સફળ ખેડૂતે આર્થિક સ્થિતિ સુધારવાનો રામબાણ ઉપાય જણાવ્યો

વાતચીત દરમિયાન શોભારામે જણાવ્યું કે તેઓ મુખ્યત્વે કેળા, ટામેટા અને અન્ય શાકભાજીની ખેતી કરે છે. તેના આધારે તેમણે પોતાનું ફાર્મ હાઉસ પણ બનાવ્યું છે અને સાથે સાથે તેમણે બકરી ઉછેરની પણ શરૂઆત કરી છે. તેમણે જણાવ્યુ કે તે 2006 થી એક વ્યાવસાયિક ખેડૂત છે પરંતુ ખેડૂત શોભા રામ બાળપણથી જ ખેતી સાથે જોડાયેલા છે. તો ચાલો આજે આ લેખમાં ખેડૂત શોભારામની મહેનત અને સંઘર્ષ વિશે જાણીએ...

 શોભારામના મતે આ સમયે આ વસ્તુઓની ખેતી કરો

શોભારામની રુચિ પરંપરાગત રીતે ઘઉં, ચોખા અને જમીન આધારિત શાકભાજીની ખેતીમાં રહી છે. પોતાની આ રુચિને  કારણે તે હવે વાંસની લાકડીઓ અને કેબલ પર શાકભાજી ઉગાડે છે. આ ઉપરાંત તેઓ અન્ય ખેડૂતોને પણ ખેતી વિશેની આધુનિક માહિતી આપે છે. એટલું જ નહીં, કુલ ખર્ચને  ઘટાડવા માટે તેમણે ખેડૂતોને 25મી જૂને ડાંગરની વાવણી કર્યા બાદ પિયત આપવા અને વરસાદની મોસમમાં કેળાના છોડને 10મી જુલાઈ સુધી રોપવાની સલાહ આપી છે.

ખેડૂત શોભારામ કહે છે કે, તેઓ 10 થી 15 સપ્ટેમ્બરની વચ્ચે ડાંગરની કાપણી કરે છે અને તે દરમિયાન તેમનું ધ્યાન તેમના કેળાના છોડ પર રહે છે. આ સાથે તેઓ બટાકા અને કોબીજની પણ ખેતી કરે છે. તેઓ બટાકા પછી કોળાની વધુ ખેતી કરે છે.  જુલાઈ-ઓગસ્ટ સુધી, તેઓ કેળાની ખેતી પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે, ઓક્ટોબર-નવેમ્બર સુધીમાં તેમના ફળ પાકીને તૈયાર થઈ જાય છે.

ખેડૂત શોભારામ એ પણ સમજાવે છે કે ખેતી માટે પાવર ટીલર ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે, કારણ કે જો તમારી પાસે યોગ્ય સાધનો નહી હોય તો તમે ઘણા કૃષિ કાર્યો અસરકારક રીતે નહીં કરી શકો. આપણે જમીનના દરેક ટુકડાનું સંચાલન કરવું પડશે જેથી તે સુમેળમાં વિકાસ કરી શકે. જો તમે મુખ્યરૂપથી કેળાની ખેતી કરો છો, તો અન્ય પાકો એવી રીતે વાવો કે કેળાની ખેતી ઉગાડવામાં કોઈ મુશ્કેલી ન આવે.

જો તમે અન્ય પાકોમાં બટાટાની ખેતી કરો છો, તો તે ખેડૂતો માટે ખૂબ ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે. કારણ કે બટાટા જમીનની ગુણવત્તા સુધારે છે, જેના કારણે અન્ય પાકની ઉપજ સારી મળે છે. તમે અન્ય પાકોમાં પણ કોળાનું વાવેતર કરી શકો છો. કોળુ એ રોકડિયો પાક છે.

શોભારામ દ્વારા જણાવવામાં આવેલ પદ્ધતિઓ

જ્યારે શોભારામને તેમની ખેતીની પદ્ધતિઓ વિશે પૂછવામાં આવ્યું - શું તેઓ સજીવ ખેતી કરે છે કે રસાયણોનો ઉપયોગ કરે છે? તો તેમણે જવાબ આપ્યો કે તેઓ બંને પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરે છે એટલે કે તેઓ ઓર્ગેનિક અને રાસાયણિક પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરે છે. તે ગાયના છાણનો ખાતર તરીકે ઉપયોગ કરે છે. રાજસ્થાનના જોધપુરમાં ઓર્ગેનિક પોટાશ પર સંશોધન ચાલી રહ્યું છે અને જ્યારે તે પૂર્ણ થઈ જશે ત્યારે તેમને તેમાંથી 50 કિલોના 350 થી 400 રૂપિયા સરકાર તરફથી આપવામાં આવશે. તેમને વરિષ્ઠ ફેલો દ્વારા ઓર્ગેનિક પોટાશ વિશે માહિતી આપવામાં આવી હતી, જેઓ તેમને સંશોધનની પ્રગતિ વિશે અપડેટ કરે છે.

મેઘા ​​શર્માએ તેમને બજારો વિશે પૂછ્યું કે જ્યાં તેઓ પોતાના પાકને વેચે છે. શોભારામે જણાવ્યું કે તે અયોધ્યા જિલ્લામાં પોતાનો પાક વેચે છે. વેપારીઓ આ કેળાને પોતાના છોડમાંથી જાતે કાપી નાખે છે. શોભારામ આ કામ માટે 1000 રૂપિયાથી લઈ 1600-1700 રૂપિયા પ્રતિ ક્વિન્ટલ ચૂકવે છે.

તેમને પૂછવામાં આવ્યું કે શું તેઓ વેચાણ માટે ઓનલાઈન પ્લેટફોર્મનો ઉપયોગ કરી રહ્યા છે કે સંપર્ક હેતુઓ માટે ઓનલાઈન હાજરી ધરાવે છે? તો તેમણે નકારાત્મક જવાબ આપતા કહ્યું કે જ્યારે તેમની પ્રોડક્ટ સંપૂર્ણપણે ઓર્ગેનિક હશે ત્યારે તેઓ આ વિકલ્પ પર વિચાર કરશે. આટલું જ નહીં તેઓ પોતાના કેરીના બગીચામાં હળદરની ખેતી પણ કરી રહ્યા છે. જેના માટે તેમણે ઘણી યોજનાઓ પણ બનાવી છે.

આ પણ વાંચો:મલ્ટીનેશનલ કંપનીની નોકરી છોડીને કરી રહ્યા છે કુદરતી ખેતી

સૌથી શ્રેષ્ઠ કેળાનો સમૂહ

તેમના કેળાને કઈ વસ્તુએ અલગ અને ખાસ બનાવ્યા, તેના પર તેમણે જવાબ આપ્યો કે કેળા ઉગાડવું સરળ નથી. સમય-સમય પર વ્યવસ્થાપન કરવુ મહત્વપૂર્ણ છે, સ્વચ્છતા મહત્વપૂર્ણ છે અને જો તમારા ફળ સારી ગુણવત્તાના હશે તો જ તેની માંગ બજારોમાં વધશે, નહીં તો તમને નુકસાન થઈ શકે છે.

તેઓ તેમના કેળાને અયોધ્યા જિલ્લાની બહારના કોઈપણ બજારમાં વેચવામાં રસ ધરાવતા નથી કારણ કે તેમને જોઈએ તેવો ભાવ મળતો નથી. વાસ્તવમાં, કેળા બિહાર જેવા અન્ય રાજ્યોમાંથી અયોધ્યા લાવવામાં આવે છે, જેનો અર્થ છે એ કે અયોધ્યામાં ફળોનું સારું બજાર છે.

ગ્રાહકોના અનુભવ

મેઘા ​​શર્માએ તેમને તેમના ગ્રાહકોનો અનુભવ પૂછ્યો કે તેમના ગ્રાહકોને તેમના ફળ કેવા લાગે છે? તેમણે જવાબ આપ્યો કે તેઓ એક દરજી પણ છે અને તેમની પાસે 6 થી 7 કારીગરો સાથેની એક દુકાન પણ છે, જે 2003 થી કાર્યરત છે, જ્યાં તેઓ તેમની કૃષિ પેદાશો પણ વેચે છે. આ દુકાન મુખ્ય માર્ગની બાજુમાં છે અને તેમણે સાઈડ બિઝનેસ તરીકે ખેતી શરૂ કરી. ગ્રાહકોને બજારથી સસ્તા ભાવે કેળા મળે છે અને 100 રૂપિયામાં તેઓને અમારા ખેતરમાંથી શાકભાજી અને ફળોથી ભરેલી થેલી પણ મળે છે. લોકડાઉનના સમયગાળા દરમિયાન પણ ગ્રાહકોને તેમની દુકાનમાંથી શાકભાજી સપ્લાય કરવામાં આવી હતી. તેઓ કહે છે, મોટાભાગના સ્થાનિક લોકો અમારા વિશે જાણી ગયા છે અને અમારી પાસેથી ખરીદી કરવા વારંવાર આવે છે.

સાથી ખેડુતો માટે સંદેશ

તેમણે કહ્યું કે ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં લગભગ તમામ લોકો ખેતી કરે છે અને જો મોંઘવારી વધે તો તેઓને નુકસાન પણ થઈ શકે છે. તેમણે ખેડૂતોને સાઈડ બિઝનેસ તરીકે પશુપાલન શરૂ કરવાની સલાહ આપી. પ્રાણીઓ સાથે કામ કરવાથી જૈવિક ખેતી શક્ય બનશે. તમે તમારા ખેતરમાં કેવા પ્રાણીઓ રાખો છો તે તમારા પર નિર્ભર છે. જો તમે દુધાળા પશુઓ રાખશો તો તમને તેમાંથી દૂધ મળશે, ગાયના છાણનો ઉપયોગ ખાતર તરીકે થઈ શકે છે. જેમ કે તેમણે પહેલા જ ઉલ્લેખ કર્યો છે કે તેમણે કહ્યું હતું કે તેમણે પશુપાલનને બદલે બકરી પાલન અપનાવ્યું છે, કારણ કે પશુઓનું સંચાલન કરવું વધુ મુશ્કેલ છે.

તેઓ તેમના સાથી ખેડૂતોને મલ્ટિ-ક્રોપિંગ સાથે કામ કરવાની સલાહ આપે છે, કારણ કે તે તમારી થાળીમાં વિવિધ વસ્તુઓ પહોંચાડશે અને તમે તેનુ સેવન સરળતાથી કરી શકો છો.

આ ઉપરાંત તેઓ એમ પણ કહે છે કે, તમારી પાસે તમારા પાક અને પ્રાણીઓ છે, જે તમને ઓર્ગેનિક ખેતીમાં મદદ કરશે. તમારો ખર્ચ ઓછો થઈ જશે. તેમણે ખેડૂતોને સહ-પાક પદ્ધતિનો ઉપયોગ કરવાની પણ સલાહ આપી. તેમણે કહ્યું કે તેમની દેશી કાકડી બજારમાં 15-20 રૂપિયામાં વેચાઈ રહી છે જ્યારે હાઈબ્રિડ કાકડી 5-7 રૂપિયામાં ઉપલબ્ધ છે. આ પદ્ધતિઓ તમને એક ખેડૂત તરીકે ઓછા રોકાણ અને વધુ કમાણી કરવાની મંજૂરી આપશે.

હાલમાં, તેઓ દેશી બિયારણ એકત્ર કરવાનું કામ કરી રહ્યા છે, કારણ કે આ તેમની આવકનો એકમાત્ર સ્ત્રોત છે. તેથી બીજ એકત્રિત કરીને, તેઓ તેમના પૈસા બચાવી શકે છે. આ દેશી બીજ  ઉત્પાદક હોય છે અને તેનો પાક સ્વાદમાં પણ સારો હોય છે. એટલા માટે તમારે પૈસા બચાવવાની રીતો શોધવી જોઈએ.

આ પણ વાંચો:ઘરના ધાબા પર જ બનાવ્યું ખેતર, વ્યકિતની છે હવે લાખોની કમાણી