ગુજરાતમાં જીરાની વાવણીમાં વિલંબ, છેલ્લા વર્ષની સરખામણીએ ખૂબ જ ઓછું વાવેતર

મસાલા વિના ભારતીય રસોડાની કલ્પના કરી શકાતી નથી. જીરું પણ એવો જ એક મુખ્ય મસાલો છે. જો આપણે મુખ્ય જીરું ઉત્પાદક રાજ્યોની વાત કરીએ તો તેમાં ગુજરાત અને રાજસ્થાનનો સમાવેશ થાય છે. પરંતુ આ બંને રાજ્યોમાં હવામાન સંબંધિત સમસ્યાઓના કારણે વાવણીમાં વિલંબ થયો છે. છેલ્લા કેટલાક સપ્તાહમાં દિવસના તાપમાનમાં થયેલા વધારાને કારણે જીરાની વાવણીને અસર થઈ છે અને નવા પાકને પણ ઘણી જગ્યાએ નુકસાન થયું છે. જોકે, સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે વાવણીનો સમયગાળો 20 ડિસેમ્બર સુધી લંબાય તેવી શક્યતા છે. તેથી ખેડૂતો જીરાની વાવણી મોડી પણ કરી શકે છે.જીરુંના સૌથી વધુ ઉત્પાદન કરનાર રાજ્ય હોવા છતાં આ વર્ષે ગુજરાતમાં 25 નવેમ્બર સુધી માત્ર 57,915 હેક્ટરમાં જીરુંનું વાવેતર થયું છે, જે ગયા વર્ષના સમાન સમયગાળામાં 2.44 લાખ હેક્ટર હતું.

જીરુંની વાવણીમાં 20-25 દિવસનો વિલંબ

રાજ્યના કૃષિ વિભાગના આંકડાઓ અનુસાર, ગુજરાતમાં જીરું માટેના 3.81 લાખ હેક્ટરથી વધુના સામાન્ય પાકના વિસ્તારમાંથી અત્યાર સુધીમાં માત્ર 15 ટકા વિસ્તાર જ આવરી લેવામાં આવ્યો છે. તે જ સમયે, બીજા સૌથી મોટા ઉત્પાદક રાજ્ય રાજસ્થાનમાં પણ પરિસ્થિતિ બહુ અલગ નથી. બીજ મસાલા માટેની સૌથી મોટી વેપારી સંસ્થા ફેડરેશન ઓફ ઈન્ડિયન સ્પાઈસ સ્ટેકહોલ્ડર્સના સેક્રેટરી તેજસ ગાંધીએ જણાવ્યું હતું કે તાજેતરના સમયમાં તાપમાનમાં વધારો થવાને કારણે જીરુંની વાવણી 20-25 દિવસ વિલંબિત થઈ છે.

જીરુંનો વિસ્તાર સારો રહેવાની ધારણા છે

તેજસ ગાંધીએ જણાવ્યું હતું કે આ વર્ષે વિસ્તાર સારો રહેવાની આશા છે. રાજસ્થાનમાં વિસ્તારમાં વધારો થઈ શકે છે, જ્યારે ગુજરાતમાં ગયા વર્ષના સ્તરના 80-90 ટકા વિસ્તાર થવાની સંભાવના છે. તેમણે કહ્યું કે વરિયાળી ઉગાડતા ખેડૂતોનો એક વર્ગ આ વર્ષે જીરુંની ખેતી કરી શકે છે.

20મી ડિસેમ્બર સુધી વાવણી કરી શકાશે

તાપમાનમાં વધારો થવાથી કેટલાક વિસ્તારોમાં જીરું અને સરસવના નવા પાકને અસર થઈ છે. જીરુંની વાવણી માટેનો શ્રેષ્ઠ સમય ઓક્ટોબરના અંતથી નવેમ્બરના મધ્ય સુધીનો છે. તે જ સમયે, આ વર્ષે વાવણી માટે હવામાન અનુકૂળ નથી અને રાજસ્થાનના જેસલમેર, ફલોદી અને નાગૌર અને અન્ય જિલ્લાઓ જેવા મુખ્ય ઉત્પાદક વિસ્તારોમાં અંકુરણની સમસ્યાઓ છે. જો કે, હવે તાપમાન ઘટી રહ્યું છે અને વાવણીની ગતિમાં વધારો જોવા મળી રહ્યું છે.

અતિશય ઠંડીમાં જીરુંને ફાયદો થશે

મસાલાના વેપારી અને જીરાના નિકાસકાર દિનેશ સોનીએ જણાવ્યું હતું કે વાવણીમાં 20-25 દિવસનો વિલંબ થઈ રહ્યો છે, તેથી લાંબા શિયાળામાં પાકને ફાયદો થશે. બુધવારે, NCDEX પર જીરા માર્ચ 2025નો કોન્ટ્રાક્ટ 2 ટકા ઘટીને રૂ. 24720 હતો, જ્યારે હાજર ભાવ રૂ. 24,881 આસપાસ હતો. મસાલા બોર્ડના ડેટા અનુસાર, ભારતનું જીરું ઉત્પાદન 2023-24 દરમિયાન 11.87 લાખ હેક્ટરથી વધુ વિસ્તારમાંથી વધીને 8.6 લાખ ટન થયું છે. ગયા વર્ષે 9.37 લાખ હેક્ટરમાં જીરુંનું ઉત્પાદન 5.77 લાખ ટન હતું.