ભારતમાં સ્ટ્રોબેરીની ખેતી કરવાનો અભિગમ ખૂબ જ ઝડપથી વધી રહ્યો છે કારણ કે અન્ય પરંપરાગત પાકોની તુલનામાં આ પાકને વધુ નફાકારક ખેતીમાં સામેલ કરવામાં આવ્યો છે.
સ્ટ્રોબેરી વિવિધ પ્રકારની જમીન અને આબોહવામાં પોલીહાઉસ, હાઇડ્રોપોનિકસ અને સામાન્ય રીતે ઉગાડી શકાય છે. તમને જાણીને નવાઈ લાગશે વિશ્વમાં સ્ટ્રોબેરીની 600 જાતો છે. તે બધા તેમના સ્વાદ, રંગ અને સ્વરૂપમાં એકબીજાથી ભિન્ન છે. પરંતુ ભારતમાં સ્ટ્રોબેરીની અમુક જ જાતો ઉગાડવામાં આવે છે.
સ્ટ્રોબેરી એક ખૂબ જ નરમ ફળ છે જે હળવું ખાટા અને સ્વાદમાં હળવું મીઠુ હોય છે. રંગ તેજસ્વી લાલ હોવાથી, તેનો આકાર હૃદય જેવો છે. સ્ટ્રોબેરી એકમાત્ર એવું ફળ છે જેના બીજ બહારની બાજુએ હોય છે. સ્ટ્રોબેરી તેની અનોખી સુગંધ માટે જાણીતી છે. સ્ટ્રોબેરી એન્ટીઓક્સીડેન્ટ્સ, વિટામીન સી અને વિટામીન એ અને કે, પ્રોટીન અને મિનરલ્સનો સારો કુદરતી સ્ત્રોત છે. જેનો ઉપયોગ દેખાવને વધારવા અને દાંતની ચમક વધારવાની સાથે નખના ખીલ, આંખોની ચમક વધારવા માટે થાય છે. આ સિવાય તેમાં કેલ્શિયમ મેગ્નેશિયમ ફોલિક એસિડ ફોસ્ફરસ પોટેશિયમ જોવા મળે છે. સ્ટ્રોબેરીની ખેતી કેવી રીતે કરવી, કેટલો ખર્ચ થઈ શકે છે, તેમાંથી કેટલો નફો મેળવી શકાય છે. એટલે કે સ્ટ્રોબેરીની ખેતીને લગતી તમામ માહિતી આ લેખ દ્વારા આપવામાં આવશે. જેથી તેની ખેતી કરતી વખતે તમને કોઈ મૂંઝવણ ન થાય. તો ચાલો વાંચીએ સ્ટ્રોબેરી શું છે અને તેને કેવી રીતે ઉગાડવી
સ્ટ્રોબેરીની ખેતી માટે જરૂરી આબોહવા
સ્ટ્રોબેરી એ ઠંડી આબોહવાવાળો પાક છે. મેદાની વિસ્તારમાં પણ તેની સફળતાપૂર્વક ખેતી કરી શકાય છે. આ માટે, 20 થી 30 ડિગ્રી તાપમાન યોગ્ય છે. જ્યારે તાપમાન વધે છે અને ઉપજને અસર થાય છે ત્યારે સ્ટ્રોબેરીના છોડને નુકસાન થાય છે.
સ્ટ્રોબેરીની ખેતી માટે ઉપયોગી જમીન
સ્ટ્રોબેરી લગભગ તમામ પ્રકારની જમીનમાં ઉગાડી શકાય છે. પરંતુ, રેતાળ લોમ જમીનમાં સ્ટ્રોબેરીનું ઉત્પાદન વધુ થાય છે. તેની ખેતી માટે, જમીનમાં 5.5 થી 6.5 pH મૂલ્ય હોવું જોઈએ. તમારે તમારા નજીકના કૃષિ વિજ્ઞાન કેન્દ્ર અથવા કૃષિ વિભાગમાંથી માટીનું પરીક્ષણ કરાવવું આવશ્યક છે.
આ પણ વાંચો : જુઓ દુનિયાની સૌથી મોટી સ્ટ્રોબેરી, અને કોણે તેને ઉગાડી
સ્ટ્રોબેરી ક્ષેત્ર કેવી રીતે તૈયાર કરવું
- ખેતી અને તૈયારીનો યોગ્ય સમય સપ્ટેમ્બરથી નવેમ્બર સુધી સ્ટ્રોબેરી રોપવામાં આવે છે.
- સપ્ટેમ્બરના પ્રથમ સપ્તાહમાં ત્રણ વાર ખેતરમાં ખેડાણ કરો.
- ગાયના છાણને સારી રીતે છાંટો અને તેને જમીનમાં ભેળવી દો.
- પોટાશ અને ફોસ્ફરસ પણ માટી પરીક્ષણના આધારે ખેતર તૈયાર કરતી વખતે ભેળવવું જોઈએ.
- પથારી બનાવવી
- બેડની પહોળાઈ 2 ફૂટ રાખવી અને બેડથી બેડનું અંતર દોઢ ફૂટ રાખવું.
- ડ્રેપ સિંચાઈ પાઈપલાઈન નાખો.
- છોડ રોપવા માટે, પ્લાસ્ટિકના મલ્ચિંગમાં 20 થી 30 સે.મી.ના અંતરે છિદ્રો બનાવો.
- સ્ટ્રોબેરીના છોડ વાવવાનો યોગ્ય સમય 10 સપ્ટેમ્બરથી 15 ઓક્ટોબર સુધી વાવવા જોઈએ.
- જો તાપમાન વધારે હોય, તો સપ્ટેમ્બરના અંત સુધી છોડ વાવો.
સ્ટ્રોબેરીની જાતો
કૃષિ નિષ્ણાંતોના મતે સમગ્ર વિશ્વમાં સ્ટ્રોબેરીની 600 વિવિધ પ્રજાતિઓ જોવા મળે છે, પરંતુ ભારતમાં, વ્યાપારી રીતે તેની ખેતી કરતા ખેડૂતો મુખ્યત્વે વિન્ટર ડાઉન, વિન્ટર સ્ટાર, ઓફ્રા, કામરોસા, ચાંડલર, સ્વીટ ચાર્લી, બ્લેક પીકોક, એલિસ્ટાની ખેતી કરે છે. સિસકાફે, ફેર ફોક્સ વગેરેની જાતો.
આ પણ વાંચો : ડાયાબિટીસથી છો પરેશાન ? સ્ટ્રોબેરી ખાવાથી અનેક રોગોમાં મળશે રાહત
સ્ટ્રોબેરીની ખેતી માટે ખોરાક અને ખાતર
સ્ટ્રોબેરીનો છોડ ખૂબ જ નાજુક હોય છે, તેથી તેને સમયાંતરે ખાતર અને ખાતર આપવું જરૂરી છે. પરંતુ ખાતર અને ખાતરનો ઉપયોગ માટી પરીક્ષણ મુજબ જ આપવો જોઈએ. સામાન્ય જમીન માટે, જમીનની તૈયારી સમયે એકર દીઠ 10 થી 15 ટન વિઘટિત ગાયના છાણને વેરવિખેર અને જમીનમાં મિશ્રિત કરવું જોઈએ.
ખેતર તૈયાર કરતી વખતે 100 કિ.ગ્રા. ફોસ્ફરસ (P2O5) અને 60 કિ.ગ્રા. પોટાશ (K2O) પ્રતિ એકર નાખવો જોઈએ. નીચે આપેલા દ્રાવ્ય ખાતરો રોપણી પછી ટપક સિંચાઈ પદ્ધતિથી આપવા જોઈએ
આ પણ વાંચો : દાડમની ખેતી કેવી રીતે કરશો ?
Share your comments