રાજ્યમાં ખેડૂતોએ કપાસની ખેતી છોડીને મગફળીની ખેતી તરફ વળ્યા, કપાસની ખેતીમાં મોટા પાચે નોંધાયો ઘટાડો

ગુજરાતે આ વર્ષે મગફળીના વાવેતરની બાબતમાં મોટી સિદ્ધિ મેળવી છે. આ વર્ષે, વર્તમાન ખરીફ સિઝન 2024માં, રાજ્યમાં મગફળીના વાવેતર હેઠળનો વિસ્તાર 18 લાખ હેક્ટરને વટાવી ગયો છે. વર્ષ 2021 પછી આ પ્રથમ વખત છે કે આટલા મોટા વિસ્તારમાં મગફળીની ખેતી કરવામાં આવી છે. મગફળીના વધેલા વિસ્તાર અંગે નિષ્ણાતો કહે છે કે કપાસના વાવેતરમાં ઘટતી જતી ઉપજ અને ગુલાબી બોલવોર્મના ચેપને કારણે ખેડૂતો તેનો ત્યાગ કરી રહ્યા છે. દરમિયાન નકલી બીટી કપાસના બિયારણના વેચાણને કારણે ખેડૂતો હવે તેની ખેતી છોડીને મગફળીની ખેતી તરફ આકર્ષાઈ રહ્યા છે જેથી કપાસની ખેતી જેવી નુકસાનીનો સામનો કરવો ન પડે.

મગફળીના વાવેતર વિસ્તાર વધીને 18.62 લાખ થયુ

ગુજરાત રાજ્યના કૃષિ, ખેડૂત કલ્યાણ અને સહકાર વિભાગ દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલા આંકડા મુજબ, ગુજરાતમાં મગફળીના વાવેતર હેઠળનો વિસ્તાર વધીને 18.62 લાખ હેક્ટર થયો છે. આ વિસ્તાર ગત વર્ષે મગફળીના વાવેતર વિસ્તાર કરતાં 16 ટકા વધુ છે. ગયા વર્ષે અહીં 16.21 લાખ હેક્ટરમાં મગફળીનું વાવેતર થયું હતું. વાવણીનો આ વિસ્તાર છેલ્લા બે વર્ષમાં વાવેલા મગફળી કરતા વધુ છે. 2022ની ખરીફ સીઝન દરમિયાન ગુજરાતમાં મગફળીનું વાવેતર 17.63 લાખ હેક્ટર હતું. જો કે આ વખતે મગફળીનો વિસ્તાર વધુ વધી શકે છે કારણ કે ખરીફ સીઝનની વાવણી હજુ ચાલુ છે.

મગના વિસ્તારમાં પણ વધારો થવાની શક્યતા

એવી અપેક્ષા છે કે આ વખતે મગનો વિસ્તાર વર્ષ 2020 સુધીમાં 20.65 લાખ હેક્ટર સુધી પહોંચી શકે છે. ગુજરાતના ખેડૂત સંગઠન ખેડૂત સમાજના ભૂતપૂર્વ વડા સાગર રબારીએ જણાવ્યું હતું કે કપાસનું ઘટતું ઉત્પાદન, ખેતરોમાં ગુલાબી બોલ કૃમિનો વધતો પ્રકોપ, જંતુનાશકોના ઉપયોગને કારણે ખેતીના ખર્ચમાં સતત વધારોના કારણે ખેડૂતોએ ધીમે ધીમે મગફળી તરફ વળ્યા છે. આ સાથે કપાસની ખેતી કરતા ખેડૂતોએ લણણી માટે ફેબ્રુઆરી-માર્ચની રાહ જોવી પડે છે, જ્યારે મગફળીની કાપણી દિવાળી સુધી થાય છે. આ પછી ખેડૂતો બીજો પાક લઈ શકે છે.

ખેડૂતે જણાવી પોતાની સમસ્યા

જૂનાગઢ જિલ્લાના ગલીયાવાડ ગામના ખેડૂત ખેમ મહંમદે જણાવ્યું કે, તેમણે આ વર્ષે મગફળીની ખેતી કરી છે. વર્ષ અગાઉ તેમણે કપાસની ખેતી કરી હતી, પરંતુ ખેતરોમાં ગુલાબી બોલવોર્મનો પ્રકોપ હોવાથી તેમને આમાં નુકસાન સહન કરવું પડ્યું હતું. આથી આ વર્ષે તેમણે એક હેક્ટરમાં મગફળીનું વાવેતર કર્યું છે. રાજ્યના ખેડૂતો કપાસની ખેતી છોડીને મગફળીની ખેતી અપનાવી રહ્યા હોવા છતાં પણ રાજ્યમાં વિસ્તારની દૃષ્ટિએ કપાસનું સૌથી વધુ વાવેતર થાય છે. આ વર્ષે ખેડૂતોએ 23.15 લાખ હેક્ટરમાં કપાસનું વાવેતર કર્યું છે. જે ગયા વર્ષના 28.82 લાખ હેક્ટરના આંકડા કરતાં 16 ટકા ઓછું છે.