બહુસ્તરીય ખેતી: ખેડુતો એક કરતા વધુ પાક ઉગાડી કરો લાખો રૂપિયાનો નફો

જો તમે ઓછી જમીનમાં વધુ નફો મેળવવા માંગતા હોવ તો મલ્ટી લેયર ફાર્મિંગ તમારા માટે સારો વિકલ્પ સાબિત થઈ શકે છે.

બહુસ્તરીય ખેતીમાં, એક જ જગ્યાએ ઘણા પાક ઉગાડી શકાય છે. એક ખેડૂત ખૂબ જ મર્યાદિત જગ્યામાં કાળજીપૂર્વક પાકની પસંદગી કરીને લાખો રૂપિયાનો નફો કરી શકે છે.

કૃષિ એ દેશની કરોડરજ્જુ છે. દેશની મોટી વસ્તી ખેતી પર નિર્ભર છે. ખેડૂતો માટે નફાકારક ખેતી માટે વૈજ્ઞાનિકો અને કૃષિ નિષ્ણાતો તેમના સ્તરે સંશોધન કરતા રહે છે. એક ખેતરમાં બીજો પાક વાવીને ખેડૂતોને બેવડો ફાયદો થાય છે. પરંતુ આજે અમે તમને એવી ખેતી વિશે જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ. જેમાં એક-બે નહીં પણ અનેક સ્તરની ખેતી છે. બધા પર પાક વાવીને મોટો નફો મેળવી શકાય છે. આ મલ્ટિલેયર ફાર્મિંગ તરીકે ઓળખાય છે.

બહુસ્તરીય ખેતી

બહુસ્તરીય ખેતી, જેમ કે નામ જ સૂચવે છે, તેમાં એક જગ્યાએ અનેક પ્રકારના પાકની ખેતીનો સમાવેશ થાય છે. આમાં 3, 4 અથવા તો 5 પ્રકારની ખેતી કરી શકાય છે. નિષ્ણાતોના મતે આમાં જમીનનો ઉપયોગ જોવા મળે છે. ઉદાહરણ તરીકે, કેટલાક પાક જમીનની નીચે દટાયેલા છે, કેટલાક ઉપર, કેટલાક ઊંચા અને કેટલીક અન્ય પ્રજાતિઓ ઉગાડી શકાય છે. પાક ચક્ર વિશે વાત કરીએ તો, કેટલાકને ઓછા, કેટલાકને મધ્યમ અને કેટલાકને પાકવામાં વધુ સમય લાગી શકે છે.

બહુસ્તરીય ખેતી કેવી રીતે થાય છે?

• આમાં, પ્રથમ સ્તર ભૂગર્ભ છે જેમાં ઝમીકંદની ખેતી કરવામાં આવે છે, જેમ કે આદુ અથવા હળદર
• બીજા સ્તરમાં, પાલક-મેથી જેવા પાંદડાવાળા શાકભાજી જમીન પર ઉગાડી શકાય છે.
• ત્રીજા સ્તરમાં પપૈયા જેવા સંદિગ્ધ અને ફળના ઝાડની રોપણી કરી શકાય છે.
• ચોથા સ્તરમાં, ખેતરના બંધ પર વાંસ અથવા તંબુની મદદથી કારેલા અથવા કુન્દ્રુની ખેતી કરી શકાય છે.

તાલીમ લેવી જરૂરી

બહુસ્તરીય ખેતીમાંથી યોગ્ય નફો મેળવવા માટે તાલીમ લેવી જરૂરી છે. કૃષિ વૈજ્ઞાનિક, કૃષિ નિષ્ણાત અથવા કોઈપણ કૃષિ અધિકારીનો અભિપ્રાય લઈ શકાય છે. વાસ્તવમાં, પાકના ઉત્પાદન માટે વાતાવરણ અનુકૂળ હોવું જરૂરી છે. દેશના જુદા જુદા રાજ્યોમાં તાપમાન બદલાય છે. એવી જગ્યાએ જ્યાં બહુસ્તરીય ખેતી કરવી જોઈએ. તે મુજબ પાકની પસંદગી કરવી જોઈએ. તેનાથી ખેડૂતોને 4 થી 5 ગણી સારી ઉપજ મળી શકે છે.

ધાબા પર કરો ખેતી

મલ્ટિલેયર ફાર્મિંગ માત્ર જમીન પર જ નહીં પરંતુ ધાબા પર પણ કરી શકાય છે. બસ આ સ્થિતિ માટે ધાબા પર જમીન બનાવવી પડે છે. ધાબા પર દેશી ખાતર સાથે મિશ્રિત માટીનો જાડો સ્તર ફેલાવો. જો છોડ વધુ ઊંડાઈના હોય, તો જમીનનો સ્તર જાડો હોવો જોઈએ. ધાબા પર ગાજર, મૂળો, પાલક, રીંગણ, ટામેટા, ભીંડા વગેરે પાકો કરી શકાય છે.

બહુસ્તરીય ખેતીનો એક ફાયદો એ પણ છે કે તેમા પાણીની ઓછી જરૂરિયાત પડે છે. વાસ્તવમાં, તમામ પાકો જમીનના એક જ સ્તરમાં વાવવામાં આવે છે. જ્યારે એક પાકને પાણી આપવામાં આવે છે ત્યારે અન્ય પાકને પણ પાણી મળે છે. આ રીતે લગભગ 70 ટકા ઓછું પાણી જરૂરી છે.

આ પણ વાંચો:ઘરેથી ઉગાડો સ્ટ્રોબેરીનો છોડ અને મેળવો અઢળક ઉત્પાદન, જાણો સંપુર્ણ માહિતી