ડુંગળીની ખેતીથી ખેડૂતોને ફાયદો થાય છે. તે એક મહત્વપૂર્ણ શાકભાજી અને મસાલા પાક છે. આ સિવાય તેમાં અનેક ઔષધીય ગુણો જોવા મળે છે. તેની માંગ આખું વર્ષ રહે છે, તેથી ખેડૂતોને ડુંગળીના સારા ભાવ મળે છે. જો કે તે ઠંડા હવામાનનો પાક છે, તે ભારતમાં મોટાભાગે ખરીફ મોસમમાં ઉગાડવામાં આવે છે. દેશમાં, તે ગુજરાત,મહારાષ્ટ્ર, મધ્ય પ્રદેશ, તમિલનાડુ, આંધ્ર પ્રદેશ, કર્ણાટક અને બિહારમાં કરવામાં આવે છે. પરંતુ મધ્યપ્રદેશ ડુંગળીનું સૌથી વધુ ઉત્પાદન કરે છે. ડુંગળીની ખેતી માટે હલકી ચીકણી જમીન યોગ્ય ગણવામાં આવે છે. જો કે, તેજાબી જમીનમાં પણ ડુંગળીની ખેતી કરી શકાય છે.
ખેતરને યોગ્ય રીતે તૈયાર કરવું ખુબ જ જરૂરી
ડુંગળીની ખેતીમાં સારું ઉત્પાદન મેળવવા માટે, ખેતરને યોગ્ય રીતે તૈયાર કરવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. આ માટે ખેતરમાં બે થી ત્રણ વાર ખેડાણ કરીને જમીનને સારી રીતે તળેલી બનાવવી જોઈએ. આ પછી, જ્યારે ખેતરની અંતિમ ખેડાણ કરવામાં આવી રહી હોય, ત્યારે ખાતરનો નિર્ધારિત જથ્થો ખેતરમાં ભેળવવો જોઈએ. આ પછી, કોદાળીનો ઉપયોગ કરીને ખેતરને યોગ્ય રીતે સમતળ કરવું જોઈએ. ડુંગળી માટે, ખેતર તૈયાર કરતી વખતે 400 થી 500 ક્વિન્ટલ પ્રતિ હેક્ટરના દરે સારી રીતે સડેલું ગાયનું છાણ મિક્સ કરો. આ ઉપરાંત 100 કિલો નાઈટ્રોજન, 50 કિલો ફોસ્ફરસ અને 100 કિલો પોટાશની જરૂર પડે છે.
ડુંગળની ખેતી કરવાની ત્રણ રીત
ડુંગળીની ખેતી મુખ્યત્વે ત્રણ રીતે થાય છે. આમાં, ખેતરમાં વાવણી ત્રણ રીતે કરવામાં આવે છે. પ્રથમ પદ્ધતિમાં, ખેતરને યોગ્ય રીતે તૈયાર કર્યા પછી, બીજને ખેતરમાં છાંટવામાં આવે છે. આ પદ્ધતિમાં ખેડૂતોને હેક્ટર દીઠ ઓછા બિયારણની જરૂર પડે છે. આ કામ પ્રતિ એકર સાત-આઠ કિલોગ્રામ બીજ વડે કરવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત, આ પછી કોઈ વધુ કામ કરવું પડતું નથી તેથી તે સરળ છે. પરંતુ આ પદ્ધતિમાં અન્ય વાવણી પદ્ધતિઓની સરખામણીમાં ખેડૂતોને હેક્ટર દીઠ ઓછું ઉત્પાદન મળે છે. ડુંગળીના બલ્બનું કદ પણ નાનું હોય છે.
ખેડૂતોને થાય છે ઘણો ફાયદો
આ પદ્ધતિમાં ખેડૂતોએ થોડી મહેનત કરવી પડે છે પરંતુ તેમાં ખેડૂતોને ઘણો ફાયદો થાય છે. કારણ કે આમાં પ્રતિ હેક્ટર ઉત્પાદન વધે છે. આ પદ્ધતિમાં એપ્રિલ-મે મહિનામાં નાના ડુંગળીના બલ્બ ખેતરમાં રોપવામાં આવે છે. આ પદ્ધતિમાં હેક્ટર દીઠ 12-14 ક્વિન્ટલ ગાંસડીનું વાવેતર થાય છે. પરંતુ આ પદ્ધતિથી પ્રતિ હેક્ટર 200-350 ક્વિન્ટલ સુધીનું ઉત્પાદન મેળવી શકાય છે. બલ્બ રોપવા માટે, પ્રથમ નર્સરી તૈયાર કરવામાં આવે છે, જેમાં પથારી બનાવવામાં આવે છે અને ડુંગળીના બીજ વાવવામાં આવે છે. પછી જ્યારે તેમાં નાની ગાંઠો બને છે, ત્યારે તે જડમૂળથી ઉખડી જાય છે અને ઉપરના પાંદડા કાપી નાખવામાં આવે છે.
લણણી માટે આટલા દિવસમાં થાય છે તૈયાર
કાપ્યા પછી, ખેતરો સહેજ ભીના થાય છે અને તે ગાંસડીઓ ફરીથી તે ખેતરોમાં રોપવામાં આવે છે. રોપતા પહેલા, તેમના પાંદડા કાપીને ઠંડી જગ્યાએ રાખવા જોઈએ. ગાંઠોમાંથી ડુંગળીની ખેતીનો ફાયદો એ છે કે તે 90-110 દિવસમાં લણણી માટે તૈયાર થઈ જાય છે, જ્યારે બીજમાંથી ઉગાડવામાં આવતો પાક તૈયાર થવામાં 140 થી 150 દિવસનો સમય લે છે. ખરીફ ઋતુમાં એકઠી ખેતી કરવા માટે, એક પથારી તૈયાર કરવી જોઈએ અને ફેબ્રુઆરીના છેલ્લા અઠવાડિયામાં અથવા માર્ચના પ્રારંભમાં બીજ વાવવા જોઈએ. નીંદણને સારી રીતે નિયંત્રિત કરવું જોઈએ જેથી છોડ નર્સરીમાં સારી રીતે ઉગે. જ્યારે ત્રીજી પદ્ધતિમાં બીજમાંથી તૈયાર કરાયેલા છોડને ખેતરમાં વાવવામાં આવે છે.
Share your comments