દૂધ અને ડેરી ઉત્પાદનો હવે એટલા સુલભ બની ગયા છે કે આ ઉત્પાદનોને અમારા ઘરો અને સ્ટોર્સમાં લાવવામાં સામેલ તમામ પગલાઓ અને પ્રક્રિયાઓ ધ્યાનમાં લેવામાં આવે છે.આજે, ભારતમાં ડેરી બજાર 11.35 લાખ કરોડ રૂપિયાનું છે, અને તે ખેડૂતો, ડેરી સહકારી, ખાનગી ખેલાડીઓ, સહકારી ફેડરેશનો અને વધુનું એક જટિલ નેટવર્ક છે.
આજે ભારતમાં ડેરી બજારની કિંમત 11.35 લાખ કરોડ રૂપિયાની થઈ ગઈ છે. આ પાંચ દૂધ અને ડેરી ઉત્પાદનોના વ્યવસાયો બજારમાં તેમના ઉત્પાદનની નવીનતા, ખેડૂત વિકાસ અને વધુ સાથે તફાવત લાવી રહ્યા છે.દરરોજ સવારે તમારા દરવાજા પર પહોંચાડેલા દૂધનું પેકેટ મળવું સામાન્ય દૃશ્ય છે. અને નહિં, તો થોડું દૂધ લેવા માટે નજીકની દુકાનમાં ચાલવું સહેલું છે.
દૂધ અને ડેરી ઉત્પાદનો હવે એટલા સુલભ બની ગયા છે કે આ ઉત્પાદનોને અમારા ઘરો અને સ્ટોર્સમાં લાવવામાં સામેલ તમામ પગલાઓ અને પ્રક્રિયાઓ ધ્યાનમાં લેવામાં આવે છે.આજે, ભારતમાં ડેરી બજાર 11.35 લાખ કરોડ રૂપિયાનું છે, અને તે ખેડૂતો, ડેરી સહકારી, ખાનગી ખેલાડીઓ, સહકારી ફેડરેશનો અને વધુનું એક જટિલ નેટવર્ક છે.
સિડ્સ ફાર્મ (SID's FARM)
ઇંજનેર કિશોર ઇન્દુકુરીએ યુ.એસ.માં ઇન્ટેલમાં નોકરી છોડીને ભારત પરત ફર્યા જ્યારે તેમને સમજાયું કે લોકોને સસ્તું દૂધ આપવું એક સારો વિકલ્પ છે. આનાથી તેમને તેમના પુત્ર અને પરિવાર માટે જ નહીં, પણ હૈદરાબાદના લોકો માટે પણ પરિવર્તન લાવવાની પ્રેરણા મળી.કિશોરે પોતાનું ડેરી ફાર્મ અને મિલ્ક બ્રાન્ડ શરૂ કરવાનું નક્કી કર્યું, અને કોઈમ્બતુરથી 20 ગાયો ખરીદી અને 2012 માં હૈદરાબાદમાં ડેરી ફાર્મ સ્થાપ્યું.
કિશોરે સીધા જ ગ્રાહકોને દૂધ આપવાનું શરૂ કર્યું, અને તેનો વ્યવસાય વધવા લાગ્યો. 2016 માં તેને પોતાના દિકરા સિદ્ધાર્થના નામ પર સત્તાવાર રીતે સિડ્સ બ્રાંડની સ્થાપન કરી. હવે, આ બ્રાંડનો 120-કર્મચારીઓ દરરોજ 10,000 થી વધુ ગ્રાહકોને દૂધ પહોંચાડે છે, અને ગયા વર્ષે આ કપંનીએ 44 કરોડનું ટર્નઓવર હાંસલ કર્યું હતું.
કિશોર દાવો કરે છે. તેના પ્રોડક્ટ પોર્ટફોલિયોમાં ગાયનું માખણ, ગાયનું ઘી, ભેંસનું માખણ, ભેંસનું ઘી, ગાયનું દહીં, ભેંસના દહીં અને કુદરતી પનીરનો પણ સમાવેશ થાય છે.
મિલ્ક મૈજિક (Milk Magic)
જ્યારે કોવિડ -19 રોગચાળાને કારણે ભારતે તેની આંતર-રાજ્ય સરહદો બંધ કરી દીધી, ત્યારે રાષ્ટ્રીય ડેરી બ્રાન્ડ્સની સપ્લાય ચેઇન લકવાગ્રસ્ત થઈ ગઈ હતી. વધુમાં, ડેરી ઉત્પાદનોની ઘરેલુ માંગ વધી રહી હતી. ત્યારે.ઉદ્યોગસાહસિક કિશન મોદીએ નક્કી કર્યું કે ડેરી બાજારના રાજા અમૂલ અને બ્રિટાનિયા જેવા બ્રાન્ડસ સાથે સ્પર્ધા કરવાની સૌથી સારી તક છે.
2020 ના અંતમાં, તેમણે મિલ્ક મેજિક, સ્થાનિક B2C ડેરી પ્રોડક્ટ્સ બ્રાન્ડ લોન્ચ કરી અને મધ્ય પ્રદેશના સ્થાનિક બજારમાં છૂટક વેચાણ શરૂ કર્યું. મિલ્ક મેજિકની યુએસપી સરળ છે: તે ભારતીય બજારમાં નિકાસ-ગુણવત્તા મૂલ્યવર્ધિત ડેરી ઉત્પાદનોનું વેચાણ કરે છે.2019-20માં પેરેન્ટ કંપની JGF એ 384 કરોડ રૂપિયાની આવક નોંધાવી હતી
જેજીએફની સ્થિતિ સ્થાપકતાનું એક મોટું કારણ મધ્યપ્રદેશના સિહોર ખાતે તેનું મેન્યુફેક્ચરિંગ સેટઅપ છે. 25 મેટ્રિક ટન પનીર, 30 ટન માખણ, 20 ટન ચીઝ, 30 ટન સ્કિમ્ડ મિલ્ક પાવડર અને 15 ટન છાશ પાવડરનું ઉત્પાદન કરવા માટે પ્લાન્ટ દરરોજ ચાર લાખ લિટર દૂધનો દોહન કરે છે.
હૈરિટેજ (Heritage)
આંધ્રપ્રદેશના પૂર્વ મુખ્યમંત્રી નારા ચંદ્રાબાબુ નાયડુ, ચિત્તૂરના ડેરી-સમૃદ્ધ જિલ્લાના, ખેતીની પૃષ્ઠભૂમિમાંથી આવે છે.તેમણે જોયું કે ખેડુતોની ચૂકવણી, પરિવહન અને દૂધના ઉત્પાદનોની માર્કેબિલિટી જેવા મુદ્દાઓ પ્રદેશના ડેરી ક્ષેત્રમાં વધી રહ્યા છે. આનાથી તેમને 1992 માં હેરિટેજ ફૂડ્સ શરૂ કરવાની પ્રેરણા મળી. 80 લાખ રૂપિયાના પ્રારંભિક રોકાણ સાથે શરૂ કરી
હેરિટેજ ફૂડ્સ વર્ષોથી લાખો ખેડૂતો સાથે કામ કરે છે. તે માત્ર અમૂલ મોડેલના સિદ્ધાંતોને જાળવી રાખીને કામ કરી રહ્યા છે. જેમ કે વચેટિયાઓને દૂર કરવા, ખેડૂતો પાસેથી સીધા દૂધ ખરીદવું, તેમને સારી ચૂકવણી કરવી, દૂધ પર પ્રક્રિયા કરવી અને અંતિમ ગ્રાહકોને વેચવી.
કંપની હવે આંધ્ર પ્રદેશ, તેલંગાણા, કર્ણાટક, કેરળ, તમિલનાડુ, મહારાષ્ટ્ર, ઓડિશા, એનસીઆર દિલ્હી, હરિયાણા, રાજસ્થાન, પંજાબ, ઉત્તર પ્રદેશ, ગુજરાત, ઉત્તરાખંડ અને હિમાચલ પ્રદેશમાં નોંધપાત્ર હાજરીનો દાવો કરે છે.
મિસ્ટર મિલ્ક(Mr. Milk)
પુણે સ્થિત અગ્રણી રિયલ એસ્ટેટ કંપની મિત્તલ ગ્રુપના સ્થાપક નરેશ મિત્તલને સમજાયું કે ભેળસેળયુક્ત દૂધ, જેમાં પ્રિઝર્વેટિવ્સ અને વૃદ્ધિ હોર્મોન્સના નિશાન પણ છે, લોકોના સ્વાસ્થ્ય પર પ્રતિકૂળ અસર કરે છે.તેનાથી તેમને પુણેમાં 2016 માં મિત્તલ હેપ્પી ગાય ડેરી ફાર્મ શરૂ કર્યુ, જેનો ઉદ્દેશય ગ્રાહકોને ઉચ્ચ ગુણવત્તાવાળું દૂધ આપવાનો અને A2 દૂધના વિશિષ્ટ બજારમાં પ્રવેશ કરવાનો હતો.
મિત્તલ હેપ્પી ગાયો ડેરી ફાર્મ્સની શરૂઆત તે પોતાની કંપની મિત્તલ ગ્રુપના દ્વારા આપેલા ફંડથી કર્યુ બે વર્ષમાં, કંપનીએ કોઈપણ બ્રાન્ડિંગ વગર દૂધ વેચવાનું શરૂ કર્યું, 2019 સુધી, જ્યારે તેણે મિસ્ટર મિલ્ક બ્રાન્ડ લોન્ચ કરી.તો પ્રથમ વર્ષમાં મિસ્ટર મિલ્કે 1.8 કરોડની આવક મેળવી હતી અને બીજા જનરેશનના ઉદ્યોગસાહસિક નીરજ મિત્તલે દાવો કર્યો હતો કે કંપનીએ નાણાકીય વર્ષ 20-21માં 200 ટકા વૃદ્ધિ કરી છે. તેમનું કહેવું છે કે આવી વૃદ્ધિ દેશી ગાયોના ફાર્મ-ફ્રેશ દૂધની ગુણવત્તાના વપરાશ પ્રત્યે વધતી જાગૃતિને કારણે થઈ છે.
જ્ઞાન ડેરી (Gyan Dairy)
જય અગ્રવાલ લખનૌમાં કુટુંબનો તમાકુનો વ્યવસાય ચલાવતો હતો, જ્યારે 2005 માં, તેના ભાઈ અનુજ અગ્રવાલે તેની સાથે જોડાવાનો નિર્ણય કર્યો.તો, તમાકુના વ્યવસાયમાં વિક્ષેપ માટે કોઈ સંભવિત માર્ગો ન હોવાથી, ભાઈઓએ નવી તકો શોધવાનું નક્કી કર્યું. થોડા વર્ષો સુધી, ભાઈઓએ સ્થાવર મિલકતમાં ઝંપલાવ્યું, પરંતુ કંઈપણ સાકાર થયું નહીં. પરંતુ જૂના રિયલ એસ્ટેટ રોકાણએ તેમના માટે ગિયર્સ બદલી નાખ્યા.
ભાઈઓએ થોડા વર્ષો પહેલા ખરીદેલા શટડાઉન ડેરી યુનિટનું રિનોવેશન અને રીસેટ કરવાનું નક્કી કર્યું અને 2007 માં જ્ઞાન ડેરી ફાર્મ શરૂ કરી. લખનૌ-હેડક્વાર્ટરવાળી કંપનીએ દૂધ, દહીં, ચાચ (છાશ), પનીર (કુટીર ચીઝ) સહિત ડેરી ઉત્પાદનોનું ઉત્પાદન શરૂ કર્યું, અને માખણનો ઉત્પાદન કરે છે.
હાલમાં, તે સમગ્ર ઉત્તર પ્રદેશમાં 27 ડેરી ઉત્પાદનોનું ઉત્પાદન અને વેચાણ કરે છે. બ્રાન્ડ ઉત્તર રાજ્યમાં 53 સ્થળોએ ફેલાયેલા જ્ઞાન ફ્રેશ સ્ટોર્સ નામના વિશિષ્ટ રિટેલ આઉટલેટ્સનું સંચાલન પણ કરે છે. 2019 માં, ડેરી બ્રાન્ડે 908 કરોડ રૂપિયાનું ટર્નઓવર કર્યું હતુ.
Share your comments