ચાલુ વર્ષે ચણાનું ઉત્પાદન 126 લાખ ટન થવાની શક્યતા

દેશમાં ચાલુ વર્ષે ચણાના બમ્પર ઉત્પાદનનો અંદાજ લગાવવામાં આવી રહ્યો છે. આ અંગે એવો અંદાજ લગાવવામાં આવી રહ્યો છે કે આ વખતે ચણાનું ઉત્પાદન 126 લાખ ટનથી આગળ વધી શકે છે. કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે આ વખતે કઠોળના વાવણીના ક્ષેત્રમાં ઘટાડો થયો છે.

દેશમાં ચાલુ વર્ષે ચણાના બમ્પર ઉત્પાદનનો અંદાજ લગાવવામાં આવી રહ્યો છે. આ અંગે એવો અંદાજ લગાવવામાં આવી રહ્યો છે કે આ વખતે ચણાનું ઉત્પાદન 126 લાખ ટનથી આગળ વધી શકે છે. કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે આ વખતે કઠોળના વાવણીના ક્ષેત્રમાં ઘટાડો થયો છે. કૃષિ મંત્રાલયના આંકડા મુજબ ચાલુ વર્ષે ચણાનું ઉત્પાદન 126 લાખ ટનને પાર કરી શકે છે, જે મંડળોમાં ચણાના ભાવને અસર કરી શકે છે. આ આંકડા કૃષિ મંત્રાલયે કૃષિ વર્ષ 2020-21 માટે જાહેર કર્યા હતા.

પાછલા વર્ષ કરતા વધુ ઉત્પાદન મળવાની અપેક્ષા

કૃષિ મંત્રાલય દ્વારા ગત કૃષિ વર્ષ 2019 - 20 ના આંકડા મુજબ આ સમયગાળા દરમિયાન 110.80 લાખ ટન ચણાનું ઉત્પાદન થયું હતું. એવી અપેક્ષા છે કે આ વર્ષે દેશભરમાં કઠોળના ઉત્પાદનમાં વધારો થઈ શકે છે. 25 મે સુધી જાહેર થયેલા કૃષિ મંત્રાલયના અહેવાલ મુજબ વર્ષ 2020-21માં કઠોળનું ઉત્પાદન 255.80 લાખ ટન પાક થવાનો અંદાજ છે. પાછલા વર્ષ 2019-20માં પણ 230.55 લાખ ટન કઠોળનું ઉત્પાદન થયું હતું.

કઠોળના પાકની વાવણીમાં ઘટાડો

કૃષિ મંત્રાલયે જાહેર કરેલા આંકડા મુજબ આ વર્ષે કઠોળની વાવણી હેઠળના વિસ્તારમાં ઘટાડો થયો છે.  કહેવામાં આવ્યું છે કે કઠોળના પાકમાં શામેલ તુવેર, અડદ અને મગ સિવાય અન્ય પાકની વાવણીનો આંકડો હજુ પણ બે લાખ હેક્ટરથી પાછળ છે.

અત્યાર સુધીમાં આટલી વાવણી થઈ ચૂકી છે

ચાલુ વર્ષની ખરીફ સીઝનની વાત કરીએ તો કૃષિ મંત્રાલયના આંકડા મુજબ વર્ષ 2020માં અત્યારે 17.51 ​​લાખ હેક્ટર વિસ્તારમાં કઠોળના પાકનું વાવેતર થયું હતું, જ્યારે મંત્રાલયના આંકડા મુજબ વર્ષ 2021 માટે અત્યાર સુધીમાં 14.58 લાખ હેક્ટર ક્ષેત્રમાં જ  કઠોળનું વાવેતર થયું છે.

બજારમાં ચણા ની આવક ઓછી

હાલમાં જ બજારમાં ચણાની આવક ઓછી થઈ છે. જો આપણે ચણાના ભાવની વાત કરીએ તો, કેરળની અરુર બજારમાં ચણાનો ભાવ 10 જુલાઈએ ક્વિન્ટલ દીઠ 7700 રૂપિયા હતો, જ્યારે 12 જુલાઇએ તે જ બજારમાં ચણાનો ભાવ પ્રતિ ક્વિન્ટલ 7900 રૂપિયા હતો. તો વળી યુપીના પ્રયાગરાજ માર્કેટમાં દેશી ચણાના ભાવમાં કોઈ ફેરફાર કરવામાં આવ્યો નથી. 10 જુલાઈએ જ્યાં બજારમાં ચણાનો ભાવ 5625 હતો, તે 12 જુલાઈએ પણ તેવો જ રહ્યો. ઉત્તર પ્રદેશની અન્ય બજારોની વાત કરવામાં આવે તો ગાઝીપુર મંડીમાં ગ્રામનો ભાવ 5710 રૂપિયા હતો.

નોંધનીય છે કે, ગુજરાત રાજ્યમાં શિયાળુ કઠોળ વર્ગના પાકોમાં ચણા ખૂબ જ મહત્વનું સ્થાન ધરાવે છે. 2017 સુધીમાં રાજ્યમાં અંદાજે 1.50 લાખ હેક્ટરમાં ચણાનું વાવેતર કરવામાં આવે છે અને તેનું સરેરાશ ઉત્પાદન અંદાજે 885 કિલોગ્રામ મળેલ છે. ગુજરાતમાં ચણાનું મોટાભાગનું વાવેતર ચોમાસાનાં સંગ્રહાયેલ ભેજ આધારિત બિન પિયત પાક તરીકે મુખ્યત્વે અમદાવાદ, ભાવનગર, સુરેન્દ્રનગર અને ખેડા જિલ્લા હેઠળના ભાલ વિસ્તારમાં અને જૂનાગઢના ઘેડ વિસ્તારમાં જ્યારે બહુ જ થોડા વિસ્તારમાં પિયત ચણાની ખેતી કરવામાં આવે છે. પરંતુ ચણા જાતની અગત્યતા જોતા અને તેના મૂલ્ય વર્ધિત મહત્વ જોતા આ પાક દાહોદ, પંચમહાલ, ભરુચ, નવસારી, ખેડા અને વડોદરા જિલ્લામાં પણ તેનું વાવેતર શરૂ થયું છે અને વર્ષો વર્ષ વાવેતરનો વિસ્તાર વધતો જાય છે.