બાગાયત અને ફૂલોની ખેતીથી ખેડૂતોની આવકમાં વધારો થશે

બાગાયત અને ફ્લોરીકલ્ચર ખેડૂતોની આવકમાં વધારો કરી શકે છે. આ વાત છે કેન્દ્રીય ખાદ્ય મંત્રી પિયુષ ગોયલનું. તાજેતરમાં ભારતીય કૃષિ સંશોધન પરિષદ (ICAR) ની 92મી વાર્ષિક સામાન્ય સભા યોજાઈ હતી. જેમાં કેન્દ્રીય કૃષિ મંત્રી નરેન્દ્ર સિંહ તોમરે ભારતીય કૃષિ સંશોધન પરિષદ (ICAR)ને નવી શિક્ષણ નીતિ (NEP)ની મદદથી કૃષિ ક્ષેત્રને વધુ રોજગારલક્ષી બનાવવા જણાવ્યું છે.

બીજી તરફ, કેન્દ્રીય ખાદ્ય મંત્રી પીયૂષ ગોયલે દેશમાં તે કૃષિ ઉત્પાદનોની ખેતી પર ભાર મૂકવાની હિમાયત કરી હતી, જે હાલમાં મોટા પ્રમાણમાં આયાત કરવામાં આવે છે. તેમણે કહ્યું કે દેશમાં દર વર્ષે રૂ. 230 કરોડના ફૂલોની આયાત થાય છે જ્યારે રૂ. 5,000 કરોડના ફળોની આયાત કરવામાં આવે છે. મંત્રીએ કહ્યું કે દેશમાં આ કૃષિ, બાગાયત અને ફ્લોરીકલ્ચરને પ્રોત્સાહન આપવું જોઈએ. ગોયલે કહ્યું કે ICAR નું મુખ્ય ધ્યાન સંશોધન અને નવીનતા છે અને આ બંને દેશના ખેડૂતો અને તેમના ભવિષ્ય માટે મોટો ફરક લાવી શકે છે. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે આનાથી યુવાનોને કૃષિ ક્ષેત્રમાં આકર્ષવામાં પણ મદદ મળશે. ICAR એ કૃષિ શિક્ષણને NEP અનુસાર લાવવાના માર્ગો સૂચવવા માટે છ સભ્યોની સમિતિની રચના કરી છે.

ખેડૂતોની આવક વધારવા માટે કેમ્પ યોજવા જોઈએ

મંત્રી પિયુષ ગોયલે કહ્યું કે કૃષિને પ્રોત્સાહન આપવા માટે ICARએ શાળાઓ અને કોલેજોમાં તાલીમ શિબિરોનું આયોજન કરવું જોઈએ. ગોયલે કહ્યું કે ખેડૂતોને તેમની આવક વધારવા માટે સ્ટાર્ટઅપ સાથે જોડવા માટે પગલાં લેવા જોઈએ. તેનાથી ખેડૂતોને નવા વિચારો મળશે. તેમણે કહ્યું કે ઈ-કોમર્સનો ઉપયોગ કૃષિ ઉત્પાદનોની નિકાસમાં થઈ શકે છે.

ભારતીય કૃષિ સંશોધન પરિષદ (ICAR) શું છે?

ICAR ની સ્થાપના 1929 માં થઈ હતી. દેશના કૃષિ ક્ષેત્રમાં સંશોધન અને શિક્ષણના સંકલન, દિશા અને સંચાલન માટે તે સર્વોચ્ચ સંસ્થા છે. તે 101 ICAR સંસ્થાઓ અને 71 કૃષિ યુનિવર્સિટીઓ દ્વારા કૃષિ અભ્યાસક્રમો પ્રદાન કરે છે.

દેશમાં કઈ વસ્તુઓની આયાત અને નિકાસ કરવામાં આવે છે?

ભારતમાં આયાત થતી મુખ્ય વસ્તુઓમાં કઠોળ, ખાદ્ય તેલ, તાજા ફળો અને ફૂલો અને કાજુ છે. ભારત દ્વારા નિકાસ કરવામાં આવતી મુખ્ય વસ્તુઓમાં ચોખા, મસાલા, કપાસ, માંસ અને માંસ ઉત્પાદનો, ખાંડ વગેરેનો સમાવેશ થાય છે.

ખેડૂતોની આવક માટે કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ મંત્રાલયના પ્રયાસો

કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર, માર્ચ-જૂન 2020ના સમયગાળા દરમિયાન, કૃષિ ચીજવસ્તુઓની નિકાસમાં ગયા વર્ષના સમાન સમયગાળાની તુલનામાં 23.24 ટકાનો વધારો થયો છે. કૃષિ મંત્રાલયે કૃષિ વેપારને પ્રોત્સાહન આપવા માટે એક વ્યાપક એક્શન પ્લાન તૈયાર કર્યો છે, જે કૃષિ ઉત્પાદનોમાં મૂલ્યવર્ધન સાથે કૃષિ નિકાસ અને આયાતી ઉત્પાદનોની જગ્યાએ સ્થાનિક ઉત્પાદનોને પ્રોત્સાહન આપવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે.

સરકાર આ આઠ કૃષિ પેદાશોની ખેતી પર ભાર આપી રહી છે.

કૃષિ સહકાર અને ખેડૂત કલ્યાણ વિભાગની પહેલ પર, કૃષિ નિકાસને નવી ઊંચાઈએ લઈ જવા માટે ઉત્પાદન વિશિષ્ટ નિકાસ પ્રમોશન પ્લેટફોર્મ બનાવવામાં આવ્યા છે. આઠ કૃષિ અને સંલગ્ન ઉત્પાદનો માટે નિકાસ પ્રમોશન ફોરમ (EPF). પ્રોસેસ્ડ ફૂડ પ્રોડક્ટ્સ એક્સપોર્ટ ડેવલપમેન્ટ ઓથોરિટી (APEDA) ના કૃષિ અને વાણિજ્ય વિભાગના નેજા હેઠળ દ્રાક્ષ, કેરી, કેળા, ડુંગળી, ચોખા, પોષક અનાજ, દાડમ અને ફ્લોરીકલ્ચરની રચના કરવામાં આવી છે.

આ પણ વાંચો: શા માટે આધુનિક કૃષિ તકનીકોનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ?