ડુંગળી વગર વાનગીનો સ્વાદ અધૂરો ગણવામાં આવે છે. જ્યાર સુધી જમાવાનું સાથે ડુંગળી અને કાકડી નહીં હોય ત્યાર સુધી જમવાનું મજા નહીં આવે. આ સિવાય ડુંગળીમાં અનેક પ્રકારન ઔષઘીય ગુણો પણ છે. સલાડ, અથાણાં અને સૂપ તરીકે ડુંગળીનું સેવન કરવાથી અમારા શરીરને ઘણા બધા પોષક તત્વો મળે છે. જો ડુંગળની ખેતીની વાત કરીએ તો મોટા પાચે તેને પશ્ચિમી અને દક્ષિણી ભારતમાં ઉગાડવામાં આવે છે. જેમાં ગુજરાત, મહારાષ્ટ્ર, ઓરિસ્સા, કર્ણટક, તમિલનાડુ, મધ્ય પ્રદેશ, આંઘ્ર પ્રદેશ રાજ્યોના સમાવેશ થાય છે. તેના સિવાય ઉત્તર પ્રદેશ અને બિહારમાં પણ તેનો મોટા પાચે ઉત્પાદન થાય છે.
ડુંગળીની ખેતી માટે યોગ્ય જમીન
એમ તો ડુંગળીની ખેતી માટે તમામ પ્રકારની જમીન યોગ્ય છે. પરંતુ સારી ડ્રેનેજ, ભેજ જાળવવાની ક્ષમતા અને જૈવિક દ્રવ્યથી સમૃદ્ધ લોમી માટી વાળી જમીન તેના માટે આદર્શ માનવામાં આવે છે. ડુંગળીની ખેતી માટે જમીનનું આદર્શ pH મૂલ્ય 6 થી 7 ની વચ્ચે હોવું જોઈએ. ડુંગળીની ખેતીમાં થતા ખર્ચની વાત કરીએ તો ખેડૂતોના સારા એવા પૈસા ડુંગળીની લણણી પાછળ ખર્ચાય છે. આ ખર્ચ ઘટાડવા માટે ખેડૂતો આ મશીનોનો ઉપયોગ કરી શકે છે. આનાથી માત્ર ખર્ચમાં ઘટાડો થશે નહીં પરંતુ શ્રમ અને સમયની પણ બચત થશે. આવો જાણીએ શું છે આ મશીન અને તેની ખાસિયત.
ICAR એ વિકસાવ્યું છે મશીન
ડુંગળીની વધું ઉત્પાદન ઓછા ખર્ચે કરવા માટે આઈસીએઆર આ મશીન વિકસાવ્યું છે. કેમ કે ડુંગળી ભારતનો મહત્વનો વ્યવસાયિક શાકભાજી છે. જેના કારણે તેની ખેતી માટે આ મશીન તૈયાર કરવામાં આવી છે. જો કે સામાન્ય ડુંગળી, નાની ડુંગળી અને મોટા ડુંગળી જેવા ત્રણ પ્રકારમાં વહેંચાયેલું છે. જણાવી દઈએ કે નાની ડુંગળીને મદ્રાસી ડુંગળી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. જ્યારે ગુણક ડુંગળી 5-6 બલ્બના ક્લસ્ટરમાં ઉત્પાદિત થાય છે. તે મોટે ભાગે તમિલનાડુ, આંધ્રપ્રદેશ, દક્ષિણ કર્ણાટક, ઓડિશા અને કેરળના કેટલાક ભાગોમાં ઉગાડવામાં આવે છે. જણાવી દઈએ દેશની લગભગ 90 ટકા ડુંગળીનું ઉત્પાદન તમિલનાડુમાં થાય છે.
રોપણી કરવાની સાચી રીત
તેની ખેતી માટે, 6 મહિના માટે સંગ્રહિત ડુંગળીના બીજનો ઉપયોગ થાય છે. રોપણી વખતે દરેક બીજનું અંતર લગભગ 15-20 સે.મી. રાખવું. આવી સ્થિતિમાં, તેને ઇન્સ્ટોલ કરવામાં ઘણો સમય લાગે છે. આને રોપણી માટે વધુ મજૂરીની જરૂર પડે છે અને ઉત્પાદન ખર્ચમાં 11.9% જેટલો વધારો થાય છે. જેના કારણે હવે તેના વાવેતર માટે મશીનનો ઉપયોગ કરી શકાશે. ઇન્ડિયન એગ્રીકલ્ચરલ રિસર્ચ ઇન્સ્ટિટ્યૂટે ટ્રેક્ટરથી ચાલતું ઊભું બેડ ઓનિયન બલ્બ લેટ પ્લાન્ટર વિકસાવ્યું છે. આનાથી ડુંગળી રોપવાનું કામ ખૂબ જ સરળ બને છે. આ મશીન સાથે એક સાંકળ જોડાયેલ છે, જે એકસાથે 4 વાસણોમાં ડુંગળીના કંદને વાવે છે.
કેવી રીતે કામ કરે છે આ મશીન
મશીનના ઉપયોગ માટે ડુંગળીના બલ્બને હોપરમાં લોડ કરવામાં આવે છે અને ટ્રેક્ટરને 1.5 કિમી/ક્લાકની ઝડપે આગળ વધારવમાં આવે છે. આગળ વધેલો ભાગ 850-900 મીમી પહોળાઈ અને 200 મીમી ઉંચાઈનો બેક બનાવે છે. ત્યાર પછી ડુંગળીના બલ્બ રોપવા માટે, 50 મીમી પહોળાઈ અને 50 મીમી ઊંડાઈનો ખાંચો બનાવો. બીજ માપણ પ્રણાલી બીજ સંગ્રહમાંથી ડુંગળીના બલ્બનું મીટર કરે છે અને તેને બીજની નળીમાં પહોંચાડે છે. વધુમાં, ડુંગળીના બલ્બને ચાટમાં મૂકવામાં આવે છે અને માટીથી ભરવામાં આવે છે. આ મશીનની કાર્ય ક્ષમતા 0.12 હેક્ટર/કલાક છે. આ મશીનની મદદથી 35 ટકા મહેનત, ખર્ચ અને સમયની બચત થાય છે.
Share your comments