સારા પાકની ઉપજ માટે ખેડૂત ખાતરનો ઉપયોગ કરે છે. કારણ કે ખાતર વિના પાકની સારી ઉપજ મેળવવી સરળ નથી. સૌથી મોટી જરૂરિયાત પાક માટે ખાતરને પસંદ કરવાની છે. કયા પ્રકારનું ખાતર પાક માટે ફાયદાકારક રહેશે તે કેવી રીતે ઓળખવું તે જાણવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. ખેડૂત ભાઈઓ સામાન્ય રીતે તેમના પાક માટે DAP નો ઉપયોગ કરે છે. યુરિયા અને ક્યારેક મ્યુરિએટ ઓફ પોટાશનો ઉપયોગ થાય છે.
આજે આપણે ખેતીમાં વપરાતા એવા ખાતરો વિશે જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ, જેના પર ખેડૂતો ઘણીવાર ધ્યાન આપતા નથી. તેનું નામ સલ્ફર છે. સલ્ફર એ જમીનના પોષણમાં ચોથું આવશ્યક તત્વ છે. ખેતરમાં સલ્ફરની વ્યાપક અછત છે. સલ્ફર ગંધક તરીકે ઓળખાય છે. તે આછો પીળો સફેદ રંગનો છે. પાકમાં સલ્ફરનો ઉપયોગ શું છે? અને તે કેટલું મહત્વનું છે? બધી માહિતી જાણવા આ આખો લેખ વાંચો-
સલ્ફરના પ્રકાર
સલ્ફરના ત્રણ પ્રકાર છે -
- નોનમેટલ સલ્ફાઇડ્સ
- મેટલ સલ્ફાઈડ્સ અને
- ઓર્ગેનિક સલ્ફાઈડ્સ
જે દાણાદાર, પાવડર અને પ્રવાહી સ્વરૂપમાં હોય છે.
સલ્ફરનો ઉપયોગ
સલ્ફરનો ઉપયોગ તમામ પાકોમાં ફાયદાકારક છે.
સલ્ફર સાથે તેલીબિયાં પાકોમાં તેલની ટકાવારી વધે છે
સલ્ફર જમીનની ફળદ્રુપતા ટકાવારીમાં વધારો કરે છે
સલ્ફર છોડ માટે ટોનિક તરીકે પણ કામ કરે છે.
સલ્ફર છોડમાં ઉત્સેચકોની પ્રવૃત્તિમાં વધારો કરે છે.
સલ્ફર તમાકુ, શાકભાજી અને ઘાસચારાના પાકની ગુણવત્તામાં વધારો કરે છે.
સલ્ફર બટાકામાં જોવા મળતા સ્ટાર્ચની માત્રામાં વધારો કરે છે.
સલ્ફરની ઉણપને કારણે પાકમાં જોવા મળતા લક્ષણો -
સલ્ફરના અભાવે છોડ પીળા પડી જાય છે.
સલ્ફરની ઉણપ છોડના ઉપરના ભાગ અથવા યુવા અવસ્થાની પાંદડાઓથી શરૂ થાય છે
સલ્ફરની ઉણપ છોડના વિકાસને અટકાવે છે
સલ્ફરની ઉણપથી છોડની લીલોતરી ઓછી થાય છે.
સલ્ફરની ઉણપને લીધે ખાદ્ય પાકો પ્રમાણમાં મોડા પાકે છે.
સલ્ફરની અભાવે બીજ યોગ્ય રીતે પાકતા નથી.
સલ્ફરની ઉણપ વાયોલેટ પાંદડા અને દાંડીનું કારણ બને છે.
સલ્ફરની ગેરહાજરીમાં, છોડ પીળા, લીલા, પાતળા અને કદમાં નાના થઈ જાય છે.
સલ્ફરની ગેરહાજરીમાં, છોડની દાંડી પાતળી અને સખત બને છે.
ગંધકની અછતને લીધે, બટાકાના પાંદડાઓનો રંગ પીળો, દાંડી સખત અને મૂળનો વિકાસ ઓછો થાય છે.
ગંધકની અછતને કારણે પાકમાં ફૂલ આવતા નથી અને ફળ પણ આવતા નથી.
છોડમાં સલ્ફરની જરૂર શું છે?
તે એમિનો એસિડનો આવશ્યક ભાગ છે.
તે પાંદડાઓમાં હરિતદ્રવ્યની રચના માટે જરૂરી છે.
છોડમાં તેલ ઉત્પાદન અને એન્ઝાઇમ ઉત્પાદનમાં મદદ કરે છે.
કઠોળ પાકની ગાંઠો બનાવવામાં મદદરૂપ થાય છે.
નિવારણ
સલ્ફરની ઉણપને દૂર કરવા એસ.એસ.પી. ફોસ્ફો જીપ્સમ અને સલ્ફર મિશ્રિત ખાતરનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ.
આ પણ વાંચો : ધગધગતી ગરમીમાં આ 7 ઉપાયો થકી તમારા પશુઓને ગરમીથી બચાવો
આ પણ વાંચો : ખેતીમાં બાયો ટેકનોલોજીનું શું મહત્વ છે તે જાણો
Share your comments