ખેડૂતોએ ટામેટાની ખેતી વર્ષમાં બે વખત કરીને તેની વધુ ઉપજ મેળવે છે. જુલાઈના પહેલી તારીખથી લઈને ઓગસ્ટની શરૂઆત સુધી તેનો વાવેતર કરવામાં આવે છે, જો કે ફેબ્રુઆરી સુધી ચાલે અને પછી નવેમ્બર-ડિસેમ્બરથી શરૂ થાય છે અને જૂન-જુલાઈ સુધી ચાલૂ રહે છે. ટામેટાની ખેતી માટે સૌથી પહેલા બિયારણમાંથી તેની નર્સરી તૈયાર કરવામાં આવે છે, જો કે લગભગ એક મહિનામાં નર્સરીના છોડ ખેતરમાં રોપવા માટે તૈયાર થઈ જાય છે. એક હેક્ટર જમીનમાં લગભગ 15 હજાર છોડ વાવી શકાય છે. ખેતરોમાં રોપ્યાના લગભગ 2 થી 3 મહિના પછી છોડ ફળ આપવાનું શરૂ કરે છે. જણાવી દઈએ કે ટામેટાના પાક 9 થી 10 મહિના સુધી ચાલે છે. તેથી કરીને ખેડૂતોને જુલાઈમાં ટામેટાની ખેતી કરવી જોઈએ, જેથી તેઓ મોટી આવક મેળવી શકાય.
આવી રીતે તૈયાર થાય છે રોપા
ટામેટાની વાવાણીથી પહેલા તેના રોપાના નર્સરીમાં નાની પથારીમાં વાવીને તૈયાર કરવામાં આવે છે અને જ્યારે રોપા 4 થી 5 અઠવાડિયામાં થાય છે, ત્યારે તેને પહેલાથી જ તૈયાર કરેલા ખેતરોમાં રોપવામાં આવે છે. નર્સરીમાં બીજ વાવાનો સમય ઓગસ્ટથી નવેમ્બરનો છે. જો તેની સિંચાઈની વાત કરીએ તો ટામેટા એક એવો પાક છે જેને ખૂબ કાળજીથી સિંચાઈની જરૂર પડે છે. આ માટે તે મહત્વપૂર્ણ છે કે જમીનમાં હંમેશા મધ્યમ ભેજ હોવો જોઈએ. તેથી ટામેટાના પેગ પાક અને ઉનાળુ પાકમાં 7 દિવસના અંતરે જરૂરિયાત મુજબ પિચત આપવું અને જમીનના પાક અને શિયાળુ પાકમાં 10 દિવસના અંતરે ન પિતચ આપવાનુ રહેશે.દુષ્કાળની સ્થિતિ પછી તરત જ વધુ પડતું પાણી આપવાથી ફળો તૂટી જાય છે.
નીંદણની જરૂર
ટામેટા એક એવો પાક છે જેને વારંવાર અને છીછરા નિંદામણની જરૂર પડે છે. તેથી, દરેક સિંચાઈ પછી, માટીના ઉપરના સ્તરને હાથ વડે કૂદી કરીને ઢીલું રાખવું જોઈએ. ઊંડા નિંદામણ મૂળને નુકસાન પહોંચાડે છે. આથી જમીનમાં યોગ્ય વાયુમિશ્રણ જળવાઈ રહે તે માટે પ્રથમ નિંદામણ વાવેતરના 20-25 દિવસે અને બીજુ નિંદામણ વાવેતરના 40-45 દિવસે કરવું જોઈએ અને જમીનને મૂળ ઉપર ઢાંકી દેવી જોઈએ.
ટામેટાંની સુધારેલી જાતો
ખેડૂતો વધુ ઉપજ માટે સુધારેલી જાતો વાવી શકે છે. પુસા રૂબી, પુસા અર્લી ડ્વાર્ફ, અર્કા આલોક, સ્વર્ણ લાલીમા, વિલ્ટ પ્રતિરોધક વિવિધતા, અર્કા આભા અને અર્કા આલોક. સ્વર્ણ વૈભવ, સ્વર્ણ નવીન, પુસા હાઇબ્રિડ-2, કાશી અમૃત, સ્વર્ણ સંપદા, સ્વર્ણ સમૃદ્ધિ, સ્વર્ણ વિજયા, અર્કા રક્ષક, અર્ક સમ્રાટ વગેરે ટામેટાંની સુધારેલી જાતો છે.
પાક લણણી અને ઉપજ
મૂળ ટામેટાની ખેતીમાં, મૂળ જાતોની લણણી વાવણીના 90 થી 100 દિવસ પછી શરૂ થાય છે. વર્ણસંકર જાતોમાં, લણણી 70 થી 80 દિવસ પછી શરૂ થાય છે. દેશી ટામેટાની ખેતી કરવાથી પ્રતિ એકર 120 થી 150 ક્વિન્ટલ ઉત્પાદન મળે છે. હાઇબ્રિડ જાતો પ્રતિ હેક્ટર 250 થી 600 ક્વિન્ટલ ઉત્પાદન આપે છે.
ખાતર
ટામેટાની ખેતીમાં માટી પરીક્ષણના આધારે ખાતરનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ. જો કોઈ કારણોસર જમીનનું પરીક્ષણ શક્ય ન હોય તો નાઈટ્રોજન-100 કિગ્રા, ફોસ્ફરસ-80 કિગ્રા અને પોટાશ-60 કિગ્રા પ્રતિ હેક્ટર આપવું જોઈએ. નાઈટ્રોજન, ફોસ્ફરસ અને પોટાશના કુલ જથ્થાના ત્રીજા ભાગને રોપતા પહેલા જમીનમાં ભેળવીને સારી રીતે મિક્સ કરવું જોઈએ. બાકીના નાઈટ્રોજનને બે સરખા ભાગોમાં વિભાજીત કરીને જમીનમાં 25 થી 30 અને વાવેતર પછી 45 થી 50 દિવસ પછી ટોપ ડ્રેસિંગ તરીકે મિશ્રિત કરવું જોઈએ. જ્યારે ફૂલો અને ફળો દેખાવા લાગે ત્યારે 0.4-0.5% યુરિયા દ્રાવણનો છંટકાવ કરવો જોઈએ. રોપણી વખતે હેક્ટર દીઠ 20-25 કિલો બોરેક્સ ઉમેરીને જમીનમાં સારી રીતે ભળી દો. ફળોની ગુણવત્તા સુધારવા માટે, જ્યારે ફળો દેખાય ત્યારે 0.3% બોરેક્સ દ્રાવણનો 3-4 વખત છંટકાવ કરવો જોઈએ.
Share your comments