ડાયબિટીસ એક એવા રોગચાળા છે જે મોટા પાચે દુનિયાભરના લોકોમાં જોવા મળે છે. ડાયબચિસના વિષયમાં ભારતની સ્થીતિની વાત કરીયે તો જે ડાયબિટીસ એક દેશ છે તો ભારત તેનો પાટનગર છે. ભારતમાં મોટાભાગના ઘરોમાં ડાયાબિટીઝ છે. જેને 'સુગર રોગ' તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. ડાયાબિટીઝ ભારતમાં તમામ વય જૂથોમાં ભયજનક રીતે વધી રહ્યું છે. શહેરી વિસ્તારોની પરિસ્થિતિ ગ્રામીણ વિસ્તારોની તુલનામાં ખરાબ છે. જ્યાં આ રોગનો વ્યાપ તમામ સામાજિક-આર્થિક જૂથોમાં લગભગ બમણો છે. ડાયાબિટીઝમાં વર્તમાનમાં વધારો જાહેર આરોગ્યની ચિંતાનું કારણ બન્યો છે. આવી સ્થિતિમાં જાંબુ ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે.
જાંબુ ઉષ્ણકટિબંધીય આબોહવાવાળી જગ્યાએ સફળતાપૂર્વક ઉગાડવામાં આવે છે. ભારતમાં તેનું ઠંડા પ્રદેશો સિવાય ક્યાંય પણ વાવેતર કરી શકાય છે. તેના ઝાડ પર શિયાળા, ગરમી અને વરસાદની કોઈ ખાસ અસર જોવા મળતી નથી. પરંતુ શિયાળામાં હિમ અને ઉનાળામાં અતિશય તડકો તેના માટે હાનિકારક સાબિત થઈ શકે છે. જાંબુની ઘણી સુધારેલી જાતો આપણા દેશમાં વિકસિત થઈ છે. ઘણી બધી જાતો ખેડુતોની પસંદગીને કારણે અત્યંત લોકપ્રિય છે. આજે આપણે તેના પર નજર દોડાવશું.
રાજા જાંબુ
જાંબુની આ પ્રજાતિને ભારતમાં વધુ પસંદ કરવામાં આવે છે. આ પ્રકારના ફળ મોટા અને ઘાટા જાંબલી રંગના હોય છે. તેના ફળોમાં મળતા ઠળિયાનું કદ નાનું હોય છે. આ જાંબુ પાકે પછી મીઠા અને રસદાર બને છે.
સીઆઈએસએચ જે - 45
આ જાતનો જાંબુનો વિકાસ ઉત્તરપ્રદેશમાં લખનૌના સેન્ટ્રલ ફોર સબ-ટ્રોપિકલ બાગાયત દ્વારા કરવામાં આવ્યો છે. આ જાતનાં ફળમાં બીજ હોતા નથી. આ વિવિધતાના ફળ સામાન્ય જાડાઈ સાથે અંડાકાર દેખાય છે. જેનો રંગ પાકે પછી કાળો અને ઘેરો વાદળી દેખાય છે. આ વિવિધતાના ફળ સ્વાદમાં રસદાર અને મીઠા હોય છે. આ જાતનાં છોડ ગુજરાત અને ઉત્તર પ્રદેશમાં વધુ ઉગાડવામાં આવે છે.
સીઆઈએસએચ જે - 37
આ જાતનાં ફળ ઘાટા કાળા રંગનાં હોય છે. જે વરસાદની ઋતુમ પાક્યા પછી તૈયાર થાય છે. તેના ફળોમાં ઠળિયાનું કદ નાનું છે. આ જાંબુ મધુર અને રસદાર હોય છે.
કાથા
આ જાતના ફળ કદમાં નાના હોય છે. જેનો રંગ ઘાટો જાંબુડિયા હોય છે. આ જાતનાં ફળમાં પલ્પનો જથ્થો ઓછો જોવા મળે છે. આ ફળ સ્વાદમાં ખાટા હોય છે.
ગોમા પ્રિયંકા
આ જાતના જાંબુ સેન્ટ્રલ બાગાયતી પ્રયોગ કેન્દ્ર, ગોધરા, ગુજરાત દ્વારા વિકસાવવામાં આવ્યા છે. આ જાતનાં ફળ સ્વાદમાં મધુર હોય છે. જે ખાવું પછી તરંગી સ્વાદ આવે છે. આ જાંબુમાં પલ્પનો જથ્થો વધુ જોવા મળે છે આ જાતનાં ફળ વરસાદની ઋતુમાં પાકીને તૈયાર થાય છે.
ભાદો
આ જાતના ફળ સામાન્ય કદના હોય છે. જેનો રંગ ઘાટો જાંબુડિયા હોય છે. આ જાતનાં છોડ મોડા પાક માટે જાણીતા છે. જેના પર ઓગસ્ટ મહિનામાં વરસાદની મોસમ બાદ ફળ તૈયાર થાય છે. આ જાતના જાંબુ ખાટા મીઠા હોય છે.
જાંબુની ઉપરોક્ત જાતિઓ સિવાય બીજી ઘણી જાતો છે. જે જુદા જુદા પ્રદેશોમાં ઉગાડવામાં આવે છે અને સારો પાક મેળવે છે. જેમાં નરેન્દ્ર 6, કોંકણ ભાડોલી, બાદામ, જથી અને રાજેન્દ્ર 1 જેવી ઘણી જાતો છે.
ઉલ્લેખનીય છે કે, ચોમાસાની ઋતુમાં અનેક પ્રકારના મોસમી ફળ આવે છે. આ ફળોમાં એન્ટીઓકિસડન્ટ ગુણ હોય છે. તેઓ ફ્રી રેડિકલને લીધે થતા નુકસાનથી રક્ષણ આપે છે. તમે ચોમાસામાં તમારા આહારમાં વિટામિન સી સમૃદ્ધ કેટલાક ફળોનો સમાવેશ કરી શકો છો જેમ કે લીચી, પિઅર, બેરી અને આલૂ વગેરે.
Share your comments