સમગ્ર દેશમાં રવિ પાકની લણણી ચાલી રહી છે. માર્ચ સુધીમાં કાપણી પૂર્ણ થઈ જશે અને ત્યાર બાદ ખેતરો ખાલી થઈ જશે. આવી સ્થિતિમાં ખેડૂતો તરબૂચની ખેતી કરીને ઘણો નફો મેળવી શકે છે. તરબૂચની ખેતીની ખાસ વાત એ છે કે તેને ઓછા પાણી, ઓછા ખાતર અને ઓછા ખર્ચે ઉગાડી શકાય છે. તે જ સમયે, બજારમાં તેની માંગને કારણે, તેના ભાવ સારા છે. ખેડૂતો રવિ અને ખરીફ વચ્ચેના સમયગાળામાં તેમના ખેતરમાં તરબૂચની ખેતી કરીને 3.25 લાખ રૂપિયા સુધીની કમાણી કરી શકે છે, જો તેઓ તરબૂચની અદ્યતન જાતો વાવે અને ખેતીની યોગ્ય પદ્ધતિ અપનાવે. આજે અમે તરબૂચની ખેતી વિશે માહિતી આપી રહ્યા છીએ.
દેશમાં તરબૂચની ખેતી ક્યાં થાય છે
તરબૂચની ખેતી મુખ્યત્વે ઉત્તર પ્રદેશ, કર્ણાટક, પંજાબ, હરિયાણા અને રાજસ્થાન રાજ્યોમાં થાય છે. તેની ખેતી ગંગા, યમુના અને નદીઓની ખાલી જગ્યાઓ પર પથારી બનાવીને કરવામાં આવે છે.
તરબૂચની ખેતી ક્યારે કરવી / તરબૂચની ખેતી કરવાનો યોગ્ય સમય
જો કે, તરબૂચની ખેતી ડિસેમ્બરથી માર્ચ સુધી કરી શકાય છે. પરંતુ ફેબ્રુઆરીના મધ્યભાગને તરબૂચ વાવવાનો યોગ્ય સમય માનવામાં આવે છે. જ્યારે ડુંગરાળ વિસ્તારોમાં માર્ચ-એપ્રિલ મહિનામાં તેની ખેતી થાય છે.
તરબૂચની ખેતી માટે આબોહવા અને જમીન
તરબૂચની ખેતી માટે ઉચ્ચ તાપમાન સાથેનું વાતાવરણ શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. ઉષ્ણતામાન જેટલું ઊંચું હોય છે, ફળોનો વિકાસ વધારે હોય છે. બીજ અંકુરણ માટે મહત્તમ તાપમાન 22-25 ડિગ્રી સેન્ટીગ્રેડ છે. હવે તેની ખેતી માટે જમીન વિશે વાત કરો, તો રેતાળ અને રેતાળ લોમ જમીન તેના માટે શ્રેષ્ઠ છે. બીજી બાજુ, જમીનનું pH મૂલ્ય 5.5-7.0 ની વચ્ચે હોવું જોઈએ. કૃપા કરીને જણાવો કે બિનફળદ્રુપ અથવા બંજર જમીનમાં પણ તેની ખેતી કરી શકાય છે.
તરબૂચની ખેતી માટે સુધારેલી જાતો
તરબૂચની ઘણી સુધારેલી જાતો છે જે ઓછા સમયમાં તૈયાર થાય છે અને સારું ઉત્પાદન પણ આપે છે. આ જાતોમાં મુખ્ય જાતો નીચે મુજબ છે-
સુગર બેબી
આ જાતના ફળો બીજ વાવ્યા પછી 95-100 દિવસમાં લણણી માટે તૈયાર થઈ જાય છે, જેનું સરેરાશ વજન 4-6 કિલો છે. તેના ફળમાં બહુ ઓછા બીજ હોય છે. આ જાત પ્રતિ હેક્ટર 200-250 ક્વિન્ટલ સુધી ઉપજ આપી શકે છે.
અરકા જ્યોતિ
આ જાત ભારતીય બાગાયત સંશોધન સંસ્થાન, બેંગ્લોર દ્વારા વિકસાવવામાં આવી છે. આ જાતના ફળનું વજન 6-8 કિગ્રા સુધી છે. તેના ફળોની સંગ્રહ ક્ષમતા પણ વધારે છે. આ જાતમાંથી પ્રતિ હેક્ટર 350 ક્વિન્ટલ સુધીનું ઉત્પાદન મેળવી શકાય છે.
આશાવાદી યમાતો
આ જાપાનથી લાવવામાં આવેલી વિવિધતા છે. આ જાતના ફળનું સરેરાશ વજન 7-8 કિગ્રા છે. તેની છાલ લીલી અને થોડી પટ્ટાવાળી હોય છે. તેના બીજ નાના હોય છે. આ જાતમાંથી પ્રતિ હેક્ટર 225 ક્વિન્ટલ સુધીનું ઉત્પાદન મેળવી શકાય છે.
ડબલ્યુ. 19
આ વિવિધતા N.R.Ch. દ્વારા ગરમ શુષ્ક પ્રદેશોમાં ખેતી માટે છોડવામાં આવે છે. આ વિવિધતા ઉચ્ચ તાપમાન સહન કરી શકે છે. તેમાંથી મેળવેલ ફળ ગુણવત્તામાં શ્રેષ્ઠ અને સ્વાદમાં મીઠા હોય છે. આ જાત 75-80 દિવસમાં તૈયાર થઈ જાય છે. આ જાત 46-50 ટન પ્રતિ હેક્ટર સુધી ઉપજ આપી શકે છે.
પુસા બેદાણા
આ વિવિધતાની સૌથી મોટી વિશેષતા એ છે કે તેના ફળોમાં બીજ હોતા નથી. ફળનો પલ્પ ગુલાબી અને વધુ રસદાર અને મીઠો હોય છે.આ જાત 85-90 દિવસમાં તૈયાર થઈ જાય છે.
અરકા માણિક
આ જાત ભારતીય બાગાયતી સંશોધન સંસ્થાન, બેંગ્લોર દ્વારા વિકસાવવામાં આવી છે. તે એન્થ્રેકનોઝ, પાવડરી માઇલ્ડ્યુ અને ડાઉની માઇલ્ડ્યુ સામે પ્રતિરોધક છે. તે પ્રતિ હેક્ટર 60 ટન સુધીની ઉપજ આપે છે.
હાઇબ્રિડ તરબૂચની ખેતી માટે ખેતરની તૈયારી
પ્રથમ ખેડાણ માટી વળાંકવાળા હળ વડે કરવું જોઈએ. આ પછી સ્થાનિક હળ અથવા ખેડૂત વડે ખેડાણ કરવું જોઈએ. ધ્યાન રાખો કે ખેતરમાં પાણીનું પ્રમાણ ઓછું કે વધુ ન હોવું જોઈએ. આ પછી, નદીઓની ખાલી જગ્યાઓ પર પથારી બનાવો. હવે જમીનમાં ગાયના છાણનું ખાતર સારી રીતે મિક્સ કરો. જો રેતીનું પ્રમાણ વધુ હોય, તો ઉપરનું સ્તર દૂર કરવું જોઈએ અને નીચેની જમીનમાં ખાતર ઉમેરવું જોઈએ.
આ પણ વાંચો:જામફળની ખેતી કરતા ખેડૂતોએ સાવધાન રહેવું જોઈએ ! જલ્દી કરો આ ઉપાય
Share your comments