ગાય-ભેંસોમા પિમ્પલ રોગનો કારણ, વાચો રસીકરણની બધી માહિતી

ગાયો અને ભેંસો પર મોટા પ્રમાણમાં ખંજવાળ આવે છે. તે એક ચેપી રોગ છે જે ઝડપથી ફેલાય છે, જે ગાય અને ભેંસના દૂધ ઉત્પાદનમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો કરે છે. જેમ કે, આ રોગની રોકથામ માટે ગાય અને ભેંસનું રસીકરણ ખૂબ મહત્વનું છે. જો તમે પશુધન ઉછેરતા હો, તો તમારે પહેલા પિમ્પલ રોગના કારણો, લક્ષણો અને નિયંત્રણ પદ્ધતિઓ વિશે વાંચવું આવશ્યક છે.

ગાયો અને ભેંસો પર મોટા પ્રમાણમાં ખંજવાળ આવે છે. તે એક ચેપી રોગ છે જે ઝડપથી ફેલાય છે, જે ગાય અને ભેંસના દૂધ ઉત્પાદનમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો કરે છે. જેમ કે, આ રોગની રોકથામ માટે ગાય અને ભેંસનું રસીકરણ ખૂબ મહત્વનું છે. જો તમે પશુધન ઉછેરતા હો, તો તમારે પહેલા પિમ્પલ રોગના કારણો, લક્ષણો અને નિયંત્રણ પદ્ધતિઓ વિશે વાંચવું આવશ્યક છે.

પિમ્પલ રોગનું કારણ

આ રોગનું મુખ્ય કારણ માઇક્રોસ્કોપિક જંતુઓ છે, જે આંખોને દેખાતા નથી. આ જંતુને વાયરસ પણ કહેવામાં આવે છે. આ વાયરસ અત્યાર સુધીમાં જાણીતા બધા વાયરસ કરતા કદમાં નાનો હોય છે. તેનું કદ 7 થી 21 મિલીમીટર માઇક્રોન છે. આ વાયરસના 7 પ્રકારો અને ઘણા પેટા પ્રકારો છે. આપણા દેશમાં, પગનો રોગ સામાન્ય રીતે એ, ઓ, સી અને એશિયા -1 દ્વારા ફેલાય છે.

પશુપાલનનો વ્યવસાય કરવા કેવા પ્રકારના પશુ પાળવા ? જાણો આ અહેવાલમાં

પિમ્પલ રોગનું લક્ષણ              

જો કોઈ પ્રાણી ખુંદ રોગ પકડે છે, તો તેને ઘણી સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડે છે. કેટલીકવાર આ રોગથી પશુનો અવસાન પણ થઈ શકે છે, તેથી ચાલો તમને આ રોગના લક્ષણો વિશે માહિતી આપીએ

• પશુને તેજ તાવ આવવાનો
• પગમાં સોજો
• પિમ્પલ રોગમાં પગમાં પિમ્પલ થઈ જાએ છે, જે રિંગ્સ જેવો લાગે છે
• જો રોગ વધે છે તો રિંગ્સ મોટા થવાનું ચાલુ થઈ જાએ છે અને ઘાવ વધવા લાગે છે.
• પશુઓને ચાલવામાં દિક્કત થાયે છે
• પગના ઘામાં કાદવ લાગવાથી કીડા લાગવા શરૂ થઈ જાએ છે
• કેટલીકવાર પશુઓ મરી પણ જાએ છે.
• પિમ્પલ રોગથી પશુઓને બચાવવાનો કોઈ ઈલાજ નથી એટલે પશુઓને રસી લગાવી જોઈએ.

પિમ્પલ રોગ માટે રસીકરણની માહિતી

રાષ્ટ્રીય પશુ રોગ નિયંત્રણ કાર્યક્રમ 5 વર્ષ માટે દેશના પીએમ મોદીએ 11 સપ્ટેમ્બર 2019 ના રોજ શરૂ કર્યો હતો. આ અંતર્ગત 6 મહિનાના અંતરે તમામ પશુઓને રસી આપવાનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે. આ સાથે, દરેક પ્રાણીનું રસીકરણ કાર્ડ બનાવવામાં આવે છે.આ પશુઓને અપાયેલી રસીઓની સાચી વિગતો આપે છે.

આ સિવાય પશુઓની ઓળખાણ માટે કાનમાં એક ટેગ લગાવવામાં આવે છે. ટેગિંગ કર્યા પછી, એનિમલ પ્રોડકટિવિટી એન્ડ હેલ્થ માટે ઇન્ફર્મેશન નેટવર્કની વેબસાઇટ પર નોંધણી કરો. તે એક એપ્લિકેશન છે જે પશુઓના સંવર્ધન, પોષણ અને આરોગ્ય સેવાઓ પ્રત્યક્ષ સમયમાં વિશ્વસનીય ડેટા મેળવવા માટે મદદ કરે છે.

રસીના સમય સાવચેતી

• રસીનો તાપમાન 2થી 8 ડિગ્રીનો વચ્ચે હોવુ જોઈએ
• મોટા પશુઓને અને ડુક્કરને 2 મિ.લી અને નાના પશુઓને 1 મિ.લીની રસીની ખુરાક આપવી જોઈએ
• ગળના વિસ્તારમાં 16થી 18 ગેજની સોય લગાવી જોઈએ
• વૈક્સીનની સીરીજને ભરતા પહેલા તેને સારી રીતે હળાવો
• 30થી 60 સેંકડ માટે રસીકરણ વાળા ભાગ પર સપર્શ કરો અને સોયના કાલજીપુર્વક નાશ કરો, અને તે સોય ને ફરી વાપરો નહીં.
• અડધી ઉપયોગની દવાનોના કાળજીપૂર્વક નિકાલ કરો.
• પશુના કાનના ટેગને સ્કેન કરો અને ઇનઓફ પર રસીની માહિતી આપો.
• 4 મહિના કરતા ઓછા જૂનાં અને ઉચ્ચ તાપમાન ધરાવતા અથવા માંદા હોય તેવી રસી પશુઓને નથી આપવી જોઈએ.
• રસીકરણ પછી પશુઓની કાળજી લેવી જોઈએ.
• રસીકરણ ફક્ત સવારે અથવા સાંજે જ થવું જોઈએ.
• જે પશુ 4થી 5 મહિનાનો છે, તેને પહેલી રસીકરણના એક મહિના પછી એફએમડી રસીનો બૂસ્ટર ડોજ આપવું જોઈએ, કેમ કે તે બહુ આવશ્યક છે.

કેટલાક અન્ય ઉપાયો

• લીલા લીમડા અને પીપળીનો ઉકાળો બનાવીને પશુના પગને દિવસમાં 2થી 3 દફા સાફ કરો
• કોપર સલ્ફેટના સોલ્યુશનથી પણ પગને સાફ કરી શકો છો.
• પાણીમાં ફિનાઇલ મિક્સ કરીને,તેથી પણ પગને સાફ કરી શકો છો
• પશુઓના ડૉક્ટરથી વાત કરો અને સલાહ લો

નોટ: પિમ્પલ રોગન માટે રસીકરણ જ એકજ ઉપાય છે, એટલે પોતાના પશુઓનો રસીકરણ જરુર કરાવો