દરેક વ્યક્તિ પોતાની આવક વધારવા માટે વિચારે છે. આવી જ રીતે પરંપરાગત ખેતી કરતા ખેડૂતોએ પણ તેમની આવક વધારવા માટે એવા પાકોની પણ વાવણી કરે છે.જેથી તેઓ પોતાની આવકમાં ઓછા સમયમાં વધારો કરી શકે. આથી અમે તમને મેરીગોલ્ડ ફૂલની ખેતી વિશે જાણાવા માંગીએ છીએ. જેથી તમે ઓછા સમયમાં તમારી આવકમાં વધારો કરી શકો છો. ત્યાં સૌથી મહત્વની વાત એવું છે કે મેરીગોલ્ડની બજાર માંગ સૌથી વધુ છે. ખાસ વાત એ છે કે નાના વિસ્તારમાં પણ તેની ખેતી સરળતાથી કરી શકાય છે. જો તમારી પાસે 1 હેક્ટર જમીન પણ હોય તો તમે તેની ખેતી કરીને દર વર્ષે લગભગ લાખ રૂપિયા કમાઈ શકો છો. પરંતુ આ માટે તે સૌથી મહત્વપૂર્ણ છે કે તમે મેરીગોલ્ડની સુધારેલી જાતો પસંદ કરો.
બજારમાં તેની સારી કિંમત મળે છે
કૃષિ તજજ્ઞોના મતે મેરીગોલ્ડ ફૂલોની ખેતી સિઝન પ્રમાણે કરવામાં આવે છે. ઉનાળાની ઋતુમાં જાન્યુઆરી મહિનામાં ફૂલોનું વાવેતર કરવામાં આવે છે. જેનો નવરાત્રિના દિવસોમાં પૂજામાં ભરપૂર ઉપયોગ થાય છે અને તે બજારમાં સારી કિંમતે પણ મળે છે. આ પછી, શિયાળાની શરૂઆત પહેલા એપ્રિલ-મેમાં અને ફરીથી ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બરમાં ફૂલો વાવવામાં આવે છે. સમગ્ર દેશમાં મેરીગોલ્ડનું ફૂલ મહત્ત્વનું ફૂલ છે. આ ફૂલોનો વ્યાપકપણે માળા અને સજાવટ માટે ઉપયોગ થાય છે. ઘણા રાજ્યોમાં ત્રણેય સિઝનમાં મેરીગોલ્ડની ખેતી કરવામાં આવે છે. જેની મદદથી તેની ખેતી કરતા ખેડૂતો સારો એવો નફો મેળવવા સક્ષમ છે. હવે ચાલો જાણીએ મેરીગોલ્ડની સુધારેલી જાતો અને તેની વિશેષતાઓ વિશે.
મેરિગોલ્ડની સુધારેલી જાત
આ વિવિધતા ભારતીય કૃષિ સંશોધન સંસ્થાન, નવી દિલ્હી દ્વારા વર્ષ 1995 માં સમગ્ર ભારતમાં ઉગાડવા માટે બહાર પાડવામાં આવી હતી. આમાં વાવણીના 125-136 દિવસે ફૂલ આવવાની શરૂઆત થાય છે. ફૂલો કદમાં મોટા અને ઘેરા નારંગી રંગના હોય છે. તે કેરોટીનોઈડ્સ (329 મિલિગ્રામ/1000 ગ્રામ પાંખડીઓ)માં પણ સમૃદ્ધ છે, જેનો ઉપયોગ મરઘાં, ખોરાક, ફાર્માસ્યુટિકલ અને ન્યુટ્રાસ્યુટિકલ ઉદ્યોગોમાં વ્યાપકપણે થાય છે. તાજા ફૂલોની ઉપજ 25 થી 30 ટન પ્રતિ હેક્ટર હોવાનો અંદાજ છે. જો પાક બીજ ઉત્પાદન માટે ઉગાડવામાં આવે તો તેની ઉપજ 100-125 કિ.ગ્રા. હેક્ટર દીઠ બિયારણ પણ મેળવી શકાય છે.
કેટલા દિવસમાં ફૂલ આપે છે
આ જાત વાવણી પછી 135-145 દિવસે મધ્યમ કદના પીળા ફૂલો આપે છે. બગીચાઓ અને પોટ્સમાં ઉગાડવા માટે આ એક આદર્શ વિવિધતા છે. તાજા ફૂલોની ઉપજ 20 થી 25 ટન પ્રતિ હેક્ટર અને બીજની ઉપજ 0.7-1.0 ટન પ્રતિ હેક્ટર હોઈ શકે છે.
તાજા ફૂલોની ઉપજ
તે ફ્રેન્ચ મેરીગોલ્ડની વિવિધતા છે અને તે ભારતીય કૃષિ સંશોધન સંસ્થાન, નવી દિલ્હી દ્વારા વર્ષ 2009માં બહાર પાડવામાં આવી હતી. તે ઉત્તરીય મેદાનોમાં ઉગાડવા માટે સારી વિવિધતા છે. ભારતના ઉત્તરીય મેદાનોમાં મધ્યમ કદના હળવા નારંગી ફૂલો ડિસેમ્બરના મધ્યથી ફેબ્રુઆરીના મધ્ય સુધી ઉત્પન્ન થાય છે. આમાંથી તાજા ફૂલોની ઉપજ 18 થી 20 ટન પ્રતિ હેક્ટર હોવાનો અંદાજ છે.
ફ્રેન્ચ મેરિગોલ્ડની પ્રારંભિક વિવિધતા
આ ફ્રેન્ચ મેરીગોલ્ડની પ્રારંભિક વિવિધતા છે, જેમાં પ્રત્યારોપણના 85-95 દિવસ પછી ફૂલો શરૂ થાય છે. ઉત્તરીય મેદાનોમાં આ વિવિધતા ઓક્ટોબર-નવેમ્બર મહિનામાં ખીલે છે. છોડ મધ્યમ કદના અને ફેલાતા હોય છે, 55-65 સે.મી.ની ઊંચાઈ સુધી પહોંચે છે. તે ઘન અને ઘેરા બદામી મધ્યમ કદના ફૂલો ધરાવે છે. આ જાતની ઉપજ 18-20 ટન પ્રતિ હેક્ટર હોવાનો અંદાજ છે.
આફ્રિકન મેરીગોલ્ડ
આફ્રિકન મેરીગોલ્ડની આ વિવિધતામાં, વાવણીના 90-100 દિવસ પછી ફૂલો શરૂ થાય છે. છોડની ઊંચાઈ 75-85 સે.મી. ત્યાં સુધી થાય છે. ફૂલો પીળા રંગના, ગાઢ, આકર્ષક અને કદમાં મોટા (8-9 સેમી) હોય છે. તે જાન્યુઆરીથી મધ્ય માર્ચ સુધી શિયાળામાં વધુ ફૂલો આપે છે
Share your comments