સમૃદ્ધ ખેતીનો મંત્ર: એક ખેતર, અનેક પાકો

ઓમિક્રોન ઘણા દેશોમાં ઝડપથી ફેલાઈ રહ્યું છે અને તે પણ જ્યારે મોટાભાગના દેશોમાં 100% રસીકરણ થઈ ગયું છે. તો શું હવે માની લેવું જોઈએ કે માનવ શરીરમાં કોઈ રોગ સામે લડવા માટે પૂરતી શક્તિ નથી? શું આધુનિકતાની અસર માનવ શરીર પર દેખાઈ રહી છે? શું આપણો ખોરાક પહેલા જેવો પૌષ્ટિક અને શુદ્ધ નથી? શું આપણે પૈસાના લોભમાં ગુણવત્તાયુક્ત ખોરાક બનાવવાનું ભૂલી ગયા છીએ? શું આપણે એકલા દવાઓ પર જીવવું છે? શું આપણે કોરોના જેવી મહામારીથી બચી શકીશું? આ એવા કેટલાક પ્રશ્નો છે જેના જવાબ આપણે સૌએ શોધવાના છે, નહીં તો આવનારી પેઢીઓને જવાબ આપી શકીશું નહીં. તેથી બને તેટલી વહેલી તકે, આ પ્રશ્નો વિશે ગંભીરતાથી વિચારવાનું શરૂ કરો. આપણે આપણા સ્વાસ્થ્ય પ્રત્યે સજાગ રહેવું પડશે અને આ આધુનિક જીવનશૈલીમાં ફેરફાર કરવા પડશે, જેથી આપણું શરીર પહેલા જેવું મજબૂત બની શકે.

આપણા શરીરની શક્તિ અને રોગપ્રતિકારક શક્તિ પર સૌથી વધુ અસર આપણે જે આહાર કરીએ છીએ તે છે. ખોરાકને માત્ર બ્રહ્મ કહેવાય નહીં. આપણા અસ્તિત્વના સાત વિમાનોમાંથી પ્રથમ, એટલે કે આપણું ભૌતિક શરીર, યોગની ભાષામાં 'અન્નમય કોશ' કહેવાય છે. ખોરાક અથવા ખોરાકમાંથી જે બને છે તેને 'અન્નમય કોશ' કહેવાય છે, એટલે કે આપણું ભૌતિક શરીર. આપણે આપણા શરીરને સ્વસ્થ અને ઉર્જાવાન રાખવા માટે શુદ્ધ અને પૌષ્ટિક આહારનું મહત્વ સમજી શકીએ છીએ.

સૌ પ્રથમ આપણે એ વિચારવું પડશે કે આપણા પરિવારને શુદ્ધ, સાત્વિક અને પૌષ્ટિક આહાર કેવી રીતે મળી શકે. અત્યારે સમયના અભાવ અને આધુનિકતાના કારણે આપણે વધુ 'ફાસ્ટ ફૂડ' લઈ રહ્યા છીએ જે આપણા શરીર માટે બિલકુલ સારું નથી. બીજી તરફ ફળો, શાકભાજી અને અનાજને ઉગાડવામાં અને રાંધવામાં એટલા બધા કેમિકલનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે કે આપણે ખાઈએ છીએ કે આપણું આખું ખોરાક ઝેર બની ગયું છે. આ ખાવાથી આપણે દિવસેને દિવસે બીમાર થતા જઈએ છીએ અને આપણા શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ એટલી નબળી પડી ગઈ છે કે આપણું શરીર બે દિવસ પણ કોઈ રોગ સામે લડી શકતું નથી, આપણે તાત્કાલિક ડોક્ટર પાસે દોડવું પડે છે.

હવે શાંત થવાનો સમય છે. જો તમે વહેલામાં વહેલી તકે તમારી હાલની ખેતીની રીત બદલી નાખો અને તમારા પૂર્વજોની રીતો પર પાછા જાઓ, એટલે કે ફરીથી ખર્ચ વિના અને ઝેર વિના, બહુવિધ ખેતી અપનાવો તો સારું રહેશે.

આ મલ્ટીક્રોપિંગ સિસ્ટમમાં તમામ સમસ્યાઓ હલ થાય છે. સિંગલ પાક પદ્ધતિ અને રાસાયણિક ખેતીમાંથી મુક્તિ મેળવવા માટે આપણે લડવું પડશે, તો જ આપણી સમસ્યાઓ હલ થશે. તમારા ખેતરમાં વધુને વધુ પાક વાવો અને રાસાયણિક ખાતરો અને જંતુનાશકોને બદલે કુદરતી ખાતરો અને કુદરતી જંતુનાશકોનો ઉપયોગ કરો.

આ પણ વાંચો:ખરીફ મગફળી પાકની ઉન્નત ખેતી પધ્ધતી

અત્યારે રાસાયણિક ખાતરો અને જંતુનાશકોનો આડેધડ ઉપયોગ થઈ રહ્યો છે, જેના પરિણામે કેન્સર જેવા રોગ ગામડે ગામડે ફેલાઈ ગયા છે. બીજી તરફ આપણે જળવાયુ પરિવર્તનની નવી સમસ્યાનો સામનો કરવો પડશે. રાસાયણિક ખેતીના કારણે આપણે ઉત્પાદનના લોભમાં માત્ર એક-બે પાક સુધી સીમિત રહી ગયા છીએ. અને ભારતમાં આ સ્થિતિ છે કે 'સિંગલ ક્રોપિંગ સિસ્ટમ'ના કારણે ખેડૂત પોતાના પરિવાર માટે જરૂરી ખોરાક પણ પોતાની જમીનમાંથી પેદા કરી શકતો નથી, તેણે પોતાના પરિવારની ખાદ્ય સામગ્રી માટે બજારમાં જવું પડે છે.

ઉકેલ એ છે કે આપણે 'મલ્ટીક્રોપિંગ સિસ્ટમ' અથવા મિશ્ર ખેતી અપનાવવી પડશે, જેમાં પહેલા આપણે આપણા પરિવાર માટે જરૂરી તમામ પાકોનું ઉત્પાદન કરવું પડશે. તેમજ રાસાયણિક ખાતરો અને જંતુનાશકોનો સંપૂર્ણ બહિષ્કાર કરવો જોઈએ. અમારે ફરીથી જુવાર, બાજરી, જવ, મકાઈ, રાગી, અળસી, ચણા, મસૂર, ધાણા, મગફળી અને અમારો પરિવાર અમારા ખેતરમાં ઉપયોગ કરે છે તે દરેક અન્ય પાકનું ઉત્પાદન કરવું પડશે. આપણે સૌએ કુદરતના મદદગાર બનવાનું છે, તેના દુશ્મન નહીં. 'સિંગલ ક્રોપિંગ સિસ્ટમ' નાબૂદ કરો અને પ્રકૃતિનું રક્ષણ કરતી કુદરતી ખેતી શરૂ કરો. હંમેશા યાદ રાખો કે 'ખેત એક, પાક ઘણા' કૃષિમાં પરિવર્તન તરફ દોરી જશે. માત્ર એક જ પાકથી ખેતી બદલાશે નહીં, કારણ કે આપણે ખેડૂત હોવા છતાં પણ જો આપણે અનાજની બાબતમાં આત્મનિર્ભર નથી અને પોતે જ ઝેરી અનાજ ખાઈએ છીએ તો આપણે આખી દુનિયાને કેવી રીતે સ્વસ્થ રાખી શકીશું. તેથી જ હવેથી આપણે ઝેર મુક્ત ખેતી તરફ આગળ વધવું પડશે, આપણે કુદરતી ખેતી કરવી પડશે,

જો તમે વિચારી રહ્યા છો કે આ પ્રકારની ખેતી નફો નહીં આપે તો તમે બિલકુલ ખોટું વિચારી રહ્યા છો. તમારો સ્માર્ટફોન ઉપાડો, ઈન્ટરનેટ એવા લોકોની વાર્તાઓથી ભરેલું છે જે કુદરતી ખેતીથી ખૂબ નફો કરે છે. આગામી સમયમાં ઝેર મુક્ત ખાદ્ય પદાર્થોની વધુ વિવિધતાની ભારે માંગ ઉભી થવા જઈ રહી છે. હવેથી જે પણ આ માંગને સપ્લાય કરવા માટે પોતાને તૈયાર કરશે તે મોટો નફો કરશે અને જે આ પરિવર્તનથી અસ્પૃશ્ય રહેશે તે બજારની બહાર થઈ જશે.

પાણીની કટોકટી, આબોહવા પરિવર્તન અને દરરોજ આવતા નવા રોગોથી બચવા, આપણી ભાવિ પેઢીઓને સુરક્ષિત રાખવા અને ખેતીને નફાકારક વ્યવસાય બનાવવા માટે, ‘કુદરતી ખેતી’ અને ‘ખેતી એક, પાક અનેક’ ના મંત્રનો જાપ કરવો જરૂરી છે. આ સમયની જરૂરિયાત છે અને આમાં જ આપણી તમામ સમસ્યાઓ અને તમામ પ્રશ્નોના ઉકેલ છુપાયેલા છે.

આ પણ વાંચો:શરીરમાં પોષણની ઉણપ પૂરી કરતો ઉત્તમ આહાર એટલે-રાગી