વિદેશ મોકલવામા આવ્યો કચ્છના રણ વિસ્તારમાં પકવેલા કમળમ

ભારતમાં ડ્રેગન ફ્રૂટનું વાવેતર મુખ્યત્વે કર્ણાટક, કેરળ, તમિલનાડુ, મહારાષ્ટ્ર, ગુજરાત, ઓડિશા, આંધ્રપ્રદેશ અને આંદમાન અને નિકોબાર ટાપુઓમાં થાય છે. પશ્ચિમ બંગાળ આ વિદેશી ફ્રૂટની ખેતીમાં નવું સામેલ થયેલું રાજ્ય છે. ડ્રેગન ફ્રૂટનું વૈજ્ઞાનિક નામ હાયલોસેરેયસ અનડેટસ છે, જેની ખેતી મલેશિયા, થાઇલેન્ડ, ફિલિપાઇન્સ, અમેરિકા અને વિયેતનામ જેવા દેશોમાં થાય છે તથા આ દેશો ભારતીય ડ્રેગન ફ્રૂટના મુખ્ય હરિફો છે.

ગુજરાતમાં કમળમ નામથી ઓળખાતા ડ્રેગન ફ્રુટના રેષા અને તેના ખનીજ તત્વોને વિદેશ મોકલવામાં આવશે.આ પહેલી વાર થયુ છે જ્યારે ગુજરાતના ડ્રેગન ફ્રુટને એટલો મોટો પ્રોત્સાહન મળ્યુ છે. કમળમનો આયાત પહેલી વાર લંડન અને બેહરીનમાં થયુ છે. લંડનમાં મોકલમાવા આવ્યો કમળમનો જથ્થો આપણી કચ્છી માડુ એટલે કે કચ્છના ખેડૂતોના ત્યાંથી મેળવવામાં આવ્યુ છે, જેના ગુજરાતના ભુજમાં સંકળાયેલી એપીઈડીએના રજિસ્ટર્ડ પેકહાઉસમાંથી આયાત કરવામાં આવ્યુ છે.

બીજી બાજુ બહેરીન મોકલવામાં આવતા કમળમના જથ્થાને પશ્ચિમ બંગાલના પશ્ચિમ મિદનાપોરના ખેડૂતોથી મેળવવામાં આવ્યા છીએ. જેની રજિસ્ટર્ડ પેકેજિંગ કોલકાતાના એપીઈડીએમાં થઈ છે. નોંધણી છે કે સૌથી પહેલા મહારાષ્ટ્રના સાંગલી જિલ્લાના ખેડૂતો પાસેથી ડ્રેગન ફ્રુટનો પહેલો જથ્થો જૂન 2021માં દુબઈમાં મોકલવામાં આવ્યુ હતુ.

ક્યારે શરૂ થયુ ભારતમાં કમળમની વાવણી  

ભારતમાં પહેલી વાર કમળમની વાવણી વર્ષ 1990માં શરૂ થઈ હતી.જેનુ વાવેતર ઘરના બગીચામાં કરવામાં આવ્યુ હતુ, એની ઊંચી નિકાસ મૂલ્યને કારણે વિદેશી ડ્રેગન ફ્રૂટ દેશમાં છેલ્લાં થોડાં વર્ષોમાં અતિ લોકપ્રિય થયું છે અને વિવિધ રાજ્યોમાં ખેડૂતોએ એની ખેતી કરી રહ્યા છે. ડ્રેગન ફ્રૂટની મુખ્ય ત્રણ જાત છેઃ ગુલાબી કવચ સાથે વ્હાઇટ ફ્લેશ, ગુલાબી કવચ સાથે રેડ ફ્લેશ અને પીળા કવચ સાથે વ્હાઇટ ફ્લેશ.જોકે ઉપભોક્તાઓ રેડ અને વ્હાઇટ ફ્લેશને વધારે પસંદ કરે છે.

ભારતમાં કમળમની વાવણી કરવા વાળા રાજ્યો

ભારતમાં ડ્રેગન ફ્રૂટનું વાવેતર મુખ્યત્વે કર્ણાટક, કેરળ, તમિલનાડુ, મહારાષ્ટ્ર, ગુજરાત, ઓડિશા, આંધ્રપ્રદેશ અને આંદમાન અને નિકોબાર ટાપુઓમાં થાય છે. પશ્ચિમ બંગાળ આ વિદેશી ફ્રૂટની ખેતીમાં નવું સામેલ થયેલું રાજ્ય છે. ડ્રેગન ફ્રૂટનું વૈજ્ઞાનિક નામ હાયલોસેરેયસ અનડેટસ છે, જેની ખેતી મલેશિયા, થાઇલેન્ડ, ફિલિપાઇન્સ, અમેરિકા અને વિયેતનામ જેવા દેશોમાં થાય છે તથા આ દેશો ભારતીય ડ્રેગન ફ્રૂટના મુખ્ય હરિફો છે.

ડ્રેગન ફ્રુટના લાભો  

ડ્રેગન ફ્રૂટના વાવેતર માટે ઓછા પાણીની જરૂર હોય છે અને વિવિધ પ્રકારની જમીનમાં એની ખેતી થઈ શકે છે. ફ્રૂટમાં રેષા, વિવિધ વિટામિન, ખનીજ તત્વો અને એન્ટિઓક્સિડન્ટ્સ હોય છે. આ ઓક્સિડેટિવ તણાવને કારણે નુકસાન થતા કોષને સુધારવામાં અને દહન ઘટાડવામાં મદદરૂપ થઈ શકે છે તથા પાચન વ્યવસ્થા પણ સુધારે છે. ફ્રૂટની પાંદડીઓ અને ડાળીઓ કમળ જેવી હોવાથી એને કમલમ પણ કહેવામાં આવે છે. નોંધણી છે કે વડા પ્રધાન નરેંદ્રભાઈ મોદી પણ તેની ખેતી કરવા માટે ખેડૂતોને પ્રોત્સાહન આપ્યુ હતું.તેમને કચ્છના રણ વિસ્તામાં કમળમની વાવણી કરવા વાળા ખેડૂતોને પ્રોત્સાહન પણ આપ્યુ હતુ., તે વાત વડા પ્રધાન પોતાના મન કી બાત કાર્યક્રમમાં કર્યુ હતુ.