આદુની ખેતી ખેડૂતો માટે ફાયજાકારક છે કારણ કે તેની માંગ આખા વર્ષ દરમિયાન રહે છે. તેથી ખેડૂતોને તેના માટે હંમેશા સારો ભાવ મળે છે. પરંતુ જીવાતો અને રોગોને આદુની ખેતીના સૌથી મોટા દુશ્મન માનવામાં આવે છે. કારણ કે તેના કારણે ખેડૂતોને ઘણું નુકસાન થાય છે. તેથી, તેની ખેતીમાં રોગ અને જીવાતોના સંચાલન પર વિશેષ ધ્યાન આપવાની જરૂર છે. જેના કારણે ખેડૂતોને સારી ઉપજ મળે અને તેઓ સારી આવક પણ મેળવી શકાય.
આદુના પાકમાં દેખાતા રોગ
રાઈઝોમ રોટ: આદુના પાકમાં દેખાતા તે એક મોટો રોગ છે. આ રોગ છોડના નીચેના પાનથી શરૂ થાય છે અને તેને પીળા કરી નાખે છે. આ પછી, દાંડી સાથે કંદના જોડાણની જગ્યાએ સડો શરૂ થાય છે. આ કારણે, જ્યારે ખેંચાય છે, ત્યારે મૂળની નજીકના કંદ તૂટી જાય છે અને અલગ પડે છે. આ પછી કંદ સડવા લાગે છે અને દુર્ગંધ આવવા લાગે છે. સપ્ટેમ્બર-ઓક્ટોબર મહિનામાં ઓછો વરસાદ હોય ત્યારે આ રોગનો પ્રકોપ જોવા મળે છે. જણાવી દઈએ કે સમગ્ર પાક આ રોગથી પ્રભાવિત થાય છે
આવી રીતે રાખો સંભાળ
- આદુના કંદને રાખતી વખતે અને તેનો સંગ્રહ કરીને બીજ માટે ઉપયોગ કર્યા પછી, કંદને 5 ગ્રામ મેટાલેક્સિલ પ્રતિ લિટર પાણીમાં ભેળવીને જરૂરિયાત મુજબ અડધો કલાક માવજત કરવી જોઈએ.
- આદુની ખેતી કોઈના ખેતરમાં વારંવાર ન કરવી જોઈએ. પાક પરિભ્રમણ અપનાવવું જોઈએ. ત્રણ-ચાર લણણી પછી આદુની ખેતી કરવી જોઈએ.
- આદુના ખેતરમાં પાણી નિકાલની યોગ્ય વ્યવસ્થા હોવી જોઈએ. જેથી ખેતરમાં પાણી ભરાવાની સમસ્યા ન સર્જાય. કારણ કે આદુના ખેતરોમાં પાણી જમા થવાથી નુકસાન થઈ શકે છે.
- આ રોગ શરૂઆતમાં એક કે બે છોડથી શરૂ થાય છે. તેથી, જો છોડમાં રોગના પ્રારંભિક લક્ષણો દેખાય, તો કંદને જડમૂળથી ઉખાડીને ખેતરની બહાર ફેંકી દેવા જોઈએ. જે જગ્યાએ કંદ ઊખડી ગયો હોય ત્યાં એક લિટર પાણીમાં ત્રણ ગ્રામ કોપર ઓક્સીક્લોરાઇડનું દ્રાવણ બનાવી ખાડાને સારી રીતે ભીનો કરવો. જેથી રોગનો ચેપ જમીનમાંથી તંદુરસ્ત છોડ સુધી ન પહોંચી શકે.
- મેટાલેક્સિલ 2.5 ગ્રામ પ્રતિ લિટર પાણીમાં ઓગાળીને છોડ પર છંટકાવ કરવો જોઈએ
આદુના પાકમાં દેખાતા કમળો રોગ
આ રોગને પીળો રોગ પણ કહેવાય છે. આ એક ફંગલ રોગ છે જે ફ્યુઝેરિયમ ફૂગને કારણે થાય છે. આ રોગમાં પાન કિનારીઓમાંથી સુકાવા લાગે છે. પાછળથી આખા પાંદડા સુકાઈ જાય છે અને પીળા થઈ જાય છે. આ રોગમાં પણ છોડ જમીનની નજીક કંદ અને દાંડીના જંકશન પર સડી જાય છે. આ રોગ બીજ અને જમીન દ્વારા ફેલાય છે. પાંદડા સુકાઈ જવાને કારણે છોડમાં પ્રકાશસંશ્લેષણ પ્રક્રિયા થતી નથી. જેના કારણે ઉપજને અસર થાય છે.
આ રોગથી આવી રીતે રાખો પાકની સંભાળ
આ રોગની સારવાર માટે કાર્બેન્ડાઝીમનું એક ગ્રામ પ્રતિ લીટર પાણીમાં દ્રાવણ બનાવી મધ્યમ ભાગને એક કલાક સુધી દ્રાવણમાં ડુબાડી રાખવા જોઈએ. આ રોગને રોકવા માટે ત્રણ વર્ષ સુધી પાકની ફેરબદલીનું પાલન કરવું જોઈએ.
Share your comments