લીંબુની ખેતીથી કરો અને અઢળક કમાવો

પેટ્રોલ-ડીઝલ, રાંધણગેસ સહિત અનેક રોજબરોજની વસ્તુઓના ભાવમાં વધારો જોવા મળી રહ્યો છે. દરમિયાન, લીંબુના આસમાનને આંબી જતા ભાવોએ ઉનાળાની આ કાળઝાળ ગરમીમાં લીંબુને લોકોની પહોંચથી દૂર કરી દીધા છે. તમને જણાવી દઈએ કે લીંબુને ઓછા ખર્ચે વધુ નફો આપનાર પાક કહેવાય છે. તેમાં અનેક ઔષધીય ગુણો રહેલા છે. આ જ કારણ છે કે માર્કેટમાં તેની માંગ આખું વર્ષ રહે છે. ભારત વિશ્વમાં સૌથી વધુ લીંબુ ઉત્પાદક દેશ છે. ભારત તમિલનાડુ, રાજસ્થાન, મહારાષ્ટ્ર, બિહાર, આસામ, આંધ્રપ્રદેશ, હિમાચલ પ્રદેશ, ગુજરાત વગેરે રાજ્યોમાં તેની ખેતી થાય છે. તમને જણાવી દઈએ કે લીંબુનો છોડ એકવાર લગાવ્યા પછી તમે 10 વર્ષ સુધી ઉપજ મેળવી શકો છો. લીંબુનો છોડ લગભગ 3 વર્ષ પછી સારી રીતે ઉગાડવામાં આવે છે. તેના છોડ આખા વર્ષ દરમિયાન ઉત્પાદન કરતા રહે છે. એક એકરમાં લીંબુની ખેતી કરીને વાર્ષિક આશરે 4 થી 5 લાખ રૂપિયાની કમાણી કરી શકાય છે. દેશમાં ઘણા ખેડૂતો લીંબુની ખેતી કરીને નોંધપાત્ર નફો કમાઈ રહ્યા છે.

લીંબુની કેટલી જાતો છે?

તેની ઘણી જાતો છે, જેનો ઉપયોગ મોટાભાગે રાઇઝોમ માટે થાય છે, ઉદાહરણ તરીકે ફ્લોરિડા રફ, કર્ણ અથવા ખાટા લીંબુ, જાંબીરી વગેરે. કાગ્ઝી નિમ્બુ, કાગ્ઝી કલાન, ગલગલ અને લાઈમ સિલ્હેટનો મોટાભાગે ઘરેલું ઉપયોગ માટે ઉપયોગ થાય છે. આમાં, કાગળનું લીંબુ સૌથી લોકપ્રિય છે.

લીંબુની ખેતી માટે અનુકૂળ વાતાવરણ

લીંબુની ખેતી માટે ગરમ અને ભેજવાળું વાતાવરણ જરૂરી છે. સરેરાશ 20 થી 30 સેન્ટિગ્રેડ તાપમાન આ માટે યોગ્ય છે. 75 થી 200 સેમી વરસાદ ધરાવતા વિસ્તારમાં લીંબુની ખેતી સારી છે.

ધ્યાનમાં રાખો કે લીંબુની બાગકામ લાંબા શિયાળો અને હિમ લાગવાની સંભાવના ધરાવતા વિસ્તારો માટે યોગ્ય નથી.

લીંબુની ખેતીનો સમય

જૂનથી ઓગસ્ટ સુધી વાવેતરની શ્રેષ્ઠ મોસમ છે. રોપણી માટે 60 સેમી x 60 સેમી x 60 સેમી કદના ખાડાઓ ખોદી શકાય છે. ખાડા દીઠ 10 કિલો ખાતર અને 500 ગ્રામ સુપરફોસ્ફેટનો ઉપયોગ કરી શકાય છે. સારી પિયત વ્યવસ્થા સાથે અન્ય મહિનામાં પણ વાવેતર કરી શકાય છે.

ખેતી માટે કેવી રીતે તૈયારી કરવી

• લીંબુનું વાવેતર કરતા પહેલા ઉનાળામાં ખેતરમાં ઊંડી ખેડાણ કરવી.
• રોપણી માટે, 60 સેમી x 60 સેમી x 60 સેમીના ખાડા ખોદવા.
• છોડ રોપતી વખતે ગાયના છાણ ખાતરનો ઉપયોગ કરો.
• માત્ર પ્રમાણિત નર્સરીમાંથી જ રોપા લો, જ્યાં રોગમુક્ત રોપા ઉપલબ્ધ હોય.
• છોડથી છોડનું અંતર 5 મીટરથી ઓછું ન હોવું જોઈએ.
• રોપતા પહેલા છોડની સારવાર કરો, આનાથી છોડની પ્રતિકાર શક્તિ વધે છે.

લીંબુની ખેતીમાં પિયત

ઉચ્ચ ઉત્પાદન માટે લીંબુના છોડ માટે સિંચાઈ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. લીંબુના છોડને ઉનાળામાં 10 દિવસ અને શિયાળામાં 20 દિવસના અંતરે પિયત આપવું જોઈએ. જરૂર જણાય તો વરસાદના દિવસોમાં પણ પિયત આપી શકાય છે.

લીંબુમાં ખાતર અને ખાતર વ્યવસ્થાપન

લીંબુના છોડમાં, તમે મોટા પાયે ગાયના છાણ, વર્મી કમ્પોસ્ટ ખાતર અને વર્મી કમ્પોસ્ટનો ઉપયોગ કરી શકો છો. વર્મી કમ્પોસ્ટ, ગાયનું છાણ 5 કિગ્રા/છોડના દરે વર્ષમાં બે વાર 3 વર્ષ જૂના છોડમાં ફૂલ આવે તે પહેલાં આપવું જોઈએ.

લીંબુના રોગો અને સારવાર

લીંબુ ઘણા પ્રકારના જીવાતો અને રોગો માટે સંવેદનશીલ છે. તેથી, લીંબુના બાગાયત માટે યોગ્ય સમયે રોગનું સંચાલન પણ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. આ માટે ખેડૂતોએ વૃક્ષારોપણ કરતી વખતે ખાસ ધ્યાન આપવાની જરૂર છે. તેઓએ હંમેશા તંદુરસ્ત છોડ જ રોપવા જોઈએ, જો છોડ સ્વસ્થ અને વાયરસ મુક્ત હોય તો રોગોની શક્યતા ઘટી જાય છે.

લીંબુની ખેતીથી કમાણી

આજના યુગમાં બજારમાં લીંબુની ખૂબ માંગ છે. લીંબુનો ઉપયોગ ખોરાક અને સુંદરતા માટે કરવામાં આવે છે. જેના કારણે બજારમાં લીંબુના ભાવ પણ વધી રહ્યા છે. તમને જણાવી દઈએ કે, લીંબુનો છોડ લગાવ્યાના ત્રણ વર્ષ પછી તે ફળ આપવા લાગે છે. જો તમે એકવાર લીંબુની ખેતી કરો છો, તો તમે ઘણા વર્ષો સુધી લીંબુના બગીચાના ફાયદા મેળવી શકો છો. 

આ પણ વાંચો: કારેલાની ખેતીમાં ખેડૂતોને મળશે વધુ પ્રમાણમાં નફો