મૂળા એક શાકભાજી છે જે ક્રુસિફેરા અથવા મસ્ટર્ડ પરિવાર સાથે સંબંધિત છે. તેની જાતોની વાતો કરીએ તો તે લાલ, કાળી, પીળી, જાંબલી,ગુલાબી અને સફેદ હોઈ શકે છે જો કે મસાલેદાર, મરીનો સ્વાદ ધરાવે છે. આ સ્વાદ ઉત્સેચકોમાંથી આવે છે જે સરસવના મૂળ, હોર્સરાડિશ અને વસાબી મૂળમાં પણ હોય છે.જણાવી દઈએ તેને રાંધવા પછી તેનો સ્વાદ હળવો થઈ જાય છે.તમને આ વાત જાણીને નવાઈ લાગશે કે સૌથી પહેલા મૂળાના દક્ષિણ પૂર્વના દેશોમાં વાવેતર કરવામાં આવ્યા હતા. આ ઉપરાંત ગ્રીક અને રોમના શાસકો તેના ઉપયોગ દવા તરીકે કરતાં હતા. જેના કારણે કેટલાક વર્ષો પહેલા લોકોએ જંગલી મૂળો ઉગાડવાનું શરૂ કર્યું, અને જેમ જેમ સમય પસાર થયું તેમ તેમ તેના વાવેતર વિશ્વના દરેક ખૂણામાં થવા માંડ્યો.મૂળાની શ્રેણી ટૂંકા અને ગોળથી લઈને લાંબી અને સાંકડી સુધીની હોય છે.
શું તમને ખબર છે, શાકભાજીમાં મૂળા જો કે અથાણુંથી લઈને સલાડ સુધીમાં વપરાય છે. તેના વિશ્વમાં સૌથી મોટો નિકાસકાર કોણ છે. જો તમારા મનમાં ભારતનું નામ આવી રહ્યું છે. તો અમે તમને જણાવી દઈએ કે ભારત મૂળાનો વિશ્વમાં બીજો સૌથી મોટું નિકાસકાર છે પહેલા નહીં. ચલો તમારા વધુ સમય નથી બગાડીને અમે તમને જણાવી દઈએ કે નેધરલેંડ વિશ્વમાં સૌથી વધુ મૂળાનો નિકાસ કરે છે. તેના પછી ભારત આવે છે અને ભારત પછી ત્રીજો નંબર ચીનનો છે. તેથી કરીને આપણી સરકાર અને કૃષિ જાગરણના ડાયરેક્ટર ઇન ચીફ એમસી ડોમનિકએ મૂળાના ફાયદાના કારણે તેની માંગમાં વધારાને જોતા આપણા દેશન ખેડૂતોને જણાવા માંગે છે કે મૂળાની ખેતી કરીને તેઓ મૂળાના અઢળક ઉત્પાદન મેળવીને પોતાના ઘરે પૈસાના ઢગલા ઉભા કરી શકે છે. જેના માટે કૃષિ જાગરણ દ્વારા મૂળાના સપ્તાહ શરૂ કરવામાં આવ્યુ છે. જેના થકી ખેડૂતોને મૂળાની વૈજ્ઞાનિક ખેતીના વિશેમાં જણાવવામાં આવશે. તેમ જ તેના સેવન કરવાથી આપણા શરીરને કેટલાક સ્વાસ્થ્ય લાભ થઈ શકે છે તેની પણ માહિતી આપવામાં આવશે. જણાવી દઈએ આ પહેલમાં આપણા સાથ ફાર્મર દ જર્નલિસ્ટ, ફાર્મર દ ઓર્ગેનિક અને ફાર્મર દ બ્રાંડના સાથે જ સોમાણી સીડ્સ પણ આપી રહ્યું છે. તેમ જ સોમાણી સીડ્સ ખેડૂતોને મૂળાની ખેતી કરવા માટે તેના બીજ પણ ઉપલબ્ધ કરવાશે.
મૂળાની સુધરાયેલી જાતો
મૂળાની સુધરાયેલી જાતોની વાત કરીએ તો ભારતમાં તેના ઘણા પ્રકારની જાતોનું વાવેતર કરવામાં આવે છે. જો કે તેના રંગ, આકાર અને સાઈઝથી એક બીજાથી જુદા દેખાયે છે.
લાલ મૂળા: આ લાલ ચામડી અને અન્દરથી સફેદ હોય છે. જો તેની આકારની વાત કરીએ તો તે ગોળાકાર હોય છે. તેના ચેરી બેલે અને અર્લી સ્કાર્લેટ ગ્લોબ બે સામાન્ય પ્રકારો હોય છે. લાલ મૂળાના મીઠી, મરી અને તીક્ષ્ણ સ્વાદ હોય છે. તે મૂળાના સૌથી સામાન્ય પ્રકારોમાંથી એક છે, પરંતુ અન્યની જેમ તે વધુ લોકપ્રિય થઈ રહ્યો છે
ડાઈકોન: મૂળાની આ જાતની જાપાન અને ચીનના પહેલી વાર વાવેતર કરવામાં આવી હતી. તેઓ જાપાનીઝ મૂળો, ચાઈનીઝ સલગમ અને મુલ્લાંગી તરીકે પણ ઓળખાય છે. તેઓ ગોળાકાર અથવા સિલિન્ડર આકારના હોય છે. મોટાભાગનામાં તેના સફેદ માંસ હોય છે, જોકે કેટલાકમાં લીલું પણ હોય છે. તેનો સ્વાદ થોડો મસાલેદાર અને મીઠો હોય છે પરંતુ તે લાલ મૂળાની તુલનામાં હળવા હોય છે. જાપાન અને ચીનમાં મિનોવેઝ, તામા અને મિયાશિગે સફેદ સહિત તેની ઘણી જાતો છે.
કાળા મૂળા: કાળા મૂળા ઘણી મોટી અને દડાના આકારની હોય છે. તે બાહરથી કાળા રંગની અને અન્દરથી સફેદ રંગની હોય છે.જો કાળા મૂળાના ટેસ્ટની વાત કરીએ તો તે બીજા મૂળા કરતાં ઘણી મસાલેદાર હોય છે.
અન્ય મૂળાની જાતો
પિંક લેડી: મૂળાની આ જાતની ત્વચા ગુલાબી અને અન્દરથી તે સફેદ હોય છે. સાથે તેની લંબાઈ બીજા મૂળા કરતા વધું હોય છે. તેઓ ખૂબ જ હળવા હોય છે, તેથી તેઓ ઘણી વાનગીઓ માટે સારી છે.
ઇસ્ટર ઇંડા: આ મૂળા લાલ, ગુલાબી, જાંબલી અને સફેદ સહિત અનેક રંગોમાં ઉગે છે. તેઓ લાલ મૂળાની જેમ સ્વાદિષ્ટ હોય છે.
સાકુરાજીમા ડાઈકોન: એ વિશ્વની સૌથી મોટી મૂળો છે. તેનું નામ જાપાનમાં સાકુરાજીમા જ્વાળામુખીની નજીકના વિસ્તારમાં તેને ઉગાડવામાં આવેલ છે. જ્વાળામુખીની રાખમાંથી મળતા ખનિજો જમીનને વધુ સમૃદ્ધ બનાવે છે, જો કે આ મોટા મૂળાને ઉગાડવામાં મદદરૂપ થાય છે.
Share your comments