આનાથી માત્ર સારું ઉત્પાદન જ નહીં, પણ વરસાદને કારણે પાક નિષ્ફળ જવાની શક્યતા પણ દૂર થઈ જાય છે. વરસાદની મોસમમાં ઉગાડવામાં આવતા પાકોમાં રીંગણની ખેતી ખેડૂતોને મોટો નફો કરાવે છે. જૂનના વરસાદમાં વાવેલા રીંગણ ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર સુધીમાં બજારમાં વેચાણ માટે પહોંચી જાય છે. તો ચાલો જાણીએ રીંગણની ખેતી કરવા માટે કઈ સાવચેતી રાખવી જોઈએ.
નર્સરીની તૈયારી અને ટ્રાન્સપ્લાન્ટિંગ
- રીંગણની નર્સરી પણ અન્ય શાકભાજીની જેમ તૈયાર કરવામાં આવે છે. પરંતુ વરસાદની ઋતુમાં તમામ સાવચેતી સાથે ખેતી કરવામાં આવે તો રીંગણ અન્ય શાકભાજી કરતાં વધુ ઉત્પાદન આપી શકે છે.
- જૂન મહિનામાં 400-500 ગ્રામ બીજનો ઉપયોગ કરીને નર્સરી તૈયાર કરો.
- રીંગણ રોપવા માટે, તેની સુધારેલી જાતોની પસંદગી કરો. જેમાં પુસા પર્પલ લોંગ, પુસા પર્પલ ક્લસ્ટર, પુર્સા હાઇબ્રિડ-5, પુસા પર્પર રાઉન્ડ, પંત ઋતુરાજ, પુસા હાઇબ્રિડ-6, પુસા અનમોલ વગેરે સારી ઉપજ આપતી જાતો છે.
- એક હેક્ટર વિસ્તારમાં રીંગણના છોડ રોપવા માટે 3-4 ઊંડી ખેડાણ કરીને 25-30 ક્યારી તૈયાર કરવી જોઈએ.
- સારી ઉપજ માટે ક્યારીમાં 120-150 કિગ્રા. નાઇટ્રોજન, 60-75 કિગ્રા. ફોસ્ફોરસ અને 50-60 કિગ્રા. પોટાશને 200-250 ક્વિન્ટલ ગાયના છાણમાં ભેળવીને મિશ્રણ બનાવો અને તેને ક્યારીમાં મૂકો.
આ પણ વાંચો:એક અગત્યની ઔષધીય વનસ્પતિ: ટેટુ
- સામાન્ય રીતે રીંગણની નર્સરી 30-35 દિવસમાં તૈયાર થઈ જાય છે, તેની રોપણી માટે કતારથી કતાર અને છોડથી છોડનું અંતર 60 સે.મી. રાખો.
- રોપણી પછી તરત જ પાકમાં સિંચાઈનું કામ કરો અને જો ઓછો વરસાદ હોય તો પાકને 3-4 દિવસની અંદર પાણી આપતા રહો.
- રીંગણની ખેતી માટે જમીનમાં ભેજ જાળવવો જરૂરી છે, પરંતુ વધુ પડતા પાણી ભરાવાને કારણે રીંગણનો પાક બગડે છે, તેથી ખેતરમાં પાણીના બહાર કાઢવાની વ્યવસ્થા કરવી.
- રીંગણના પાકમાં નીંદણની દેખરેખ રાખવાની સાથે સાથે પાકમાં નિંદામણનું કામ પણ કરતા રહો.
- પાકમાં જંતુ-રોગના સંચાલન માટે માત્ર કાર્બનિક જંતુનાશકોનો ઉપયોગ કરો.
- બે મહિના પછી રીંગણના પાકેલા પાકની કાપણી કરો.
- લગભગ એક હેક્ટરમાં રીંગણની ખેતી કરવાથી 300-400 ગ્રામ સુધીનું ઉત્પાદન મેળવી શકાય છે.
- પાકેલા પાકને તેની પરિપક્વતા સુધી 12 ડિગ્રી સેલ્સિયસ તાપમાને સંગ્રહિત કરો અને યોગ્ય રીતે પાકી ગયા બાદ તેને મંડીઓમાં વેચાણ માટે મોકલો.
આ પણ વાંચો:
Share your comments