વાયરસ રોગના નિદાન માટે, જંતુનાશકનો ઉપયોગ તમામ માળીઓએ એકસાથે, તે જ દિવસે કરવો જોઈએ, જેથી આસપાસના બગીચાઓમાં જંતુઓ દોડી ન શકે અને તેનો સંપૂર્ણ નાશ કરી શકાય, અન્યથા રોગનો પ્રકોપ ફેલાતો અટકશે નહીં. જઈ શકે છે. રોગ સહનશીલ અથવા પ્રતિરોધક પ્રજાતિઓ પસંદ કરવી જોઈએ. ચેપગ્રસ્ત છોડને તેમના બાહ્ય સંકેતોના આધારે ઓળખો અને તેમને ભૂગર્ભ જંતુ વડે દૂર કરો.
એમ તો કેળાનો સૌથી વધુ ઉપયોગ દક્ષિણ ભારતમા થાય છે. પરંતુ તેની સૌથી વઘુ ખેતી ગુજરાતમાં કરવામાં આવે છે. દક્ષિણ ભારતની વાત કરીએ તો ત્યાં કેળા જમવાનુના સાથે ધાર્મિક કાર્યોમાં પણ કરવામાં આવે છે. અને જે ગુજરાતની વાત કરવામાં આવે તો ગુજરાતમાં કેળાની ખેતી જૂનાગઢ, સુરત, આણંદ, ભરૂચ, વડોદરા અને ખેડા જિલ્લામાં કરવામાં આવે છે.
બંચી ટોપ રોગ
કેળાની ખેતી કરતા ખેડૂતો માટે પોતાના પાકને બંચી ટોપ રોગથી બચાવુ સૌથી મોટું પડકાર છે. બંચી ટોપના કારણે ખેડૂતોની મેહનત પાણીમાં ભળી જાય છે અને મોટા પાચે પાક ખરાબ થઈ જાય છે. જેના કારણે ખેડૂતો કેળાની ખેતી માટે જે રૂપિયાનો પ્રયોગ કરે છે તે ખેડૂતોને પાછો નથી મળતો. સરળ ભાષમાં કહીએ તો ખેડૂતોને પાકનો સારો એવો ભાવ નથી મળતો.
આ પણ વાંચો,પ્રતિ હેક્ટર 50 હજાર રૂપિયાની ગ્રાન્ટ પર કેળાની ખેતી માટે કરો અરજી
માહિતી માટે તમણે જણાવી દઈએ કે બંચી ટોપ રોગ કેળાના પાકમાં વર્ષ 1950માં કેરળમાં જોવા મળયુ હતુ અને ત્યારે તેથી કેળાના 4000 હેક્ટરમાં રોપવામાં આવ્યો પાક ખરાબ થઈ ગયો હતો. વર્ષ 1950થી જ આ રોગ દેશમા કેળાના પાક માટે યમરાજ બની ગયુ છે. અત્યાર સુધીમાં તેના કારણે દરવર્ષે દેશને 6 કરોડ રૂપિયાનો નુકસાન થાય છે અને હવે આ રોગ તમિલનાડૂ, બિહાર અને ગુજરાતમાં પણ જોવા મળી રહ્યુ છે.
બંચી ટોપ રોગ થવાના કારણ
આ રોગના કારણ વિશે ડૉ. એસ. કે. સિંહ જણાવે છે કે, રોગના લક્ષણો છોડ પર કોઈપણ તબક્કે જોઈ શકાય છે. છોડની ટોચ પર પાંદડાઓનો સમૂહ બને છે, તેથી આ રોગને બંચ ટોપ કહેવામાં આવે છે. રોગને કારણે છોડ વામન રહે છે. રોગનો પ્રાથમિક ચેપ ગેવસ્ટર રોગને કારણે થાય છે અને બીજો ચેપ રોગ વહન કરનારા જંતુઓ દ્વારા થાય છે. જ્યારે રોગનો પ્રકોપ યુવાન છોડ પર થાય છે. તેથી તેમની વૃદ્ધિ અટકી જાય છે અને ઊંચાઈ 60 સે.મી.થી વધુ રહતી નથી અને છોડ ફળ પણ નથી આપતો.
નિદાન
વાયરસ રોગના નિદાન માટે, જંતુનાશકનો ઉપયોગ તમામ માળીઓએ એકસાથે, તે જ દિવસે કરવો જોઈએ, જેથી આસપાસના બગીચાઓમાં જંતુઓ દોડી ન શકે અને તેનો સંપૂર્ણ નાશ કરી શકાય, અન્યથા રોગનો પ્રકોપ ફેલાતો અટકશે નહીં. જઈ શકે છે. રોગ સહનશીલ અથવા પ્રતિરોધક પ્રજાતિઓ પસંદ કરવી જોઈએ. ચેપગ્રસ્ત છોડને તેમના બાહ્ય સંકેતોના આધારે ઓળખો અને તેમને ભૂગર્ભ જંતુ વડે દૂર કરો.
ટીશ્યુ કલ્ચરથી છોડને કરો રોગમુક્ત
વાયરસ સિક્વન્સિંગ પ્રમાણિત ટીશ્યુ કલ્ચર પ્લાન્ટ્સનો ઉપયોગ કરો. માત્ર રોગમુક્ત ચૂસનાર છોડ જ લગાવો. ખેતરને નીંદણથી મુક્ત રાખો અને કોળાના પાકને આંતરખેડ તરીકે ઉગાડશો નહીં કારણ કે તે વાયરસના રોગો માટે સંવેદનશીલ છે. વાયરસથી પ્રભાવિત છોડને કારણે થતા નુકસાનને ટાળવા માટે, ખાતરની 25-50 ટકા વધુ ભલામણ કરવો. 10 કિગ્રા પુષ્કળ વિઘટિત ગાયના છાણ અથવા ખાતરનો ઉપયોગ કરો. આ પદ્ધતિથી આ રોગને સમયસર કાબૂમાં લઈ શકાય છે અને ખેડૂતોની આવક બચાવી શકાય છે.
Share your comments