આજે અમે એક એવી સક્સેસ સ્ટોરી તમને જણાવીશું, જો કે તમને તદ્દન ચોંકાવી દેશે.50 રૂપિયાના રોજી મજૂરીથી લાખો રૂપિયાના માલિક સુધી જવાની આ વાર્તા એક અપ્રશિક્ષિત મજૂરમાંથી એવું વ્યક્તિત્વ બનવાની છે જેના પાસે હવે લોકોએ દૂર-દૂરથી ટ્રેનિંગ લેવા માટે આવે છે. આ વાર્તા બીજી સફળતાની વાર્તા કરતા જુદા છે. કારણ કે તે માટી સાથે જોડાયેલી વાર્તા છે. આ કૌશલ્ય અને માટીમાં ઉછરેલા સ્વાભિમાનની વાર્તા છે. આ વાર્તા છે એક એવા મજૂરની જેના પોતાના દમ પર એક સફળ ખેડૂત બનીને દેખાડ્યો છે. પરંતુ પોતાના સપનાઓ પાછળ દ્રઢ નિશ્ચય અને મહેનતના સહારે. તેથી, આ વાર્તા દરેકને પ્રેરણા આપનારી છે કે જ્યારે તમે કઈંક કરવાના નક્કી લેશે ને તો તમારા સામે પહાડ પણ હોયને તો તમે તેને તોડી પાડીને રસ્તા પણ બનાવી શકો છો.
50 રૂપિયાની મજૂરીથી 15 એકર ભૂમિક ઉભી કરી
ઝારખંડની રાજધાની રાંચીથી લગભગ 30 કિલોમીટર દૂર કુદરતની ગોદમાં આવેલા ઓરમાંઝી બ્લોકના સદમા ગામના રહેવાસી ગાંસુ મહતોને એક સમયે 50 રૂપિયા રોજની મજૂરી મળતી હતી. તેઓને 20 કિલોમીટર દૂર જઈને મજૂર તરીકે કામ કરવાની ફરજ પાડવામાં આવી હતી. ખોરાકની અછત હતી. જો તે એક દિવસ કામ ન કરે તો તેના પરિવારને શું ખાવું અને શું ખવડાવવું તેની સમસ્યાનો સામનો કરવો પડ્યો હતો, પરંતુ આજે તે જ ગાંસુ મહતો 15 એકરમાં ખેતી કરે છે અને આજે તે રીંગણ, ટામેટા, કેપ્સિકમ ઉગાડે છે , તરબૂચ, અને ઝીંગા નેનુઆ, કોળુ અને કારેલાની ખેતીથી તેઓ દર વર્ષે લગભગ રૂ. 60 લાખની કમાણી કરે છે.
આટલો મોટું ફેરફાર કેવી રીતે થયો
ગાંસુ મન્હતોમાં આટલો મોટો ફેરફાર શા માટે અને કેવી રીતે થયો? આ અંગે ગાંસુ મહતોએ કહ્યું, 'એક સમયે હું 50 રૂપિયાના વેતન પર મારા ઘરથી 25 કિલોમીટર દૂર સાઇકલ પર રાંચી શહેરમાં જતો હતો. ત્યાં તે આખો દિવસ બ્રિક મોર્ટારનું કામ કરતો હતો અને તેને 50 રૂપિયા મળતા હતા. બે મિનિટ મોડું થાય તો કોન્ટ્રાક્ટર બૂમો પાડતો હતો. મજબૂરી હતી એટલે હું સાંભળતો.
ગાંસુ મહતોએ જણાવ્યું કે તેમના પિતા પાસે 9 એકર પૈતૃક જમીન હતી. પરંતુ તે પથ્થરોથી ભરેલી ઉજ્જડ જમીન હતી. પરંપરાગત ખેતીમાંથી બહુ ઓછું ઉત્પાદન મળતું હતું, પરિવારનું ભરણપોષણ કરવું મુશ્કેલ હતું, તેથી ગાંસુ મહતોએ ઇન્ટરમીડિયેટ પાસ કર્યા બાદ અભ્યાસ છોડી દીધો હતો. આગળનો અભ્યાસ ચાલુ રાખવા માટે તેની પાસે પૂરતા પૈસા નહોતા. તેથી, 20 વર્ષની ઉંમરે, તેણે 50 રૂપિયામાં રોજિંદા મજૂર તરીકે કામ કરવાનું શરૂ કર્યું. તેનું મન ખેતી તરફ ધકેલાઈ રહ્યું હતું. દરેક પૈસો પર નિર્ભર રહીને આ રીતે જીવવું તેને સ્વીકાર્ય ન હતું. તેથી, 3 વર્ષ સુધી મજૂર તરીકે કામ કર્યા પછી, મેં તે છોડી દીધું અને ખેતી કરવાનું નક્કી કર્યું.
બંજર જમીનને ફળદ્રુપ કર્યો
સૌ પ્રથમ, ગાંસુએ તેમની બંજર જમીનને ફળદ્રુપ બનાવવા માટે દિવસ-રાત મહેનત કરી અને ધીમે ધીમે ગાયના છાણનું ખાતર ઉમેરીને તેને ફળદ્રુપ બનાવ્યું. તેણે મીઠી ડાંગરની ખેતી કરી. ગાંસુની મહેનત રંગ લાવી રહી હતી, પરંતુ હવે પરિવાર મોટો થઈ ગયો હતો અને એકલા પરંપરાગત ડાંગરની ખેતી પર જીવવું મુશ્કેલ હતું. તેથી તે શાકભાજીની ખેતી તરફ વળ્યો. વર્ષ 1998માં તેમણે 12 દશાંશ જમીનમાં કેપ્સીકમની ખેતી કરી હતી. પ્રથમ વખત 1 લાખ 20 હજાર રૂપિયાના કેપ્સિકમનું વેચાણ થયું હતું. આ પ્રથમ સફળતાએ તેમનો આત્મવિશ્વાસ મજબૂત કર્યો કે તેમણે તેમની ખેતીમાં ઘણા નવા પ્રયોગો કર્યા
પોતાની ખેતીની તકનીક બદલી નાખી
આ પછી, ગાંસુ મહતોએ 2015માં છત્તીસગઢના પ્રવાસ દરમિયાન ખેડૂતો પાસેથી ખેતીની કેટલીક નવી તકનીકો શીખી. અને આ શિક્ષણ અને પ્રશિક્ષણ પછી તેણે પોતાની ખેતીની યોજના બદલી નાખી. આ પછી, રાજ્ય સરકારની મદદનો લાભ લઈને, તેમણે શાકભાજી અને ફૂલોની ખેતીમાં મલ્ચિંગ અને ટપક સિંચાઈનો ઉપયોગ કરવાનું શરૂ કર્યું. 2017માં, ગાંસુએ જર્બેરાની પોલીહાઉસ ખેતીમાંથી 35 લાખ રૂપિયા અને શાકભાજીની ખેતીમાંથી 15 લાખ રૂપિયાનું ઉત્પાદન કર્યું હતું. જેમાં પ્રોડક્શન ખર્ચમાં કાપ મૂકીને લગભગ 30 લાખ રૂપિયાની બચત થઈ હતી. ગાંસુ મહતોની ખેતી રેકોર્ડ બનાવી રહી હતી, પરંતુ આ ફેરફાર ફક્ત પૈસા કમાવવાના હેતુ માટે નહોતો.
આ પણ વાંચો: ક્યારે કરતા હતા રૂ 1000 માટે નોકરી, આજે ઓર્ગેનિક ખેતી થકી ઉભા કર્યો કરોડોનું એમ્પાયર
35,000 ખેડૂતોએ લીધી તાલીમ
અત્યાર સુધીમાં 35,000 ખેડૂતોએ ગાંસુ પાસેથી તાલીમ લીધી છે. ભારતીય સેના, સાઈનાથ યુનિવર્સિટી, રાય યુનિવર્સિટી, રામકૃષ્ણ મિશન, B.Sc એગ્રીકલ્ચરના વિદ્યાર્થીઓ પણ આમાં સામેલ છે. વોટ્સએપ અને ફેસબુક દ્વારા દેશના તમામ ખેડૂતો જે તાલીમ લેવા ઇચ્છુક છે તેમને તાલીમ આપવામાં આવે છે. ગાંસુ કહે છે કે તેમની પાસેથી તાલીમ લીધા બાદ ખેડૂતો 50 થી 100 એકર જમીનમાં ખેતી કરે છે.
ઓર્ગેનિક ખેતી થકી મેળવી સફળતા
તેમણે જૈવિક ખેતી શરૂ કરી અને કોઈપણ પ્રકારના જંતુનાશક કે રાસાયણિક ખાતરનો ઉપયોગ કર્યો ન હતો. આ રીતે, જૈવિક ખાતર આપણે જાતે જ તૈયાર કરીને પાકમાં વાપરીએ છીએ. બજારમાંથી કોઈ ખાતર કે જંતુનાશક દવા લાવવાની જરૂર નહોતી. તેઓ તમામ ખાતર અને દવાઓ ઘરે બનાવે છે. વધારે મજૂરીની જરૂર નથી કારણ કે તેના અને તેના ભાઈઓના પરિવારના તમામ લોકો તેની પરિસ્થિતિમાં તેને ટેકો આપે છે.
Share your comments