વરસાદની મોસમમાં પશુઓની સંભાળ કેવી રીતે રાખશો તે જાણો

રસીકરણ

લંગડા તાવ અને ગલખોટુની રસીકરણ મુખ્યત્વે મે-જૂન મહિનામાં પશુઓમાં વરસાદની ઋતુમાં કરવામાં આવે છે, જો પશુપાલકોએ તેમના પશુઓને હજુ સુધી રસી ન આપી હોય તો તેમને તાત્કાલિક રસી અપાવવી. જે પ્રાણીઓમાં આ લોકોના લક્ષણો દેખાય છે તેમની તાત્કાલિક સારવાર કરવી જોઈએ અને મૃત્યુના કિસ્સામાં તેનો યોગ્ય રીતે નિકાલ કરવો જોઈએ.

પરોપજીવીઓથી રક્ષણ

આ ઋતુમાં માખીઓ, મચ્છરો વગેરેનો ઉપદ્રવ ઘણો હોય છે જેના કારણે પશુઓને ઘણી તકલીફ પડે છે. આ પરોપજીવી પ્રાણીઓનું લોહી ચૂસવા ઉપરાંત અનેક રોગો પણ ફેલાવે છે. જેમ મચ્છરના કરડવાથી માણસોમાં મેલેરિયા ફેલાય છે, તેવી જ રીતે ટ્રિપનોસોમિયાસિસ અને અન્ય ઘણા રોગો પ્રાણીઓમાં ચોક્કસ પ્રકારની માખીના કરડવાથી ફેલાય છે. અન્ય ઘણા પ્રકારના પરોપજીવીઓ જેમ કે ચિનચીલા, જૂ, જૂ વગેરે, લોહી ચૂસવાની સાથે, ઘણા જીવલેણ રોગો ફેલાવે છે. આ સિઝનમાં આંતર-પરજીવીઓ પણ ખૂબ જ સક્રિય હોય છે અને પ્રાણીઓના ઉત્પાદનને ખૂબ અસર કરે છે.

નિવારણ

માખીઓ અને મચ્છરો સામે રક્ષણ મેળવવા પશુધનને સવાર-સાંજ લીમડાના પાન અને ખડમાકડીનો ધૂમ્રપાન કરો, તેમજ પશુઓના આંચળની આસપાસ પેટની નીચે રાખ અને મેલેથીઓન પાવડર નાખો. વરસાદની ઋતુની શરૂઆત પહેલા અને પછી એન્થેલમિન્ટિક દવા આપો.

આહાર

આ ઋતુમાં લીલું ઘાસ, ઘાસચારો વગેરે પુષ્કળ પ્રમાણમાં ઉપલબ્ધ હોય છે તેથી પશુઓને લીલો ચારો ખવડાવો. એ પણ ધ્યાનમાં રાખો કે માત્ર લીલો ચારો જ ખવડાવવો નહિ, ઘઉંનો ભૂસકો, મકાઈ/જુવાર વગેરે જેવા સૂકો ચારો પણ ખવડાવો, કારણ કે જો લીલો ચારો કે ઘાસ વધુ માત્રામાં ખવડાવવામાં આવે તો પશુઓને ઝાડા થાય છે. અને વધુ ખવડાવવાથી કઠોળના લીલા ચારાથી ફૂગ કે પેટનું ફૂલવું થાય છે, જેનાથી પશુનું મૃત્યુ પણ થઈ શકે છે.

આવાસ

વરસાદની ઋતુમાં આવાસની યોગ્ય વ્યવસ્થા હોવી જોઈએ, પશુઓના આવાસમાં છાણ વગેરે ન હોવા જોઈએ અને પાણીના નિકાલની યોગ્ય વ્યવસ્થા હોવી જોઈએ. લાંબા સમય સુધી ગંદકી અને ભીની જગ્યાએ ઉભા રહેવાથી પશુઓના ખૂર બગડી જાય છે અને કેટલીક વખત યોગ્ય કાળજીના અભાવે જીવાતોનો ઉપદ્રવ પણ થાય છે. તેથી, ઘર શુષ્ક અને સ્વચ્છ હોવું જોઈએ.

આ પણ વાંચો:Cow Farming: આ જાતિની ગાયોના ઉછેરથી ખેડૂતો બની શકે છે સમૃદ્ધ