મધમાખી ઉછેર ક્યારે કરવામાં આવે છે? સંપૂર્ણ વિગતો જાણો

ખેડૂતોને આ ધંધામાંથી મધ, મીણ, ઝેર, ગુંદર અને પરાગ પણ મળે છે, નાના અને સીમાંત ખેડૂતો માટે તે આવકનો ખૂબ જ સારો સ્ત્રોત છે, તેથી મધમાખી ઉછેરના વ્યવસાયને પ્રોત્સાહન આપવા માટે સરકાર આર્થિક મદદ પણ કરે છે. આ સિવાય જો તમે ખેડૂત છો અને સારી કમાણી કરવા માંગો છો તો આ પોસ્ટ તમારા માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. આજે અમે તમને આ પોસ્ટમાં જણાવીશું કે મધમાખી ઉછેર કેવી રીતે થાય છે અને કેટલા દિવસોમાં મધમાખીનું મધપૂડો તૈયાર થાય છે, જો તમને આ પોસ્ટ ગમી હોય તો તમારા મિત્રો સાથે શેર કરજો.

મધમાખી ઉછેર વ્યવસાય માટે સ્થાનની પસંદગી

મધમાખી ઉછેરના વ્યવસાય માટે એવી જગ્યા પસંદ કરવી જોઈએ જ્યાં તળાવ, નદીઓ, નહેરો જેવી ભીની જગ્યા ન હોય, પરંતુ આ વ્યવસાય કરવા માટે એવી જગ્યાઓ પસંદ કરવી જોઈએ જ્યાં વૃક્ષો અને છોડ હોય અને ચારેય જગ્યાએ તમારે એવી જગ્યા પસંદ કરવી જોઈએ જે બધી બાજુઓથી ખુલ્લું, હવાદાર, સંદિગ્ધ અને શુષ્ક. આ ઉપરાંત જ્યાં મધમાખી ઉછેર કરવાનું હોય તેની આસપાસ કુદરતી કે કૃત્રિમ રીતે સ્વચ્છ પાણીના સ્ત્રોતની વ્યવસ્થા હોવી જોઈએ.

મધમાખીની પ્રજાતિઓ

• શુદ્ધ મધમાખી
• એપીસ વનસ્પતિ
• એપીસ ડોર્સેલા
• હિમાલયની મધમાખી
• યુરોપિયન મધમાખી
• સારંગ
• જંગલી મધમાખી

મધમાખી ઉછેરનો સમય

જો તમે મધમાખી ઉછેર કરવા માંગતા હોવ તો સપ્ટેમ્બર અને ઓક્ટોબર મહિનામાં તૈયારીઓ કરવી જોઈએ. અને આ ધંધો નવેમ્બર મહિનામાં શરૂ કરવો જોઈએ. મધમાખી ઉછેર માટેનો યોગ્ય સમય શિયાળાનો સમય હોવાથી તમારે તમામ સાધનો અને તેને લગતી તમામ વ્યવસ્થાઓ અગાઉથી જ કરી લેવી જોઈએ. કારણ કે જો તમે નવેમ્બર મહિનામાં સાધનોની વ્યવસ્થા કરશો તો તમારે વધુ પૈસા ખર્ચવા પડશે.

મધમાખી ઉછેર કેવી રીતે કરવામાં આવે છે

મધમાખી ઉછેર માટે 3 પ્રકારની મધમાખીઓ જરૂરી છે-

• રાણી મધમાખી
• નર મધમાખી
• મધમાખી

આ ત્રણ પ્રકારની મધમાખીઓમાં માત્ર એક રાણી મધમાખી, સેંકડો નર મધમાખીઓ અને હજારો માદા મધમાખીઓ છે. અને તેઓના પોતાના અલગ કાર્યો છે.

રાણી મધમાખી

દરેક મધમાખી પરિવારમાં એક રાણી મધમાખી હોય છે. માદા મધમાખી, તેથી તે સમગ્ર પરિવારની તમામ મધમાખીઓ કરતાં મોટી અને લાંબી હોય છે. રાણી મધમાખીની ઉંમર લગભગ 3 વર્ષ છે. તે તેના સમગ્ર જીવનકાળમાં માત્ર એક જ વાર સેક્સ કરે છે. તે પછી તે ઈંડા મૂકવાનું કામ કરે છે. એક રાણી મધમાખી એક દિવસમાં 1500 થી 2000 ઈંડાં મૂકે છે.

નર મધમાખી

આખા કુટુંબમાં નર મધમાખીઓની સંખ્યા માત્ર 1% જેટલી છે એટલે કે 100 થી 200. આ મધમાખીઓ કોઈ કામ કરવા સક્ષમ નથી. આ નર મધમાખીઓ રાણી મધમાખીના નિર્જીવ ઈંડામાંથી જન્મ્યાના 8 થી 12 દિવસમાં રાણી મધમાખી સાથે સંબંધ બાંધવા સક્ષમ બની જાય છે. નર મધમાખીઓ રાણી મધમાખી કરતાં જાડી હોય છે.

મધમાખી

સમગ્ર મધમાખી પરિવારમાં મધમાખી બનાવવાથી માંડીને ફૂલોમાંથી અમૃત એકઠું કરવા, ઈંડાની સંભાળ, બાળકોની સંભાળ અને તેમને દુશ્મનોથી બચાવવા સુધીનું તમામ કામ માદા મધમાખી કરે છે, સમગ્ર પરિવારમાં માત્ર માદા મધમાખીઓ જ હોય ​​છે. સૌથી વધુ. આ મધમાખીઓની એક વિશેષતા એ છે કે જો તેમાંથી કોઈ એક વૃદ્ધ હોય તો તેને વધારે કામ કરવું પડતું નથી અને તે એક રીતે જીવાણુરહિત મધમાખીઓ છે.

મધમાખી ઉછેરનો ખર્ચ કેટલો છે

જો આપણે નાના કામદારો માટે નાના પાયે મધુમાખી પાલન શરૂ કરવાની વાત કરીએ તો 20 બોક્સ સાથે આ ધંધો શરૂ કરવા માટે 1 લાખ રૂપિયાનો ખર્ચ થશે. અને જો 100 બોક્સની વાત કરીએ તો તેની કિંમત લગભગ 5 લાખ થશે.

મધમાખી મધનો દર શું છે

શરૂઆતના દિવસોમાં મધ ઉત્પાદનનો ખર્ચ વધુ અને નફો થોડો ઓછો હોઈ શકે છે, કારણ કે મધમાખી ઉછેરનો વ્યવસાય શરૂ કરવા માટે તમે જે સાધનસામગ્રી ખરીદો છો તેનો જાળવણી ખર્ચ ઉઠાવવો પડે છે, પરંતુ ધીમે ધીમે ખર્ચ ઓછો થાય છે અને નફો થાય છે. ખૂબ જ ઊંચી. શુદ્ધ મધ બજારમાં ભાગ્યે જ મળે છે.આ ધંધામાંથી સારો નફો મેળવવા માટે બજારમાં ભેળસેળ વિનાનું શુદ્ધ મધ વેચીને ખૂબ જ સારો નફો મેળવી શકાય છે અને તમે તમારી બ્રાન્ડ નેમ મેળવી શકો છો.

હાલમાં 1 કિલો શુદ્ધ ઓર્ગેનિક મધની કિંમત રૂ.300 છે. તે વિવિધ શહેરોમાં રૂ.700 પ્રતિ કિલોથી રૂ.700 પ્રતિ કિલો અથવા તેનાથી પણ વધુ વેચાય છે. તેથી, જો એક બોક્સમાંથી 40 કિલો મધનું ઉત્પાદન કરવામાં આવે તો 20 બોક્સમાંથી 800 કિલો મધ મળશે. અને જો એક કિલો શુદ્ધ મધની કિંમત રૂ. 500 હોય, તો તમને ધંધાના કુલ ખર્ચ કરતાં ઘણો વધુ નફો મળે છે.

મધમાખી ઉછેર પર સબસિડી મેળવવી

કેન્દ્ર સરકારે મધમાખી ઉછેર અને મધ મિશન યોજના નામની યોજના ચલાવી છે. સરકારની આ યોજના હેઠળ ગ્રાન્ટ મેળવવા માટે ખેડૂતોએ પહેલા અરજી કરવાની રહેશે. જેની છેલ્લી તારીખ 20 ઓગસ્ટ રાખવામાં આવી છે. તેથી, રસ ધરાવતા ખેડૂતો તેમની નજીકની કૃષિ સંસ્થામાંથી માહિતી મેળવી શકે છે. આ યોજના હેઠળ મધમાખી ઉછેર કરનારાઓને 80% સબસિડી આપવામાં આવી રહી છે.

આ પણ વાંચોઃમધમાખીઓમાં જંતુનાશકોનું ઝેર: નિવારણ અને જરૂરી સારવારની યોગ્ય જાણકારી