ઉધઈથી વૃક્ષો અને છોડને કેવી રીતે બચાવવા ?

આપણે બધા જાણીએ છીએ કે ખેડૂત ભાઈઓ પાક ઉગાડવામાં ખૂબ મહેનત કરે છે. પરંતુ ક્યારેક ઉધઈને કારણે તેમનો પાક બગડી જાય છે. આપણે લગભગ બધા જ ઉધઈથી ખૂબ જ પરિચિત છીએ કારણ કે તે ઘરોથી લઈને ખેતરો અને કોઠાર વગેરે તમામ જગ્યાએ જોવા મળે છે. બાગાયત અને ખેતીમાં સૌથી હાનિકારક જંતુઓમાં ઉધઈનું પ્રથમ નામ લેવામાં આવે છે. એકવાર છોડને ઉધરસનો ચેપ લાગે છે, તે છોડને બચાવવો મુશ્કેલ બની જાય છે.

ક્યારેક ઉધઈના કારણે સેંકડો વીઘામાં ઉગાડવામાં આવેલ પાક નાશ પામે છે. આવી સ્થિતિમાં વૃક્ષો અને છોડને ઉધઈથી કેવી રીતે બચાવવા? આ વિશે માહિતી આપવાની સાથે, અમે અહીં તમને ઉધઈ નાબૂદીની દવા, ઘરગથ્થુ ઉપચાર સાથે સંબંધિત વિગતવાર માહિતી આપી રહ્યા છીએ.

ઉધઈ એ કીડી જેવા દેખાતા નાના જંતુઓ છે, જે ઘરોમાં લાકડાની વસ્તુઓ, દિવાલો વગેરે ઉપરાંત ભેજવાળી જગ્યાઓ, ફળદ્રુપ ખેતરો વગેરેમાં જોવા મળે છે. ઉધઈને વિશ્વભરમાં સૌથી વિનાશક જીવાત તરીકે સ્થાન આપવામાં આવ્યું છે કારણ કે તે છોડ, લાકડા અને મિલકતને ભારે નુકસાન પહોંચાડે છે. ઉધઈનો પ્રકોપ મોટે ભાગે વરસાદની ઋતુમાં જોવા મળે છે. જો આપણે ઉધઈના ઈતિહાસ વિશે વાત કરીએ, તો તે પૃથ્વી પર લગભગ 20 થી 30 મિલિયન વર્ષોથી છે. ઉધરસ મુખ્યત્વે ગરમ અને સમશીતોષ્ણ પ્રદેશોમાં ખીલે છે અને તેઓ વસાહતો બનાવીને જૂથોમાં રહે છે. ઉધઈની આ વસાહતોને વાલ્મીક અથવા ટર્મિટેરિયમ કહેવામાં આવે છે.

મુખ્યત્વે તેઓ તેમની લાળને હળવા ભીની અને ભેજવાળી જમીનમાં ભેળવીને વસાહતો બનાવે છે. ઉધઈની લાળમાં મળતું પ્રવાહી જમીનની સાથે તડકામાં સૂકાયા પછી સખત થઈ જાય છે. આ રીતે, ઉધઈ ઘણીવાર ભેજવાળી જગ્યાએ જોવા મળે છે. ટર્માઇટ વસાહતો તેમની પ્રજાતિ, સ્થાન અને પ્રદેશ અનુસાર બદલાય છે. સાદા ટર્મિટેરિયમ અથવા વાલ્મીકની ઊંચાઈ બે ફૂટથી લઈને દસ ફૂટ સુધીની હોય છે.

છોડને ઉધઈથી કેવી રીતે બચાવવા

ઉધઈ એક ખતરનાક જંતુ છે, જે લગભગ તમામ પ્રકારના પાકને નુકસાન પહોંચાડે છે. એક અભ્યાસ અનુસાર, ઉધઈ ભારતમાં 45 ટકાથી વધુ પાકનો નાશ કરે છે. ઉધઈ જમીનમાં ટનલ બનાવે છે અને છોડના મૂળને ખાય છે.આ ઉપરાંત છોડની ડાળીને પણ ચાટે છે. આ જંતુના લાર્વા માટીની તિરાડોમાં અથવા ખરી પડેલા પાંદડાની નીચે છુપાયેલા રહે છે. રાત્રે બહાર આવતા, તે છોડના પાંદડા અથવા નરમ દાંડીને કાપી નાખે છે અને ડ્રોપ કરે છે. સ્પ્રાઉટ્સ ઉપરાંત, તે સરસવ, કોબીજ, ટામેટા, કોબી, મરચું અને ઘઉં જેવા પાકોને મહત્તમ નુકસાન પહોંચાડે છે.

ઉધઈથી છૂટકારો મેળવવો સરળ નથી કારણ કે જ્યાં સુધી આપણે તેના વિશે જાણીએ ત્યાં સુધીમાં ઘણું મોડું થઈ ગયું હોય છે. હકીકતમાં, ઉધઈના આહારમાં સેલ્યુલોઝ હોય છે અને તેઓ સેલ્યુલોઝ ધરાવતી કોઈપણ સામગ્રીનો નાશ કરવામાં સક્ષમ હોય છે. છોડમાંથી ઉધઈને છુટકારો મેળવવા માટે કુદરતી અને રાસાયણિક બંને પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.

ઉધઈથી છોડને બચાવવાની કુદરતી રીતો

નેમાટોડ્સનો ઉપયોગ 

નેમાટોડ્સ પરોપજીવી કૃમિ છે અને સમગ્ર ઉધઈની વસાહતોને દૂર કરવા માટે શ્રેષ્ઠ કુદરતી ઉપાયો પૈકી એક તરીકે કાર્ય કરે છે. હકીકતમાં, પરોપજીવી નેમાટોડ્સમાં ઉધઈની ભૂખ હોય છે. નેમાટોડ આપણી આસપાસની દુકાનોમાં સરળતાથી ઉપલબ્ધ છે, આ સિવાય તમે તેને ઓનલાઈન પણ ઓર્ડર કરી શકો છો. જ્યાં સુધી સમગ્ર વસાહતોનો નાશ ન થાય ત્યાં સુધી નેમાટોડ્સ પુનઃઉત્પાદન કરે છે અને ઉધઈને ખવડાવે છે.

ભીનું કાર્ડબોર્ડ

જૂના અને નકામા ડબ્બા કે કાર્ડબોર્ડ લગભગ દરેક ઘરમાં જોવા મળે છે. કાર્ડબોર્ડને ભીનું કરવા માટે કાર્ડબોર્ડ પર પાણીનો છંટકાવ કરીને અને તેને ઉધઈની વસાહતની નજીક મૂકીને કુદરતી અને અસરકારક ઉધઈની જાળ બનાવી શકાય છે. ઉધઈ કુદરતી રીતે આ ભીના કાર્ડબોર્ડ પર હુમલો કરશે કારણ કે તેમાં ભેજ અને સેલ્યુલોઝ બંને હોય છે. જલદી ઉધરસનું જૂથ તેમાં એકઠું થાય છે, તમે તેને દૂર કરીને અથવા બાળીને તેનો નાશ કરી શકો છો.

લીલા ઘાસ દૂર કરવું

સડેલા પાંદડા, છાલ અથવા ખાતર ફેરવવામાં આવે છે અને જમીનને ઇન્સ્યુલેટ કરવા માટે લીલા ઘાસ તરીકે ઉપયોગમાં લેવાય છે. જો કે, લીલા ઘાસ ઉધઈના ઉપદ્રવ માટે એક આદર્શ સંવર્ધન સ્થળ બની શકે છે કારણ કે તે ભીનું હોય ત્યારે ભેજ જાળવી રાખે છે અને તેમાં સેલ્યુલોઝ હોય છે. ખેતરની ભેજ ઉધઈને આકર્ષિત કરતી હોવાથી, લીલા ઘાસને દૂર કરવાથી ઉધઈના ઉપદ્રવને અટકાવી અને દૂર કરી શકાય છે.

ફુદીના નો ઉપયોગ

તીખા તમતમતા સ્વાદવાળું તેલ આપનારી એક વનસ્પતિ અન્ય કુદરતી જંતુનાશક છે, જે ઉધઈને ભગાડવાની પ્રચંડ ક્ષમતા ધરાવે છે. ટંકશાળ એક તીવ્ર સુગંધ આપે છે, અને ટંકશાળ દ્વારા ઉધરસ ભરાઈ જાય છે અને તેમના દ્વારા ભગાડવામાં આવે છે. સૌથી હાનિકારક રસાયણોને બદલે ટંકશાળનો ઉપયોગ અસરકારક રીતે ઉધરસને ભગાડવા માટે કરી શકાય છે. ઉધઈની પ્રવૃત્તિઓથી રાહત મેળવવા માટે તમે તમારી મિલકતની આસપાસ ફુદીનો વાવી શકો છો.

લસણ

લસણમાં એમિનો એસિડ હોય છે, જેને એલિસિનમાં રૂપાંતરિત કરી શકાય છે. એલિસિન ઉધઈને ભગાડવામાં મદદ કરી શકે છે. જ્યારે તમે તમારા ખેતરો અને મિલકતની આસપાસ ઉધઈ જુઓ છો, ત્યારે તમે વિનાશક જંતુઓથી બચવા માટે ચેપગ્રસ્ત વિસ્તારોની આસપાસ લસણનો ઉપયોગ કરી શકો છો. ઉધરસને ભગાડવા માટે લસણનો ઉપયોગ કરવાની એક સામાન્ય રીત એ છે કે લસણને વાટવું, છીણવું અથવા કાપવું કારણ કે તે એમિનો એસિડ એલિસિનને એલિસિનમાં રૂપાંતરિત કરવામાં મદદ કરે છે.

આ પણ વાંચો: લીંબુના સુધારેલ જાતો, રોગ અને તેના ઉપાયો