મોટી એલચીની (મસાલાની રાણી) ખેતી : આ ખેતી કરો અને ફાયદો મેળવો

ભારતમાં પરંપરાગત ખેતીની સાથે ખેડૂતો હવે તેમની આવકના સાધનને વધારવા માટે ખેતીને આધુનિક વ્યવસાય તરીકે અપનાવી રહ્યા છે. મોટી ઈલાયચીને કાળી ઈલાયચી અને બ્રાઉન ઈલાયચી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. મોટી એલચીને મસાલાની રાણી તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, તેથી જ તેનો ઉપયોગ મુખ્યત્વે મસાલામાં થાય છે, તેનો ઉપયોગ રસોડામાં ભોજનનો સ્વાદ અને સુગંધ વધારવા માટે થાય છે.

એલચી એક આયુર્વેદિક ઔષધીય વનસ્પતિ છે. છોડને ઈલાઈચી, વેલાડોડા, વિલાયચી, વેલાડોડા, ઈલાઈચી અને ઈલા નામથી પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ સિવાય તેનો ઉપયોગ મીઠાઈઓમાં સુગંધ માટે થાય છે. જો મોટી એલચીની ખેતી યોગ્ય રીતે કરવામાં આવે તો તેમાંથી ઘણો સારો નફો મેળવી શકાય છે.

મોટી એલચીની ખેતી કરવા માટે ધ્યાનમાં રાખવા જેવી બાબતો

મોટી એલચીની ખેતી માટે કેટલીક બાબતોનું ધ્યાન રાખવું જરૂરી છે. ચાલો જાણીએ કેટલી મોટી એલચીની ખેતી થાય છે

એલચીની ખેતી માટે કાળી ઊંડી લોમી જમીન સારી માનવામાં આવે છે. જ્યાં મોટી એલચીની ખેતી થતી હોય તે ખેતરની જમીનમાં નાઈટ્રોજન, ફોસ્ફરસ અને પોટાશનું પુષ્કળ પ્રમાણ હોવું ખૂબ જ જરૂરી છે. તેની ખેતી માટે, જમીનનું pH મૂલ્ય 4.5 થી 7.2 હોવું જોઈએ. બીજી તરફ, આબોહવા વિશે વાત કરીએ તો, ઉષ્ણકટિબંધીય ગરમ આબોહવા એલચીની ખેતી માટે શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. મોટી એલચીની ખેતી માટે 10 ડિગ્રીથી 35 ડિગ્રી સેલ્સિયસ તાપમાનની જરૂર પડે છે.

ઈલાયચીના મોટા છોડને ખેતરમાં રોપતા પહેલા તેને નર્સરીમાં તૈયાર કરવામાં આવે છે. આ માટે મોટી એલચીના બીજ નર્સરીમાં 10 સેમીના અંતરે વાવવા જોઈએ. આ માટે એક હેક્ટરમાં ખેતી કરવા માટે એક કિલોગ્રામ એલચીના બીજ પૂરતા છે. જ્યારે એલચીના દાણા ફૂટવા લાગે છે, ત્યારે તમારે અંકુરિત છોડના ખાડાઓને સૂકા ઘાસથી ઢાંકવા જોઈએ.

મોટી એલચી રોપવા માટે જુલાઈ શ્રેષ્ઠ મહિનો છે. જુલાઇ અથવા ઓગસ્ટ મહિનામાં મોટી એલચીના છોડને રોપવો. છોડને રોપતા પહેલા 30 સેમી લાંબો, 30 સેમી પહોળો અને 30 સેમી ઊંડો ખાડો ખોદવો. તેમાંથી 15 સે.મી.થી નીચેની માટી કાઢીને તેને અલગથી રાખો. આ પછી અલગથી રાખેલી જમીનમાં જૈવિક ખાતર અથવા ગાયના છાણનું ખાતર ભેળવી ખાડામાં ભરો. આ ખાડામાં છોડને રોપ્યા પછી, એક છોડથી બીજા છોડ વચ્ચેનું અંતર 1.5 મીટર હોવું જોઈએ. એક હેક્ટર જમીનમાં ઓછામાં ઓછા 400 છોડ વાવવા જોઈએ. ખેતરની આસપાસ મોટા અને છાંયડાવાળા વૃક્ષો હોવા જોઈએ જેથી તેના છોડને છાંયો મળી શકે. તે છાયામાં વધુ ઉગે છે અને આપણને મહત્તમ ઉપજ મળે છે.

મોટી એલચી રોપતી વખતે 1 કિલો માઈક્રો જીઓ પાવર, 1 કિલો માઈક્રો ફર્ટ સિટી કમ્પોસ્ટ, 1 કિલો સુપર ગોલ્ડ મેગ્નેશિયમ, 1 કિલો સુપર ગોલ્ડ કેલ્સી અને 1 કિલો માઈક્રો લીમડો વગેરે ભેળવીને ખાતરનું સારું મિશ્રણ તૈયાર કરો. મોટી એલચીની રોપણી વખતે આ ખાતરનું મિશ્રણ જુલાઇ માસમાં અને નવેમ્બર માસમાં ખેતરમાં ઉગાડવામાં આવતા પાકમાં ઉમેરો. તેનો લાવા વર્ષમાં બે વાર ગાયના છાણનું સડેલું ખાતર અને કમ્પોસ્ટ ખાતર જમીનમાં નાખે છે.

મોટી એલચીની ખેતીમાં સતત સિંચાઈની જરૂર પડે છે. મોટી એલચીની ખેતીમાં ચોમાસાના અંત પછી તરત જ પિયતની વ્યવસ્થા કરવી જોઈએ. મોટી એલચીના ખેતરમાં નિયમિત જમીનની ભેજની ખાતરી કરવી જોઈએ, જો જમીન ફળદ્રુપ હોય તો ચાર દિવસમાં એકવાર પિયત આપવું પૂરતું છે.

જ્યારે ફળો મોટી એલચીમાં દેખાય અને ઉપરથી નીચે સુધી પાક્યા પછી ફળ ધરાવતી ડાળીને જમીનથી 45 સેમી ઉપર કાપવી જોઈએ. આ પછી, ફળોને અલગથી બહાર કાઢીને છાયામાં સૂકવવા જોઈએ.

મોટી એલચીની ખેતી કરીને ખેડૂતો એક વર્ષમાં પ્રતિ હેક્ટર 2-3 લાખની કમાણી કરી શકે છે. મોટી એલચીની કિંમત બજારમાં રૂ. 900 થી રૂ. 1200 પ્રતિ કિલો છે. એલચીનો મોટો છોડ પ્રથમ અને બીજા વર્ષમાં ઉગે છે અને વિકાસ પામે છે. ત્રીજા અને ચોથા વર્ષે એક હેક્ટર ખેતરમાંથી 500 થી 700 કિલો ઉત્પાદન મેળવી શકાય છે.

આ પણ વાંચો: આવો જાણીએ પાંદડાવાળા શાકભાજીમાં સંકલિત જીવાત વ્યવસ્થાપન