જાંબુની ખેતી સંબંધિત માહિતી

જાંબુ એક સદાબહાર વૃક્ષ છે, જેનો સંપૂર્ણ ઉગાડવામાં આવેલ છોડ 25 થી 30 ફૂટ ઊંચો હોય છે. એકવાર તેનો છોડ રોપ્યા પછી તે 50 થી 60 વર્ષ સુધી ઉપજ આપે છે. જાંબુને જમાલી, રાજમાન, બ્લેકબેરી અને કાલા જાંબુના નામથી પણ ઓળખવામાં આવે છે. તેના આખા ઝાડનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે, પરંતુ તેના ફળ ખાવા માટે વધુ પસંદ કરવામાં આવે છે. ખાવા સિવાય, બેરીનો ઉપયોગ જેલી, શરબત, જામ અને વાઇન અને અન્ય વસ્તુઓ જેવી અનેક પ્રકારની વસ્તુઓ બનાવવા માટે થાય છે.

શરૂઆતમાં તેના ફળ કાળા રંગના હોય છે, જેમાં ઘેરા લાલ રંગના ગુદા હોય છે. જાંબુના ફળોમાં એસિડિક ગુણ હોવાને કારણે તે સ્વાદમાં તીખા હોય છે. તેના ફળોનું સેવન કરવાથી એનિમિયા, ડાયાબિટીસ, દાંત અને પેટ સંબંધિત સમસ્યાઓમાં ફાયદો થાય છે. જો તમે પણ જાંબુ ની ખેતી કરવાનું વિચારી રહ્યા છો, તો આ લેખમાં તમે શીખીશું કે જાંબુ ની ખેતી કેવી રીતે કરવી અને જાંબુ કેટલા દિવસમાં ફળ આપે છે? તેની માહિતી આપવામાં આવી રહી છે.

જાંબુની ખેતી કોઈપણ ફળદ્રુપ જમીનમાં કરી શકાય છે. પરંતુ યોગ્ય ડ્રેનેજવાળી જમીન જાંબુ ની ખેતી માટે યોગ્ય માનવામાં આવે છે. તેની ખેતીમાં, છોડ સખત અને રેતાળ જમીનમાં ઉગાડવામાં આવતા નથી. બેરીની ખેતીમાં જમીનની પી.એચ. મૂલ્ય 5 થી 8 ની વચ્ચે હોવું જોઈએ.

જાંબુનો છોડ સમશીતોષ્ણ અને ઉષ્ણકટિબંધીય આબોહવા ધરાવે છે. ઠંડા પ્રદેશો સિવાય, જાંબુ ના છોડ ગમે ત્યાં ઉગાડી શકાય છે. તેના વિકસિત વૃક્ષ પર ગરમી, ઠંડી અને વરસાદની ખાસ અસર જોવા મળતી નથી. પરંતુ શિયાળામાં પડતું હિમ છોડ માટે વધુ નુકસાનકારક છે. તેના છોડ પરના ફળો વરસાદની મોસમમાં સારી રીતે પાકે છે, અને ફૂલોની રચના દરમિયાન વરસાદની જરૂર નથી.

જાંબુના છોડને શરૂઆતમાં અંકુરિત થવા માટે 20 ડિગ્રી તાપમાનની જરૂર પડે છે અને છોડના વિકાસ માટે સામાન્ય તાપમાન જરૂરી છે.

જાંબુનો સંપૂર્ણ ઉગાડવામાં આવેલ છોડ 50 વર્ષ સુધી ઉપજ આપે છે. આ માટે ખેતરમાં રોપા રોપતા પહેલા ખેતરને સારી રીતે તૈયાર કરવામાં આવે છે. આ માટે સૌપ્રથમ ખેતરમાં ઉંડી ખેડાણ કરીને જૂના પાકના અવશેષોનો સંપૂર્ણ નાશ કરવામાં આવે છે. ખેતર ખેડ્યા પછી પાણી નાખીને ખેડાણ કરો. ખેડાણના થોડા દિવસો પછી, ખેતરમાં હાજર માટીના ઢગલા રોટાવેટર વડે તોડી નાખવામાં આવે છે. આ નાજુક જમીન પર પગ મૂકીને ખેતરને સમતળ કરવામાં આવે છે.

આ પછી, સપાટ ખેતરમાં 5 થી 7 મીટરનું અંતર રાખીને, છોડ રોપવા માટે બે ફૂટ ઊંડા અને એક મીટર પહોળા વ્યાસના ખાડાઓ તૈયાર કરવામાં આવે છે. આ ખાડાઓમાં યોગ્ય માત્રામાં જૈવિક અને રાસાયણિક ખાતરો જમીનમાં ભેળવી ખાડાઓમાં ભરવાના હોય છે. જૈવિક ખાતરના રૂપમાં 10 થી 15 કિલો જૂનું સડેલું ગાયનું છાણ જમીનમાં સારી રીતે ભેળવી ખાડાઓમાં ભરવામાં આવે છે. ખાડાઓમાં ખાતર નાખ્યા પછી, તેમને ઊંડે સુધી સિંચાઈ કરવામાં આવે છે.

જાંબુના છોડનું પ્રત્યારોપણ બીજ અને કલમી છોડ દ્વારા કરવામાં આવે છે. આ માટે ખેડૂત ભાઈઓ નર્સરીમાં બીજમાંથી છોડ તૈયાર કરી શકે છે અથવા કોઈપણ સરકારી નોંધાયેલ નર્સરીમાંથી છોડ ખરીદી શકે છે. નર્સરીમાંથી ખરીદેલ રોપા 3 થી 4 મહિનાના અને એકદમ સ્વસ્થ હોવા જોઈએ. બીજ સ્વરૂપે રોપવા માટે એકથી બે બીજ ખેતરમાં તૈયાર કરેલા ખાડામાં 5 સેમીની ઉંડાઈએ રોપવાના હોય છે. આ બીજને ખેતરમાં રોપતા પહેલા તેની સારવાર કરવાની ખાતરી કરો, આનાથી બીજમાં રોગોનું જોખમ ઓછું થાય છે.

આ સિવાય જો તમારે રોપાઓ દ્વારા રોપા વાવવા હોય તો તેના માટે તમારે ખેતરમાં તૈયાર કરેલા ખાડાઓમાં એક નાનો ખાડો બનાવીને છોડ રોપવા પડશે. ખાડાઓમાં છોડ રોપ્યા પછી તેને માટીથી સારી રીતે ઢાંકી દો.

તેના છોડને રોપવા માટે સાનુકૂળ તાપમાન વરસાદની મોસમ માનવામાં આવે છે. આ સિવાય જો તમે બીજ દ્વારા વાવેતર કર્યું હોય તો તમારે વરસાદની ઋતુ પહેલા બીજ રોપવા પડશે. આ દરમિયાન, બીજની વાવણી ફેબ્રુઆરીથી માર્ચના અંત સુધી કરી શકાય છે.

જાંબુના છોડને શરૂઆતમાં વધુ સિંચાઈની જરૂર પડે છે. આ દરમિયાન, રોપ્યા પછી તરત જ છોડને પ્રથમ સિંચાઈ કરવામાં આવે છે. ઉનાળાની ઋતુમાં જાંબુના છોડને અઠવાડિયામાં એકવાર પાણી આપવું પડે છે અને શિયાળાની ઋતુમાં 15 દિવસના અંતરે પાણી આપવું જોઈએ. શરૂઆતમાં, તેના છોડને શિયાળામાં પડતા હિમથી બચાવવા પડે છે, અને વરસાદની ઋતુમાં, છોડને ખૂબ ઓછા પાણીની જરૂર હોય છે. સંપૂર્ણ ઉગાડેલા છોડને વર્ષમાં 5 થી 6 સિંચાઈની જરૂર પડે છે.

જાંબુના છોડને ઉપજમાં 5 વર્ષથી વધુ સમય લાગી શકે છે. આ સમય દરમિયાન, જો ખેડૂત ભાઈ ઇચ્છે તો, તેઓ શાકભાજી અને મસાલાના પાકો ઉગાડીને વધારાની કમાણી પણ કરી શકે છે જે છોડ વચ્ચેની ખાલી જમીનમાં ઓછા સમયમાં તૈયાર કરી શકાય છે. જેના કારણે ખેડૂતોને જાંબુ ની ઉપજ ન મળે ત્યાં સુધી આર્થિક સ્થિતિનો સામનો કરવો પડશે નહીં.

આ પણ વાંચો: મખાના ખેતીને લગતી માહિતી