ઊંટની વસ્તીમાં થઈ રહ્યો છે ભારે ઘટાડો, સંસદમાં આપવામાં આવી માહિતી

19મી પશુધન વસ્તી ગણતરી (2012)ની સરખામણીમાં, 20મી પશુધન ગણતરીમાં ઊંટની વસ્તી 4 લાખથી ઘટીને 2 લાખ 52 હજાર થઈ છે. આ ચોંકાવનારા આંકડા પશુપાલન મંત્રી શ્રી પરષોત્તમ રૂપાલાએ તાજેતરમાં પૂર્ણ થયેલી લોકસભામાં આપ્યા હતા. આમ ઊંટની સંખ્યામાં 37 ટકાનો ઘટાડો થયો છે. ભારતની લગભગ 84 ટકા ઊંટ વસ્તી રાજસ્થાનમાં રહે છે. બીજી તરફ, ગુજરાતમાં ઊંટની વસ્તી દેશની કુલ વસ્તીના 11 ટકા છે. ઊંટોની વસ્તીમાં ઘટાડો થવાનું એક મુખ્ય કારણ કૃષિ ક્ષેત્રનું વધતું યાંત્રીકરણ છે, જેના કારણે ઊંટની ઉપયોગિતા ઘટી છે. મોટાભાગના આંતરિક વિસ્તારો ધાતુવાળા રસ્તાઓ દ્વારા જોડાયેલા છે અને એક વિસ્તારમાંથી બીજા વિસ્તારમાં જવા માટે ઊંટ પરની નિર્ભરતા ધીમે ધીમે ઘટી રહી છે.

ગોચર જમીનમાં ઘટાડોઃ રાજસ્થાનના બાડમેર, બિકાનેર, ચુરુ, હમુમાનગઢ, જેસલમેર, જોધપુર અને શ્રીગંગાનગર જિલ્લામાં ઈન્દિરા ગાંધી નહેર સિંચાઈ યોજનાની સ્થાપનાને કારણે, ગોચર જમીનમાં ઘટાડો થયો છે. આ ગોચરો ઊંટ માટે ચારાનો મુખ્ય સ્ત્રોત છે, જંગલ વિસ્તારમાં પ્રતિબંધોને કારણે ઊંટના પશુપાલકો માટે ઊંટોને ચારો પૂરો પાડવો મુશ્કેલ બની ગયો છે.

આંતર-રાજ્ય વેપાર પર પ્રતિબંધ: ઊંટોની ઘટતી જતી વસ્તીને વેગ આપવાના પ્રયાસરૂપે, રાજસ્થાન સરકારે ઊંટને તેના રાજ્ય પ્રાણી તરીકે જાહેર કર્યું છે અને રાજસ્થાન ઊંટ (કતલનો પ્રતિબંધ અને અસ્થાયી સ્થળાંતર અથવા નિકાસનું નિયમન) બિલ 2015 ઘડ્યું છે. રાજસ્થાન કેમલ એક્ટ 2015 રાજ્યની બહાર ઊંટને દૂર કરવા અથવા કામચલાઉ સ્થળાંતર કરવા અને તેની કતલ પર પ્રતિબંધ મૂકે છે. આ બિલના અમલને કારણે ઈંટોના આંતરરાજ્ય વેપાર પર પ્રતિબંધ છે. તેમજ ઊંટના પશુપાલકોની યુવા પેઢી તેમના ઉચ્ચ શિક્ષણ અને ઊંટ ઉછેરમાં સંભાવનાઓના અભાવને કારણે પોતાને દૂર કરી રહી છે.

આ પણ વાંચો:SC એ 4:1 ની બહુમતી સાથે નોટબંધીને સમર્થન આપ્યું