મુર્રા ભેંસની જેમ આ જાતની ભેંસો પણ આપે છે સૌધી વધુ દૂધ

જ્યારે પણ વધુ દૂધ આપવવાળી ભેંસની વાત કરવામાં આવે છે ત્યારે લોકો મુર્રા ભેંસનું નામ સૂચવે છે. એવું કહેવાય છે કે મુર્રા ભેંસ સૌથી વધુ દૂધ ઉત્પાદિત પ્રજાતિ છે. હરિયાણામાં જોવા મળતી આ ભેંસની ઘણી માંગ છે. હરિયાણા, પંજાબ સિવાય અન્ય રાજ્યોના લોકો પણ તેને ખરીદી રહ્યા છે. પરંતુ, શું તમે જાણો છો કે મુર્રા ભેંસ સિવાય પણ એવી ઘણી પ્રજાતિઓ છે, જે ઘણું દૂધ આપે છે. જે લોકો મુર્રા ભેંસ ખરીદી શકતા નથી, તેઓ બીજી જાતિ પસંદ કરે છે.

આવી સ્થિતિમાં ચાલો જાણીએ કે કઈ ભેંસ ખૂબ જ લોકપ્રિય છે અને વધુ દૂધને કારણે જાણીતી છે. જો તમારે ભેંસ ખરીદવી હોય તો તમે આ ભેંસોમાંથી કોઈપણ ભેંસ ખરીદી શકો છો અને ડેરી વ્યવસાય આગળ ધપાવી શકો છો.

જાફરાબાદી ભેંસ

મુર્રા ભેંસ પછી જાફરાબાદી ભેંસ સૌથી વધુ ટ્રેન્ડમાં છે.  ગુજરાતના ગીર જંગલોમાં જોવા મળતી આ ભેંસ તેના માથા અને ગળાને કારણે ઓળખાય છે. આ જાતિની ભેંસનું માથું એકદમ પહોળું છે અને આ ભેંસના માથા પણ અન્ય ભેંસ કરતા પાછળની તરફ વળેલા હોય છે. જો આપણે દૂધ વિશે વાત કરીએ, તો તેનું સરેરાશ ઉત્પાદન પ્રતિ વ્યાત 1000થી 1200 લિટર હોય છે.

સુરતી ભેંસ

ભેંસની આ જાતિ ગુજરાતની છે અને તે બરોડામાં જોવા મળે છે. જાફરાબાદી ભેંસનો રંગ ઘાટો કાળો હોય છે જ્યારે આ ભેંસનો રંગ થોડો આછો કાળો અથવા ભૂરો રંગનો હોય છે. આ ભેંસ દેખાવમાં થોડી નબળી હોય છે તેનું માથું લાંબું હોય છે. તેની સરેરાશ ઉત્પાદન ક્ષમતા પ્રતિ વ્યાત 900-1300 લિટર છે, પરંતુ આ ભેંસ વધારે ચરબીને કારણે જાણીતી છે.

મહેસાણા ભેંસ

મહેસાણા નામથી જ સમજાઈ રહ્યું હશે કે આ ભેંસ ગુજરાતના મહેસાણા જિલ્લાની છે.તેનો રંગ કાળો-ભૂરા હોય છે અને તે મુર્રા ભેંસ જેવી લાગે છે.મહેસાણાની ભેંસ દેખાવમાં ખૂબ જ મજબૂત હોય છે અને તેના શિંગડા ઓછા વળાંકવાળા હોય છે. તેનું સરેરાશ ઉત્પાદન 1200થી 1500 પ્રતિ વ્યાત હોય  છે.

ભદાવરી ભેંસ

આ જાતિ ઉત્તર પ્રદેશમાં ખૂબ જ પ્રખ્યાત છે અને તે ઉત્તર પ્રદેશના આગ્રા, ઇટાવાહ અને મધ્યપ્રદેશના ગ્વાલિયર ક્ષેત્રમાં જોવા મળે છે. આ ભેંસના માથાનું કદ નાનું છે અને પગ પણ નાના હોય છે. તેમની સરેરાશ ઉત્પાદન ક્ષમતા પ્રતિ વોટ 1250-1350  કિલોગ્રામ હોય છે.

મુર્રા ભેંસની શું છે ખાસિયત

મુર્રા સૌથી વધુ દૂધ ઉત્પાદક ભેંસની જાતિ છે. આ પ્રજાતિની ભેંસ અન્ય ભેંસની જાતની સરખામણીએ બમણું દૂધ આપે છે. તે દરરોજ સરળતાથી 15 થી 20 લિટર દૂધ આપે છે. જેમાં ઘણી ભેંસ 30 થી 35 લિટર દૂધ પણ આપે છે. તેના દૂધમાં ચરબીનું પ્રમાણ સાત ટકાથી વધુ છે. જેના કારણે પશુપાલન સાથે સંકળાયેલા લોકો તેને ખરીદવા માંગે છે.

આ ભેંસની વિશેષ બાબત એ છે કે, આ ભેંસ કોઈપણ પ્રકારના વાતાવરણમાં ટકી શકે છે. જો કે, ઘણા અહેવાલો કહે છે કે આ ભેંસ વધારે અવાજમાં રહેવાનું પસંદ નથી કરતી અને શાંતિથી રહેવાનું પસંદ કરે છે. આવી સ્થિતિમાં જે લોકો આ ભેંસને ઉછેરે છે તેઓ ઘણી વાર અવાજ, સંગીતથી દૂર શાંત સ્થળે રાખે છે. એટલા માટે ઘણા લોકો આને નાનકડી શરમજનક ભેંસ પણ કહે છે.

આ ભેંસના શિંગડા વળેલા હોય છે અને દેખાવમાં તે અન્ય ભેંસની તુલનામાં વધુ શક્તિશાળી દેખાય છે. આ ભેંસ પંજાબ અને હરિયાણા રાજ્યોમાં જોવા મળે છે. પરંતુ હવે તે અન્ય દેશોમાં પણ ઉછેરવામાં આવે છે. આમાંની ઘણી ભેંસ ખૂબ ઊંચી અને લાંબી હોય છે અને તેના માલિકો તેમને ઘણી સ્પર્ધાઓમાં મોકલે છે. મોટાભાગની સ્પર્ધાઓમાં મુર્રા ભેંસ મોખરે હોય છે. જો કે, લોકો મોટાભાગે દૂધના ઉત્પાદન માટે તેમનું પાલન કરે છે. હરિયાણામાં તેને 'બ્લેક ગોલ્ડ' પણ કહેવામાં આવે છે.