ખરીફના સિઝનમાં મોટા ભાગના ખેડૂતોએ ડાંગરનું વાવેતર કરે છે. પરંતુ તેના ભાવના કારણે ખેડૂતોને મોટા ભાગે ફાયદો થતો નથી. તેથી કરીને અમે ખેડૂતોને આ ખરીફ સિઝનમાં ડાંગરની જગ્યાએ ખરીખ મકાઈની ખેતી કરવાની સલાહ આપીએ છીએ. કેમ કે તેની ખેતી થકી ખેડૂતોને તેનો અઢળક ઉત્પાદન તો મળશે જ સાથે જ તેમણે બજાર ભાવ મુજબ તેનું ભાવ પણ રોકાણ કરતા વધુ મળશે. વુધુ માહિતી માટે અમે તમણે જણાવી દઈએ કે ડાંગર કરતા મકાઈની માર્કેટમાં ઘણી માંગ છે.
બીજી અને સૌથી મહત્વપૂર્ણ વાત તેના થકી કેન્દ્ર સરકાર ઈથનોલનું ઉત્પાદન કરે છે, તેથી કરીને કેન્દ્ર સરકાર પણ ઇચ્છે છે કે ખેડૂતોએ વધુમાં વધુ મકાઈની ખેતી તરફ પોતાનું પગ મુકે. જો અમે ડાંગર અને મકાઈ વચ્ચે તફાવત કરીએ તો જ્યાં ડાંગરનું સરેરાશ ઉત્પાદન હેક્ટર દીઠ 26 ક્વિન્ટલ થાય છે ત્યારે મકાઈ પ્રતિ હેક્ટર 27 ક્વિન્ટલનું ઉત્પાદન આપે છે. તે પણ ડાંગર કરતા ઓછા ખર્ચે અને પાણીનું પણ ઓછા વપરાશ સાથે. વધુ માહિતી માટે અમે જણાવી દઈએ કે આ વર્ષે મકાઈના ભાવમાં 20 ટકા વધુનો ઉછાળો આવવાની સંભાવના છે.
ખરીફના સિઝનમાં મકાઈની ખેતી શા માટે કરવી જોઈએ?
વાત જાણો એમ છે કે મકાઈને પ્રતિ હેક્ટર 627-628 મીમી પાણીની જરૂર પડે છે, જ્યારે ડાંગરને હેક્ટર દીઠ સરેરાશ 1000 થી 1200 મીમી પાણીની જરૂર પડે છે. મકાઈની વૃદ્ધિનો સમયગાળો ડાંગર કરતા ઓછા હોય છે, જે જુવાતોના સંચાલનનો ખર્ચ ઘટાડે છે. 2010-11 થી 2020-21 સુધી મકાઈના લઘુત્તમ ટેકાના ભાવનો વાર્ષિક વૃદ્ધિ દર ડાંગર અને ઘઉંની તુલનામાં સૌથી વધુ હોય છે. દે દર વર્ષે 7 ટકાના દરે વધી રહ્યો છે. ઓછા પાણી ભરાયેલા અને ઓછા વરસાદવાળા વિસ્તારોમાં અથવા ઊંચી અને મધ્યમ જમીનો પર મકાઈની ખેતી ડાંગર કરતાં વધુ સારો વિકલ્પ બની શકે છે.
ધ્યાન રાખવાની બાબતો
મકાઈના પાકમા પાણી ભરાઈ જવાની સમસ્યા સૌથી વધુ થાય છે., તેથી કરીને સારી ડ્રેનેજવાળી કાંપવાળી માટીની જમીનમાં ઉગાડી વધુ સારી છે. વાવણી માટેનો શ્રેષ્ઠ સમય 20 જૂનથી જુલાઈના અંત સુધીનો છે. જો કે તે ચોમાસાની શરૂઆતના સમય પર આધાર રાખે છે. મકાઈને બીજના અંકુરણ અને મૂળના વિકાસ માટે નાજુક, ઝીણી અને સમતલ જમીનની જરૂર પડે છે.જ્યાં પાણીને ભરાવો થઈ શકે છે તેવા વિસ્તારોમાં વહેલા વાવણીની સલાહ આપવામાં આવે છે.જેથી પાણી ભરાવાને કારણે છોડ તૂટી જાય છે.
વાવણી કરતી વખતે આ બાબતોનું ધ્યાન રાખો
IIMR લુધિયાણાના જણાવ્યા અનુસાર, ખરીફ સિઝનમાં પાણી ભરાવાથી બચાવવા માટે મકાઈના પાકને ઉભા પથારીની ટેકનિકથી વાવવાની હંમેશા સલાહ આપવામાં આવે છે. ઉંચા પથારીની વાવણીમાં, બેડ પ્લાન્ટરની મદદથી 70 સેમી પહોળી પથારી અને 30 સેમી ઊંડા ચાસ તૈયાર કરવામાં આવે છે. બેડ પ્લાન્ટર મશીન યોગ્ય અંતર અને ઊંડાઈએ ચોક્કસ રીતે બીજ વાવે છે. વાવણી 3 થી 5 સે.મી.ની ઊંડાઈએ પટ્ટાઓ પર કરવી જોઈએ, જેથી પાકને પાણી ભરાવાથી બચાવી શકાય.
રોગો અને જીવાતોથી બચાવ
મકાઈ માટે, એકર દીઠ આશરે 8 કિલો બીજનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ, બીજથી બીજનું અંતર 20 સે.મી. વર્ણસંકર બીજની સંપૂર્ણ ક્ષમતા મેળવવા માટે પ્રતિ એકર 30,000 છોડની આદર્શ વાવેતરની ઘનતા જાળવવી જોઈએ. પૂર્વ-પશ્ચિમ લક્ષી શિખરોની દક્ષિણ બાજુએ વાવણી કરવાની ભલામણ કરવામાં આવે છે. સારવાર ન કરાયેલ બીજને બીજ અને જમીનથી થતા રોગો અને કેટલીક જીવાતોથી બચાવવા માટે વાવણી પહેલા ફૂગનાશક અને જંતુનાશકો સાથે સારવાર કરવી જોઈએ. બાવિસ્ટિન + કૅપ્ટન 1:1 રેશિયોમાં @ 2 ગ્રામ/કિલો બીજ માટે આપવાથી તુર્ચિકમ લીફ બ્લાઈટ, બેન્ડેડ લીફ અને શીથ બ્લાઈટ, માઈડિસ લીફ બ્લાઈટ જેવા રોગોથી રક્ષણ મેળવી શકાય છે. જીવાતો સામે રક્ષણ મેળવવા માટે, બીજને ઈમિડાક્લોર્પીડ @ 4 ગ્રામ/કિલો અથવા ફિપ્રોનિલ @ 4 મિલી પ્રતિ કિલો સાથે માવજત કરવી જોઈએ, જેથી બીજને ઉધઈ અને માખીઓ જેવી જીવાતોથી સુરક્ષિત કરી શકાય.
ખાતર ક્યારે અને કેટલું આપવું?
મકાઈ માટે, લાંબા ગાળાની જાતોને 100 કિગ્રા યુરિયા, 55 કિગ્રા ડીએપી, 160 કિગ્રા એમઓપી અને 10 કિગ્રા ઝીંકની જરૂર પડે છે. વાવણી વખતે 33 યુરિયા, 55 ડીએપી, 160 એમઓપી, 10 ઝિંક સલ્ફેટનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ, બાકીના યુરિયાને બે ભાગમાં વહેંચવામાં આવે છે જ્યારે ટૂંકા ગાળાની જાતો માટે 75 કિલો યુરિયા, 27 કિલો ડીએપી, 80 કિલો એમઓપી અને 10 કિલો ઝીંક જરૂરી છે. વાવણી વખતે 25 કિલો યુરિયા, 27 કિલો ડીએપી, 80 કિલો એમઓપી, 10 કિલો ઝીંક સલ્ફેટનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ, બાકીના યુરિયાને બે ભાગમાં વહેંચવામાં આવે છે.
ઓછા પિયતથી સારી ઉપજ
ખરીફ સિઝનમાં, મકાઈની સિંચાઈની મોટાભાગની જરૂરિયાતો વરસાદથી પૂરી થાય છે. જો વરસાદ ન હોય તો 1-4 સિંચાઈની જરૂર પડે છે. આ માટે, અંકુરણ સમયે, અંકુરની પહેલાં, મકાઈની રચના સમયે અને દાણા ભરતી વખતે જમીનમાં પૂરતા પ્રમાણમાં ભેજની ખાતરી કરવી જોઈએ. મકાઈના પાક માટે છંટકાવની પિયત ખૂબ સારી છે. આ રીતે, ઓછા પાણી, ઓછા ખર્ચ અને સારી કિંમતની પ્રાપ્તિની શક્યતાઓને કારણે ખરીફમાં મકાઈની ખેતી ડાંગર કરતાં વધુ નફાકારક બની શકે છે. યોગ્ય ટેકનિક અને સમયનું પાલન કરીને ખેડૂતો મકાઈની ખેતીમાંથી વધુ ઉત્પાદન અને નફો કમાઈ શકે છે.
Share your comments