ખરીફના સિઝનમાં ગુજરાત સહિત દેશના મોટાભાગમાં ખેડૂતોએ ડાંગરનું વાવેતર કરી દીધું છે. અથવા કેટલાક અત્યારે પણ કરી રહ્યા છે.તે જ સમયે ડાંગરના પાકમાં એક મોટી સમસ્યા પણ આવી છે. જો કે ડાંગરના સાથે ઉગતું ખરતરનાક ઘાસ અથવા નીંદણ છે. જો સમયસર તેનું નિયંત્રણ કરવામાં નહી આવે તો પાકને ભારે નુકસાન વેઠવું પડશે. ડાંગરની ઉપજમાં ઘટાડો થાય છે. અમે જેની વાત કરી રહ્યા છે તેનું નામ છે જાડિયા ડાંગર, જો કે ડાંગરના પાકમાં રોગો અને જીવાતો માટે પણ આશ્રય છે. ડાંગરના પાકમાં નીંદણને કારણે 15 થી 20 ટકા નુકસાન થાય છે, જ્યારે ક્યારેક આ નુકસાન ઘણું વધારે પણ હોય છે. તેથી તેને યોગ્ય સમયે નિયંત્રિત કરવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. આને ધ્યાનમાં રાખીને કૃષિ વિભાગે ડાંગરના પાકમાં ઉગી જતા જાડિયા ડાંગરને નિયંત્રિત કરવા માટે ખેડૂતોને સલાબ આપી છે.
શું છે જાડિયા ડાંગરનું?
જાડિયા ડાંગરનું વૈજ્ઞાનિક નામ અચિલોના કોલોન છે. જો કે એક પ્રકારની જંગલી ઘાસ છે. વાત જાણો એમ છે કે ડાંગરની ખેતી કરતી વખતે તેના બીજ પણ ખેતરોમાં જમા થાય છે. ડાંગરનો પાક પાકે તે પહેલા તેના બીજ જમીન પર પડે છે. તેથી તે જાડિયા ડાંગર તરીકે ઓળખાય છે. આ ઉપરાંત ઘણા લોકો તેને જંગલી ડાંગર તરીકે પણ ઓળખે છે.
આવી રીતે કરો નિયંત્રિત
ડાંગરના પાકમાં જાડિયા ડાંગરને નિયંત્રિત કરવા માટે અને પોતાના પાકને તેથી સુરક્ષિત રાખવા માટે ખેડૂતોને ખેતરમાં સિંચાઈ કરીને તેને ઝડપથી ઉગાડો કરી દેવું જોઈએ. આથી જમીનમાં પડેલા તમામ બીજ ઉગે. તેની વૃદ્ધ પછી, ગ્લાયફોસેટ અને પેરાકોટના અડધા ટકા દ્રાવણનો છંટકાવ કરો. તે જ સમય જે ખેડૂતોએ હજુ સુધી ડાંગરનું વાવેતર કર્યું નથી, તેઓએ ખેતરમાં હર્બિસાઇડનો છંટકાવ કર્યાના 10 થી 15 દિવસ પછી ડાંગરનું વાવેતર કરવું જોઈએ.
ડાંગરના પાકમાં દેખાતા બીજા નીંદણ
એમ તો ડાંગરના પાકમાં અનેક પ્રકારના નીંદણ ઉગે છે, પરંતુ તેમાંથી સૌથી ખતરનાક નીંદણ જાડિયા છે, જેને તરત જ ઉપાડીને ફેંકી દેવું જોઈએ. બીજી બાજુ જો આપણે ડાંગરના પાકમાં દેખાતા બીજા નીંદણની વાત કરીએ તો તેમાં ખીરખાન, પરા ઘાસ અને ભોસી મુખ્ય નીંદણ છે. જો કે પાકમાં ઝડપથી ફેલાયે છે. જો તેમના દેખાવની વાત કરીએ તો તેમના છોડ 15-60 સેમી ઊંચા હોય છે અને પાંદડા અંડાકાર હોય છે. આ નીંદણની હાજરીને કારણે ઉત્પાદનમાં ઘટાડો થાય છે. જો તેના પર નિયંત્રણ મેળવવાની વાત કરીએ તો તેના માટે પેન્ડીમોથાલિન 1330 મિલી 400 ગ્રામ પ્રતિ એકર, ઓક્સાડીરાઝીલ 50 ગ્રામ પ્રતિ એકર અને પ્રોપાનીલ 800 ગ્રામ પ્રતિ એકર દરે વાપરી જોઈએ.
Share your comments