અને ઉત્તર પશ્ચિમ પર્વતીય વિસ્તારોમાં કરવામાં આવે છે.

મશરૂમની સૌથી મોટી વિશેષતા એ છે કે તેને બનાવવામાં ઓછો ખર્ચ અને ઓછો સમય લાગે છે. તેનું ફૂગનું જાળું તે તમામ અવશેષો પર સારી રીતે વધે છે, જેમાં લિગ્નિન અને સેલ્યુલોઝ હોય છે, જેમ કે ખાતર, સ્ટ્રો, સ્ટ્રો બગાસ વગેરે. મશરૂમ બે થી ત્રણ મહિનામાં લણણી માટે તૈયાર થઈ જાય છે. સામાન્ય રીતે એક સમયે બે થી ત્રણ મોટા પાક લઈ શકાય છે.

શાકભાજી ઉગાડવાથી માંડીને તોડવા સુધી, રાસાયણિક ખોરાક, જંતુનાશકો અથવા ઝડપથી છોડવાના હોર્મોન્સ વગેરેનો અસંતુલિત માત્રામાં ઉપયોગ થાય છે, જે સ્વાસ્થ્ય માટે હાનિકારક છે. આ શાકભાજીની સાથે રાસાયણિક તત્ત્વો અને હોર્મોન્સ શરીરમાં પહોંચે છે અને ધીમે ધીમે રોગપ્રતિકારક શક્તિને નબળી પાડે છે. શાકભાજી ઉગાડવા માટે ખેતર અથવા જમીન હોવી ખૂબ જ જરૂરી છે, જેમની પાસે જમીન નથી તેમના માટે મશરૂમની ખેતી ઓછી કિંમતે ખૂબ જ નફાકારક અને નફાકારક સાહસ છે. મશરૂમમાંથી વિવિધ પ્રકારની વાનગીઓ તૈયાર કરી શકાય છે, મશરૂમના પાપડ, પાઉડર સૂપ, અથાણું વગેરે જેવા મશરૂમ ઉત્પાદનો બનાવવા અને વેચવા એ સારો વ્યવસાય બની શકે છે.

પોષણ મૂલ્ય

અનાજ, કઠોળ, શાકભાજી કરતાં મશરૂમમાં પ્રોટીન વધુ માત્રામાં જોવા મળે છે. તેમાં લગભગ 22-35 ટકા ઉચ્ચ ગુણવત્તાની પ્રોટીન જોવા મળે છે, જેની પાચન શક્તિ 60-70 ટકા સુધી હોય છે. તે છોડમાંથી મેળવેલા પ્રોટીન કરતાં ઘણું વધારે છે અને વનસ્પતિ અને પ્રાણી પ્રોટીનના મધ્યસ્થીનો દરજ્જો ધરાવે છે.

ઔષધીય મૂલ્ય

1. ટકાવારી પ્રણાલીને મજબૂત બનાવો: મશરૂમમાં હાજર એન્ટી-ઓક્સિડન્ટ્સ આપણને હાનિકારક ફ્રી રેડિકલથી બચાવે છે. મશરૂમના સેવનથી શરીરમાં એન્ટિવાયરલ, એન્ટિમાઇક્રોબાયલ અને અન્ય પ્રોટીનનું પ્રમાણ વધે છે, જે ચેપ સામે રક્ષણ આપે છે. તેમાં હાજર સેલેનિયસ રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારે છે.
   
   
2. ડાયાબિટીસમાં ફાયદાકારક: મશરૂમ્સમાં ખાંડ (0.5 ટકા) અને સ્ટાર્ચનું પ્રમાણ ખૂબ ઓછું હોય છે, જે ડાયાબિટીસના દર્દી માટે ઘાતક છે. મશરૂમમાં કોલેસ્ટ્રોલ પણ નથી હોતું અને તે શરીરમાં ઇન્સ્યુલિન હોર્મોનના નિર્માણમાં પણ મદદ કરે છે.
   
   
3. સ્થૂળતાથી બચાવો: મશરૂમમાં ત્રણ પ્રોટીન હોય છે, જેથી તે વજન ઘટાડવામાં મદદરૂપ થાય છે. જેઓ સ્થૂળતા ઘટાડે છે તેઓને પ્રોટીનયુક્ત ખોરાક ખાવાની સલાહ આપવામાં આવે છે, જેના માટે મશરૂમ ખાવાનો એક શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ છે.
   
   
4. કેન્સર માટે મશરૂમ્સ: મશરૂમ્સમાં બીટા ગ્લુકેન્સ અને કન્જુગેટ લિનોલીક એસિડ હોય છે જે એન્ટિ-કાર્સિનોજેનિક અસર કરે છે. તેથી, મશરૂમનું સેવન પ્રોસ્ટેટ અને સ્તન કેન્સરથી બચાવે છે.
   
   
5. પાચન શક્તિને મજબૂત બનાવે: મશરૂમમાં વિટામિન 'બી' હોય છે જે ખોરાકને ગ્લુકોઝમાં રૂપાંતરિત કરે છે અને ઉર્જા ઉત્પન્ન કરે છે. ખાંડ અને કોલેસ્ટ્રોલની ઓછી માત્રા, સુપાચ્ય ફાઇબરની પુષ્કળતા, પૌષ્ટિક હોવાને કારણે પાચનતંત્રને સ્વસ્થ રાખવામાં ઉપયોગી સાબિત થાય છે.
   
   
6. પેટના વિકારોનો ઈલાજ: તાજા મશરૂમમાં પૂરતા પ્રમાણમાં ફાઈબર હોય છે, તેનું સેવન કરવાથી કબજિયાત, અપચો, હાઈપરએસીડીટી સહિત પેટની વિવિધ વિકૃતિઓ અટકે છે.
   
   
7. હિમોગ્લોબિનનું સ્તર નિયંત્રણમાં રાખો: મશરૂમમાં આયર્ન અને મૂલ્યવાન ફોલિક એસિડ હોય છે જે માત્ર માંસાહારી ખોરાકમાં જ જોવા મળે છે. તેથી, મોટાભાગની શાકાહારી સ્ત્રીઓ અને એનિમિયાથી પીડિત બાળકો માટે તે શ્રેષ્ઠ આહાર છે.