Saffron Farming: હવે પોતાના ઘરમાં કરો કાશમીરી કેસરની ખેતી, અઢળક ઉત્પાદન સાથે મળશે મોટી આવક

કેસરની ખેતી કાશ્મીરમાં કરવામાં આવે છે. ત્યાની, આબોહવા કેસરની ખેતી માટે અનુકૂળ છે. થોડા વર્ષો પહેલા સુધી, એવું માનવામાં આવતું હતું કે કેસર ફક્ત ખેતરમાં જ ઉગાડવામાં આવે છે કારણ કે તેને ઉગાડવા માટે અનુકૂળ હવામાનની જરૂર હોય છે. પણ હવે આ વાત જૂની થઈ ગઈ છે. કારણ કે હવે કેસરની ખેતી નિયંત્રિત વાતાવરણમાં એટલે કે ઘરની અંદર પણ કરી શકાય છે અને એમ પણ સારી ગુણવત્તાવાળા કેસરનું. એવા ઘણા ખેડૂતો છે જેમણે ઘરની અંદર કેસરની ખેતી કરવામાં સફળતા મેળવી છે.

ઘરની અંદર કેસરીની ખેતી કરવાનો ફાયદો

ઘરની અંદર કેસરની ખેતી કરવાનો ફાયદો એ છે કે તે માત્ર કાશ્મીરમાં જ નહીં પરંતુ દેશના કોઈપણ ખૂણેમાં થઈ શકાય છે. રિપોર્ટ અનુસાર, મુંબઈના એક યુવા ખેડૂત હર્ષે રૂમની અંદર એરોપોનિક્સ ટેક્નોલોજીનો ઉપયોગ કરીને ખેતી કરે છે. આ રીતે તેઓ પોતાના રૂમમાં કાશ્મીર જેવું વાતાવરણ બનાવી રહ્યા છે અને સફળતાપૂર્વક કેસરની ખેતી કરે છે. કાશ્મીર વિશ્વમાં બીજા નંબરનું સૌથી મોટું કેસર ઉત્પાદક હોવાનું કહેવાય છે. કારણ કે અહીંની આબોહવા કેસર ઉત્પાદન માટે અનુકૂળ છે, પરંતુ મહારાષ્ટ્રના ગરમ વાતાવરણમાં તેની ખેતી કરવી એક પડકાર હતો, પરંતુ હર્ષે આધુનિક ટેક્નોલોજીનો ઉપયોગ કરીને તેમાં સફળતા હાંસલ કરી હતી.

સારા ઉત્પાદન માટે આ પાંચ ઉપાયો અપનાવો

રૂમની અંદર કેસરની ખેતી કરવા માટે નિયંત્રિત વાતાવરણ બનાવવું જોઈએ. આ માટે રૂમ ઇન્સ્યુલેટેડ હોવું જોઈએ. આ માટે થર્મોકોલ અથવા પફ પેનલનો ઉપયોગ કરી શકાય છે. રૂમની અંદર કાશ્મીર જેવું વાતાવરણ બનાવવા માટે, કૂલિંગ અને હ્યુમિડિફાઇંગ મશીનની જરૂર પડશે. કેસરની ખેતી માટે અંકુરણ સમયે 15-20 ડિગ્રી અને ઓક્ટોબરમાં 5-7 ડિગ્રી તાપમાનની જરૂર પડે છે.

સારી ગુણવત્તાના બલ્બ ખરીદો

કેસરની ખેતી માટે એકમ તૈયાર કર્યા પછી, અંકુરણ માટે કેસરના બલ્બ ખરીદો. હર્ષ જણાવે છે કે તેણે કાશ્મીરમાંથી મોગરાના બલ્બ ખરીદ્યા હતા. તેની કિંમત 600-800 રૂપિયા પ્રતિ કિલો છે. ખેડૂતો 100 કિલોના બલ્બ ખરીદીને ખેતી શરૂ કરી શકે છે. જો કે લગભગ 30-40 ગ્રામ ઉપજ આપે છે.

બલ્બની યોગ્ય કાળજી લો

કેસરના બલ્બમાં ફૂગ વધવાનું જોખમ રહેલું છે, તેથી પરિવહન દરમિયાન ખાસ કાળજી લેવી જરૂરી છે. તેથી, સૌપ્રથમ બલ્બને તેમના કદ પ્રમાણે વર્ગીકૃત કરવા પડશે અને પછી ગંદકી અને કાદવ સાફ કરવાની રહેશે. આ પછી, બેક્ટેરિયાને દૂર કરવા માટે તેને લીમડાના તેલના દ્રાવણમાં ડુબાડવું પડશે. પછી તેને પંખા નીચે રાખીને સૂકવવાના હોય છે. અંકુરિત થવા માટે, આ બલ્બને પ્લાસ્ટિકની ટ્રે પર રાખવા જોઈએ, આ ફૂગનું જોખમ ઘટાડે છે.

યોગ્ય તાપમાન અને સ્વચ્છતા જાળવો

રૂમની અંદર કેસર ઉગાડવા માટે સૌથી પહેલા રૂમની અંદર યોગ્ય સ્વચ્છતા જાળવવી અને તાપમાનને નિયંત્રિત રાખવું. આ સાથે, રૂમમાં ભેજને પણ નિયંત્રિત કરવાની જરૂર છે.

લણણી

ઓક્ટોબરના અંત સુધીમાં કેસર લણણી માટે તૈયાર થઈ જાય છે. આ સમયે, ફૂલનો દોરો જેવો આકાર (કલંકની લાકડી) કેસરના ક્રોકસ વડે તોડી શકાય છે. આ પછી તેમને પંખાની નીચે રાખવા જોઈએ અને સારી રીતે સૂકવી જોઈએ. ખેડૂતો 700 રૂપિયા પ્રતિ ગ્રામના દરે કલંકની લાકડીઓ વેચી શકે છે. તે પાણીમાં ઓગળતું નથી અને તેજસ્વી રંગ છોડે છે.