ખેડૂતો વારંવાર વાવણી સમયે ખેતરમાં ખેડાણનું કામ કરે છે. આ સમયે ખેડાણ ન કરવું, પરંતુ ઉનાળા દરમિયાન ઊંડી ખેડાણ કરવી અને ખેતરને ખાલી રાખવાથી જંતુ-રોગના નિવારણમાં ઘણો ફાયદો થાય છે. તેનાથી જમીનનું તાપમાન વધે છે જે જંતુઓના ઈંડા, શંકુ અને વેણીને દૂર કરવામાં મદદ કરે છે. તેથી ઉનાળામાં ઊંડી ખેડાણ કરવી ખેડૂતો માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે.
ખેડાણ કરવાથી જીવાતોનો નાશ થાય છે
રવિ પાકની લણણી પછી ઊંડી ખેડાણ કરવી અને ઉનાળાની ઋતુમાં ખેતરને ખાલી રાખવું એ પાકના સારા ઉત્પાદન માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. આ જંતુઓના ઇંડા, પ્યુપા અને લાર્વાનો નાશ કરે છે, જે ખરીફ સિઝનમાં ડાંગર, બાજરી, કઠોળ અને શાકભાજીમાં જંતુના રોગોનું પ્રમાણ ઘટાડે છે. તેથી ઉનાળામાં ઊંડી ખેડાણ કરવાથી જંતુઓ અને રોગોથી છુટકારો મળી શકે છે અને પાકના નફામાં વધારો થાય છે.
ઉનાળામાં ખેતરોમાં ઉંડી ખેડાણ કરવાથી ખેડૂતોને ફાયદો થાય છે
ઉનાળામાં ખેતરોમાં ઉંડી ખેડાણ કરવાથી ખેડૂતોને અનેક ફાયદા થાય છે. દાખ્લા તરીકે -
- જ્યારે સૂર્યના મજબૂત કિરણો ઊંડી ખેડાણ દ્વારા જમીનમાં પ્રવેશ કરે છે, ત્યારે ભૂગર્ભ જંતુઓના ઇંડા, શંકુ, બ્રેક્ટ્સ અને પુખ્ત વયના લોકો નાશ પામે છે.
- જેના કારણે પાકમાં થતા રોગોના જીવાણુઓ અને મૂળ ગાંઠો બનાવતા નેમાટોડ્સનો પણ નાશ થાય છે.
- ખેડાણ કરવાથી ખેતરની જમીનમાં ગંઠાઈ જાય છે, જેના કારણે વરસાદનું પાણી શોષવાની ક્ષમતા વધે છે અને લાંબા સમય સુધી ખેતરોમાં ભેજ જળવાઈ રહે છે.
- તે ડુબ, કંસ, મોઢા, બૈસૂરી વગેરે જેવા જટિલ નીંદણથી પણ છુટકારો મેળવી શકે છે. આથી ખેડૂતોએ રવિ પાકની લણણી કર્યા પછી ખેતરોમાં ઊંડી ખેડાણ કરવી જોઈએ.
- જ્યારે આપણે ઉનાળામાં ખેતર ખેડીએ છીએ, ત્યારે ખેતરમાં હાજર ગાયનું છાણ અને અન્ય કાર્બનિક પદાર્થો જમીનમાં ભળી જાય છે. આનાથી પાકને જરૂરી પોષક તત્ત્વો તરત જ ઉપલબ્ધ થાય છે.
- ઉનાળામાં ખેડાણ કરવાથી વરસાદની ઋતુમાં જમીનનું ધોવાણ ઘણું ઓછું થાય છે.
- ભારે ટ્રેક્ટર જેવા વાહનો સાથે વારંવાર ખેડાણ કરવાથી જમીનના કણો વચ્ચેની ખાલી જગ્યા ઓછી થાય છે, જેનાથી ખેતરની જમીનની ઘનતા વધે છે. આ જમીનમાં હવાની હિલચાલને અટકાવે છે.
- ઊંડી ખેડાણ કરવાથી જમીનમાં નોંધપાત્ર વિક્ષેપ થાય છે, જે હવાના નિર્માણ માટે છિદ્રો બનાવે છે.
- એક જ ઊંડાણમાં વારંવાર ખેડાણ કરવાથી તે ઊંડાઈ પર સખત પથારી બને છે. ઉનાળુ ખેડાણ ખેતરના આ સખત પડને તોડવામાં અને મૂળના વિકાસ માટે જમીનને યોગ્ય બનાવવા માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે.
ઉનાળામાં ખેતર કેવી રીતે ખેડવું?
- ઉનાળાની ઋતુમાં ખેતી કરતા ખેડૂતોએ તેમની ખેડાણ 20-30 સે.મી. ઊંડી ખેડાણ કોઈપણ માટી ફેરવતા હળ વડે કરવી જોઈએ. જો ખેતરનો ઢોળાવ પૂર્વથી પશ્ચિમ તરફ હોય તો ઉત્તરથી દક્ષિણ તરફ ખેડાણ કરવું જોઈએ.
- જેના કારણે વરસાદી પાણી અને માટી વહી શકશે નહીં. ટ્રેક્ટરથી દોરેલા તેવદાર મોલ્ડ બોર્ડના હળ પણ ઉનાળામાં ખેડાણ માટે યોગ્ય છે.
- ખેડૂતોએ રેતાળ વિસ્તારોમાં ખેડાણ ન કરવું જોઈએ. મોટા ગઠ્ઠાઓ અને માટીને ઢીલી ન થવા દેવી જોઈએ. કારણ કે ઉનાળાની ઋતુમાં પવન દ્વારા જમીન ધોવાણની સમસ્યા થઈ શકે છે.
Share your comments