દેશમાં મલ્ટિલેયર ફાર્મિંગના પ્રણેતા છે આકાશ ચૌરસિયા, આપી રહ્યા છે ખેડૂતોને તાલીમ

કોણ છે આકાશ ચૌરસિયા

મધ્યપ્રદેશના બુંદેલખંડના સાગર જિલ્લામાં રહેતા આકાશે માત્ર બહુસ્તરીય ખેતી(મલ્ટી લેયર ફાર્મિંગ) સફળતાપૂર્વક અપનાવી નથી, પરંતુ તે ખેડૂત ભાઈઓને યોગ્ય તાલીમ પણ આપી રહ્યો છે. આકાશે આજે સૌથી વધુ લોકપ્રિય ઓર્ગેનિક ખેતી અપનાવતાની સાથે તેની સાથે  મલ્ટિ-લેયર ફાર્મિંગ પણ જોડી દીધુ છે. આ ટેકનિક અપનાવીને તેમણે ખેતીને હાનિકારક જંતુનાશકોથી મુક્ત તો કરી જ પરંતુ તેને નફાકારક સોદો પણ બનાવ્યો.

શું છે બહુસ્તરીય ખેતી (મલ્ટી લેયર ફાર્મિંગ)

આપણે બહુસ્તરીય ખેતી(મલ્ટી લેયર ફાર્મિંગ) ને એવી રીતે સમજી શકીએ છીએ જેમ કે શહેરમાં મર્યાદિત જમીનના ટુકડા પર બનેલા બહુમાળી મકાન. આ પ્રકારની ખેતી હેઠળ, ખેડૂત એક ખેતરમાં ચારથી પાંચ પાકની સફળતાપૂર્વક ખેતી કરી શકે છે.

બહુસ્તરીય ખેતી કેવી રીતે થાય છે?

• આમાં, પ્રથમ સ્તર ભૂગર્ભ છે જેમાં ઝમીકંદની ખેતી કરવામાં આવે છે, જેમ કે આદુ અથવા હળદર
• બીજા સ્તરમાં, પાલક-મેથી જેવા પાંદડાવાળા શાકભાજી જમીન પર ઉગાડી શકાય છે.
• ત્રીજા સ્તરમાં પપૈયા જેવા સંદિગ્ધ અને ફળના ઝાડની રોપણી કરી શકાય છે.
• ચોથા સ્તરમાં, ખેતરના બંધ પર વાંસ અથવા તંબુની મદદથી કારેલા અથવા કુન્દ્રુની ખેતી કરી શકાય છે.

આ પણ વાંચો:ખેતીમાં બમણો નફો મેળવવાની સરસ રીત, જાણો કેવી રીતે આ ખેડૂત કરે છે સ્માર્ટ વર્ક

ખેડૂતો માટે નફાકારક સોદો છે બહુસ્તરીય ખેતી

 આ ટેકનિક અપનાવીને ખેડૂત પોતાની સીમિત જમીનમાં એકથી વધુ પાક ઉગાડી શકે છે.

1. ખેતીનું આ મોડલ નાના અને સીમાંત ખેડૂતો માટે વરદાન સમાન છે કારણ કે તેમની પાસે જમીન ખૂબ જ ઓછી હોય છે અને તેમને ખેતી સાથે જોડી રાખવા માટે ખુબ જ જરૂરી છે કે તેઓ ઓછા ખર્ચે વધુ ઉત્પાદન લઈ શકે.
2. મલ્ટિ-લેયર ફાર્મિંગની આ તકનીક ખેતી તરફના ઘટી રહેલા વલણને ફરીથી ખેતી તરફ ફેરવી શકે છે.
3. બહુસ્તરીય ખેતીની વિશેષતા એ છે કે ભૂગર્ભ પાકને વધુ સૂર્યપ્રકાશ મળતો નથી અને બીજા સ્તરનો પાક લણણીને બદલે સીધો જ ઉપાડી શકાય છે.
4. આ પ્રકારની ખેતીમાં નીંદણના વિકાસ માટે બહુ ઓછો અવકાશ છે.
5. આ પદ્ધતિથી તેમની કિંમત 4 ગણી ઘટાડી શકાય છે અને નફો 6 થી 8 ગણો વધારી શકાય છે.
6. જો ખેડૂત ખેતરમાં એક સાથે અનેક પાકની ખેતી કરે તો પાકને એકબીજામાંથી પોષક તત્વો મળે છે. આ રીતે જમીન પણ ફળદ્રુપ બને છે, સાથે જ પાણી અને ખાતરની પણ બચત થાય છે.
7. આમાં જૈવિક ખાતરનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે, જેના કારણે ખેડૂતોનો ખર્ચ પણ ઓછો થાય છે અને પાકની ગુણવત્તા પણ જળવાઈ રહે છે, આ પદ્ધતિમાં 70% પાણીની બચત કરી શકાય છે.

ખેડૂતોને તાલીમ આપી રહ્યો છે આકાશ

• આકાશ ચૌરસિયાએ આ કળાને પોતાના પુરતું સીમિત નથી રાખ્યું, પરંતુ તેણે તેને શિક્ષણની એક પદ્ધતિનું સ્વરૂપ આપ્યું છે.
• તેઓ માત્ર બહુસ્તરીય ખેતી જ નથી કરતા, પરંતુ તેઓએ અન્ય ખેડૂતોને યોગ્ય તાલીમ આપીને કુશળ બનાવવાનું કામ પણ કર્યું છે. તેઓ દર મહિનાની 27-28મી તારીખે મફત તાલીમ શિબિર યોજીને ખેડૂતોને તાલીમ આપે છે.
• તેમણે ઘણા યુવાનોને મલ્ટી લેયર ફાર્મિંગ સાથે જોડ્યા છે અને હજારો એકરમાં ઓર્ગેનિક પદ્ધતિ અપનાવીને ખેતી કરવામાં આવી રહી છે. યુવાનોને કૃષિ સાથે જોડવા અને કૃષિ ક્ષેત્રે ઉત્તમ યોગદાન આપવા બદલ આકાશને ઘણા રાષ્ટ્રીય પુરસ્કારો મળ્યા છે.

આ પણ વાંચો:આ યુવા ખેડૂત કરે છે આશ્ચર્યજનક ખેતી, નથી માનતા હાર તેથી નસીબ પણ આપે છે સાથ!