ખેડૂતોમાં નીલગિરીની ખેતીનું ચલણ વધ્યું છે. તેની 300 થી વધુ પ્રજાતિઓ છે. તે વ્યવસાયિક ઉપયોગ માટે ઉગાડવામાં આવે છે. તે ઓછા સમયમાં ઝડપથી ફેલાય છે. તેના લાકડાનો ઉપયોગ બેલ્ટ, ઇંધણ, ફર્નિચર બનાવવા માટે થાય છે. સારી વાત એ છે કે તેનો છોડ ગમે ત્યાં ઉગાડી શકાય છે. ખેડૂતો ખેતરની બાજુના ભાગોમાં પણ તેને ઉગાડીને નફો મેળવી શકે છે. તેને સફેદા પણ કહે છે. મધ્યપ્રદેશ, આંધ્રપ્રદેશ, તમિલનાડુ, પશ્ચિમ બંગાળ, ગોવા, મહારાષ્ટ્ર, પંજાબ, ઉત્તર પ્રદેશમાં તેની ખેતી થાય છે. ચાલો આ લેખમાં જાણીએ કે ખેડૂત ભાઈઓ નીલગિરીની ખેતી કરીને કઈ રીતે કમાણી કરી શકે છે.
નીલગિરીની ખેતી માટે કોઈ ખાસ આબોહવાની જરૂર નથી. તે ગરમી, વરસાદ, ઠંડીમાં વિકાસ પામે છે, જો કે તેને હિમથી સુરક્ષિત રાખવું પડે છે.યોગ્ય ડ્રેનેજવાળી ફળદ્રુપ જમીન તેની ખેતી માટે યોગ્ય છે, પરંતુ જમીન આલ્કલાઇન ન હોવી જોઈએ. જમીનનો pH 6.5 થી 7.5 ની વચ્ચે હોવો જોઈએ. નીલગિરીના ઝાડની ઊંચાઈ 30 થી 90 મીટર સુધીની હોઈ શકે છે. સેન્ચ્યુરિયન અને કોસ્ટ રેડવુડ તેની અદ્યતન પ્રજાતિઓ છે, જે સૌથી લાંબી છે. ભારતમાં ઉગાડવામાં આવતી 6 જાતોમાં નીલગિરી નિટેન્સ, નીલગિરી ઓબ્લિકવા, નીલગિરી વિમિનાલિસ, નીલગિરી ડેલિગેટેન્સિસ, નીલગિરી ગ્લોબ્યુલ્સ અને નીલગિરી ડાઇવર્સીકલરનો સમાવેશ થાય છે.
તેના છોડને ઓછા પાણીની જરૂર પડે છે. વરસાદની મોસમમાં પાણીની જરૂર ઓછી પડે છે. સામાન્ય હવામાનમાં 50 દિવસના અંતરે પાણીની જરૂર પડે છે.નીલગિરીના છોડને નીંદણથી બચાવવા જરૂરી છે. વરસાદની ઋતુમાં ત્રણથી ચાર વાર કૂદકો મારવો પડે છે.
વાવણી પહેલાં ખેતર તૈયાર કરો
વાવણી પહેલા ખેતરમાં ઊંડી ખેડાણ કરવી જરૂરી છે. આ પછી મેદાનને સમતળ કરવામાં આવે છે. રોપાઓ રોપવા માટે પ્રથમ ખાડાઓ બનાવવામાં આવે છે, રોપતા પહેલા ખાડાઓને સિંચાઈ કરવામાં આવે છે. જેથી તે ભેજવાળી રહે.
વાવેતરનો સમય
નીલગિરીના છોડ નર્સરીમાં તૈયાર કરવામાં આવે છે. પછી તેઓ ખેતરમાં ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કરવામાં આવે છે. રોપણી માટે વરસાદની મોસમ સૌથી યોગ્ય માનવામાં આવે છે. કારણ કે આ સમય દરમિયાન વારંવાર સિંચાઈ કરવાની જરૂર નથી. પરંતુ જો ઉનાળાની ઋતુમાં રોપણી કરવી હોય તો રોપણી પછી તરત જ પિયત આપવું. એક છોડથી બીજા છોડ વચ્ચેનું અંતર 3 થી 5 ફૂટ રાખવામાં આવે છે.
કેટલો ખર્ચ-કેટલો નફો
નીલગિરી એ ઓછા બજેટની ખેતી છે, જેનો અર્થ છે કે તમે તેમાં ઓછું રોકાણ કરીને સારો નફો મેળવી શકો છો. 1 હેક્ટર જમીનમાં 3000 જેટલા રોપા વાવી શકાય છે, જો તમે ઈચ્છો તો માત્ર મુડેરમાં જ રોપા વાવી શકો છો. નર્સરીમાં રોપા 7 થી 8 રૂપિયામાં મળે છે. આ રીતે 3 હજાર છોડ ખરીદવા માટે 20 થી 25 હજારનો ખર્ચ થાય છે. તેની ખેતીમાં ખાસ ખાતરની જરૂર નથી, રોગો થવાનું જોખમ પણ ઘણું ઓછું છે. આ વૃક્ષ 5 થી 7 વર્ષમાં સંપૂર્ણ રીતે વિકસિત થઈ જાય છે.
Share your comments