વર્તમાન સમયમાં ખેડૂતો માટે કૃષિ વનીકરણ ખૂબ જ નફાકારક સોદો બની રહ્યો છે. ઘણા ખેડૂતો પરંપરાગત ખેતી છોડીને વૃક્ષારોપણ કરીને ખેતીમાં સારું રોકાણ કરી રહ્યા છે અને થોડા સમય પછી તેઓ સારો નફો પણ મેળવી રહ્યા છે. આવકના સ્ત્રોતને વધારવા માટે ખેડૂતો આજકાલ નફાકારક ખેતી પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી રહ્યા છે. દેશના અનેક રાજ્યોમાંથી આવા સેંકડો ખેડૂતોના દાખલા જોવા મળ્યા છે જેઓ વૃક્ષો વાવીને ધનવાન બન્યા અને આજે તે ખેડૂતોની આવક કરોડો રૂપિયામાં છે. સફેડા, મહોગની, સાગ, ગમહર, ચંદન વગેરે જેવા અનેક વૃક્ષો છે જેની ખેતી કરીને ખેડૂતો સારી એવી કમાણી કરી શક્યા છે. આ વૃક્ષો માત્ર સારો નફો જ નથી આપતા પરંતુ ઓછી કાળજી અને ઓછા ખર્ચે તેની ખેતી કરી શકાય છે. જો કે આ વૃક્ષની ખેતીમાં ખેડૂતોએ 15 થી 20 વર્ષ સુધી ધીરજ રાખવી પડે છે. યુવાનો માટે આ ખેતીમાં ઘણું વિશેષ છે.
સામાન્ય અને પરંપરાગત ખેતી દ્વારા ખેડૂતોને અનાજ અને અન્ય ઉપયોગી ઉત્પાદનો મળે છે. પરંતુ કૃષિ-વનીકરણ અથવા વૃક્ષોની ખેતી ફર્નિચર અને અન્ય કામો માટે મૂલ્યવાન લાકડું પૂરું પાડે છે. ઉલ્લેખનીય છે કે ભારતમાં ઉચ્ચ ગુણવત્તાના લાકડાની માંગ ઘણી વધારે છે. આ જ કારણ છે કે સારી ગુણવત્તાના લાકડાની માંગને જોતા વિદેશોમાંથી ભારતમાં મોટા પ્રમાણમાં લાકડાની આયાત કરવામાં આવે છે. આ લાકડા ઉત્તમ ગુણવત્તાના છે. ભારત કરતાં ઈંગ્લેન્ડ અને અમેરિકા જેવા વિકસિત દેશોમાં લાકડાની ખેતી વધુ થાય છે. આ જ કારણ છે કે ભારત પોતાની જરૂરિયાતો માટે વિદેશથી આ પ્રકારના લાકડાંની આયાત કરે છે. આ માટે ભારતીય આયાતકારો ભારે કિંમત ચૂકવે છે.
ખેડૂતો એગ્રો-ફોરેસ્ટ્રી માટે ઘણા વૃક્ષોની ખેતી કરે છે, પરંતુ આ પોસ્ટમાં અમે 3 શ્રેષ્ઠ અને સૌથી વધુ કમાણી કરતા વૃક્ષો વિશે માહિતી આપી રહ્યા છીએ.
સફેદા વૃક્ષની ખેતી
સફેદા વૃક્ષનો ઉપયોગ ફર્નિચર, ઇંધણ અને કાગળનો માવો બનાવવા માટે થાય છે. સફેડાને નીલગિરી પણ કહેવામાં આવે છે. ફર્નિચર અને ડિઝાઇનર લાકડા તરીકે સફેદ લાકડાનો ઉપયોગ મોટા પાયે જોવા મળે છે. આ વૃક્ષની ખેતી કરીને ખેડૂતો સારી આવક મેળવી શકે છે. તમને જણાવી દઈએ કે એક હેક્ટર જમીનમાં સફેદાના 3000 રોપા વાવી શકાય છે. આ વૃક્ષ માત્ર 5 વર્ષમાં તેનો સંપૂર્ણ વિકાસ કરી લે છે. જે બાદ ખેડૂતો આ પાકની લણણી કરીને વેચી શકશે. એક અંદાજ મુજબ, જો બધું બરાબર રહે તો ખેડૂતો 5 વર્ષમાં એક હેક્ટરમાં 70 લાખથી 80 લાખ રૂપિયાની કમાણી કરી શકે છે.
મહોગના વૃક્ષની ખેતી
મહોગની વૃક્ષને ભારતમાં ડિઝાઇનર વૂડ્સ અને ફર્નિચર માટે શ્રેષ્ઠ ગુણવત્તાવાળા લાકડામાંથી એક ગણવામાં આવે છે. મહોગનીના લાકડામાંથી માત્ર ફર્નિચર, સુશોભનની વસ્તુઓ વગેરે જ નહીં, તેના પાંદડા અને બીજમાંથી તેલ પણ બનાવવામાં આવે છે. આ તેલનો ઉપયોગ જંતુનાશકો અને મચ્છર ભગાડનારાઓના ઉત્પાદનમાં પણ થાય છે. આ જ કારણ છે કે મહોગનીના પાંદડાની સાથે બીજનો પણ વ્યાપક ઉપયોગ થાય છે. તેના બીજ બજારમાં 1000 રૂપિયા પ્રતિ કિલોના ભાવે વેચાય છે. મહોગનીનું વૃક્ષ 12 વર્ષમાં તૈયાર થઈ જાય છે. જો 1 હેક્ટર જમીનમાં મહોગનીની ખેતી કરવામાં આવે તો 1100 વૃક્ષો વાવી શકાય છે અને 12 વર્ષ પછી એક મહોગનીના વૃક્ષથી ખેડૂતને 20 થી 25 હજાર રૂપિયાની આવક થઈ શકે છે. આ રીતે 12 થી 15 વર્ષમાં ખેડૂતની આવક રૂ. 2 કરોડથી વધુ થશે અને કૃષિમાં આ રોકાણ દ્વારા ખેડૂતો ખૂબ જ ઝડપથી કરોડપતિ બની શકશે.
સાગના ઝાડની ખેતી
ખેડૂતો 15 થી 20 વર્ષમાં સાગના ઝાડની કાપણી કરી શકે છે. ફર્નિચર ઉપરાંત, સાગનો ઉપયોગ બોટ, વહાણ, બારીઓ, દરવાજાની ફ્રેમ વગેરે બનાવવામાં પણ થાય છે. તેનો ઉપયોગ રેલ્વે કોચ વગેરેના ઉત્પાદનમાં પણ થાય છે. સાગના પાનનો ઔષધીય ઉપયોગ પણ છે. સાગના પાન માઈગ્રેનના દુખાવા, ખંજવાળ અને લોહીના પિત્તથી રાહત આપે છે. એક એકરમાં 500 સાગના વૃક્ષો વાવી શકાય છે અને 15 થી 20 વર્ષ પછી સાગનું વૃક્ષ 25 થી 30 હજાર રૂપિયા પ્રતિ યુનિટના ભાવે વેચી શકાય છે. આ રીતે એક એકરમાં સાગની ખેતી કરીને પણ ખેડૂતો કરોડપતિ બની શકે છે.
Share your comments