લસણના વાવેતર માટે ન તો ખૂબ ગરમ હવામાન હોવું જોઈએ અને ન તો ઠંડું હવામાન. આવી સ્થિતિમાં ઓક્ટોબર મહિનો લસણની ખેતી માટે યોગ્ય માનવામાં આવે છે. આ સીઝનમાં લસણની કંદની રચના વધુ સારી થાય છે.
આપણા દેશમાં લસણનો ઉપયોગ મુખ્યત્વે મસાલા તરીકે કરવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત લસણ આયુર્વેદિક ગુણથી ભરપૂર હોવાને કારણે લોકો સ્વાસ્થ્યના લાભ માટે પણ તેનું સેવન કરે છે. ભારતમાં ગૃહિણીઓ રસોડામાં દરરોજ લસણનો ઉપયોગ વિવિધ સ્વરૂપોમાં કરે છે. આ કારણોસર તેની માંગ હંમેશા રહે છે અને ખેડુતો સારી આવક મેળવે છે.
વાસ્તવમાં લસણએ કંદવાળો મસાલાનો એક પાક છે. તેમાં એલિસિન નામનું તત્વ હોય છે. આ કારણથી લસણ એક વિશેષ પ્રકારની ગંધ આવે છે અને તેનો સ્વાદ તીખો હોય છે. લસણના ગઠ્ઠામાં ઘણી કળીઓ જોવા મળે છે. લસણને કાચુ અથવા રાંધીને ખાવામાં આવે છે. લસણનો ઉપયોગ મસાલા તેમજ દવા તરીકે પણ થાય છે. લસણ ખાવાથી ગળા અને પેટની બીમારીઓથી છુટકારો મેળવી શકાય છે.
આ રોગોમાં વપરાય છે લસણ
લસણનો ઉપયોગ અથાણાં, શાકભાજી, ચટણી અને મસાલા તરીકે થાય છે. લસણનો ઉપયોગ હાઈ બ્લડ પ્રેશર, પેટના રોગો, પાચક સમસ્યાઓ, ફેફસાની સમસ્યાઓ, કેન્સર, સંધિવા, નપુંસકતા અને લોહીના રોગો માટે પણ થાય છે. તેનો ઉપયોગ એન્ટી બેક્ટેરિયલ અને એન્ટી કેન્સર ગુણને કારણે અનેક રોગોમાં ઉપયોગ થાય છે. આજના સમયમાં લસણ માત્ર મસાલા સુધી મર્યાદિત નથી. હવે પાવડર, પેસ્ટ અને ચિપ્સ સહિતના તમામ પ્રોડક્ટ તૈયાર કરવામાં આવે છે. જેના કારણે ખેડુતોને વધુ ફાયદો મળી રહ્યો છે.
આવી રીતે કરો ખેતીની તૈયારી
લસણની ખેતી કરવા માટે ખેડૂત ભાઈઓએ પ્રથમ બે થી ત્રણ વખત ખેતરમાં સારી રીતે ખેડાણ કરી લેવું જોઈએ. તે પછી તેમાં સારી માત્રામાં ખાતર ઉમેરો. એક હેક્ટર ક્ષેત્રમાં 100 કિલો નાઇટ્રોજન, 50 કિલો ફોસ્ફરસ, પોટાશ અને સલ્ફરનો ઉપયોગ કરો. એક જ સમયે 100 કિલો નાઇટ્રોજન ખેતરમાં ના મુકો. વાવેતર સમયે 35 કિલો, 30 દિવસ પછી 35 કિલો અને 45 દિવસ પછી હેક્ટર દીઠ 30 કિલો આ હિસાબથી ખાતરનો ઉપયોગ કરો.
લસણની વાવવાની પદ્ધતિ
ખેતર તૈયાર કર્યા પછી અને ખાતર લગાવ્યા પછી, લસણનો વાવેતર કરવાનો સમય આવી ગયો છે. લસણનું વાવેતર કરતી વખતે પંક્તિ-થી-પંક્તિનું અંતર 15 સેન્ટિમીટર રાખવું જોઈએ. બીજી બાજુ છોડ-થી-છોડનું અંતર 10 સેન્ટિમીટર રાખવાથી સારી ઉપજ મળે છે. ખેડૂત ભાઈઓએ વાવેતર કર્યા પછી નીંદણને કાબૂમાં રાખવાની વ્યવસ્થા કરવી જોઈએ. આ માટે તેમણે એક લિટર પાણીમાં પેન્ડેમેથાલિનની 3.5 થી 4 મીલી ક્લેઇમની રકમ મિશ્રિત કરીને ખેતરમાં છાંટવું જોઈએ.
લસણ વિવિધ જાતો
56-4:
લસણની આ જાત પંજાબ કૃષિ યુનિવર્સિટી દ્વારા વિકસાવવામાં આવી છે. આમાં લસણની ગાંઠ નાની હોય છે અને સફેદ હોય છે. દરેક ગઠ્ઠમાં 25થી 34 કળીઓ હોય છે. આ જાત ખેડૂતને પ્રતિ હેક્ટર 150થી 200 ક્વિન્ટલ ઉપજ આપે છે.
કો.2:
તમિલનાડુ કૃષિ યુનિવર્સિટી દ્વારા લસણની આ જાત વિકસાવવામાં આવી છે. આ જાતમાં કંદ સફેદ હોય છે અને ખેડુતોને આ જાતમાંથી વધુ ઉત્પાદન મળે છે.
આઈસી 49381:
આ જાત ભારતીય કૃષિ સંશોધન સંસ્થા દ્વારા વિકસાવવામાં આવી છે. આ જાત સાથે લસણનો પાક 160થી 180 દિવસમાં તૈયાર થઈ જાય છે. આ જાત ખેડુતોને વધુ પાક આપે છે.
સોલન:
હિમાચલ પ્રદેશ કૃષિ યુનિવર્સિટી દ્વારા લસણની આ જાત વિકસાવવામાં આવી છે. આ જાતના છોડના પાંદડા ખૂબ વિશાળ અને લાંબા હોય છે અને રંગ ઘાટો હોય છે. તેની દરેક ગાંઠમાં ફક્ત ચાર કળીઓ જ હોય છે અને તે ખૂબ જાડી હોય છે. અન્ય જાતોની તુલનામાં તે ઉચ્ચ ઉપજ આપતી જાત છે.
એગ્રી ફાઉન્ડ વ્હાઇટ (41 જી):
લસણની આ જાતમાં પણ પાક 150થી 160 દિવસમાં તૈયાર થઈ જાય છે. આ જાતમાંથી લસણની ઉપજ પ્રતિ હેક્ટર 130થી 140 ક્વિન્ટલ આવે છે. આ જાતની ભલામણ અખિલ ભારતીય એકીકૃત શાકભાજી સુધારણા પ્રોજેક્ટ દ્વારા ગુજરાત, મધ્યપ્રદેશ, મહારાષ્ટ્ર, કર્ણાટક વગેરે રાજ્યો માટે કરવામાં આવી છે.
Share your comments