ખેડૂતોના ઘરેલુ સ્તરે ખોરાક અને પોષણની ખાતરી માટે પોષણયુક્ત કિચન ગાર્ડન

હાલમાં બજારમાં મળતા મોટા ભાગના શાકભાજીમાં રસાયણયુકત ખાતરો, ઝેરી જંતુનાશક દવાઓના અવશેષો કે ગટરના પાણીના ઝેરી ક્ષારો હોવાની શકયતાઓ રહેલ છે. જેને લઇને આવા દૂષિત શાકભાજી ખાવાથી આપણા શરીરની તંદુરસ્તીને લાંબે ગાળે વિપરીત અસર થાય છે. જેથી આપણે આપણા ઘર આંગણે શાકભાજી ઉછેરવા જોઇએ. ખેડૂતો પોતાના ખેતરની આસપાસ રહેલી ખુલ્લી જગ્યામાં શાકભાજી વાવી શકે છે. જેથી બજારમાં મળતા જંતુનાશક વાળા શાકભાજી ખરીદવા ના પડે અને તાજા અને પોષણયુક્ત શાકભાજી ઘર આંગણે ઉગાડી શકાય.

• શાકભાજી પાકના વાર્ષિક વાવેતરનો સમયગાળો:

• શાકભાજીના મુખ્ય પાકોની ખેતી વિષયક સંક્ષિપ્ત માહિતી :

• કિચન ગાર્ડનમાં જીવાતોનું નિયંત્રણ :
• કિચન ગાર્ડનમાં ઉગાડવામાં આવતા શાકભાજી પર જંતુનાશક દવાઓનો ઉપયોગ ના કરવો જેથી કરી આપણુ અને આપણા પરિવારનું સ્વાસ્થ્ય જળવાઈ રહે અને તાજું અને દવામુક્ત શાકભાજી વર્ષ દરમિયાન મળતું રહે.

• શાકભાજીના પાકોમાં શરુઆતમાં જીવાતનો ઉપદ્રવ છોડના અમુક ભાગો (ડૂંખ, કળી, ફૂલ, ફ્ળ) પર જોવા મળતો હોય છે. તેથી શરુઆતમાં આવા ઉપ્દ્રવિત ભાગોને તોડી લઇ તેનો યોગ્ય નિકાલ કરવો.
• સમયાંતરે છોડની આજુબાજુ જમીનમાં ગોડ કરવાથી અમુક જીવાતની જમીનમાં રહેતી અવસ્થાઓ નાશ કરી શકાય છે. સેંન્દ્રિય ખાતરો (છણિયું ખાતર, ખોળ, વર્મિકમ્પોસ્ટ, પ્રેસમડ વગેરે) અને જૈવિક ખાતરો (બાયોફર્ટિલાઇઝર્સ)નો ઉપયોગ કરવાથી ઉધઇનો ઉપદ્રવ નિવારી શકાય છે તથા છોડને જરૂરી પોષકતત્વો પુરા પાડી શકાય છે.  
• કેટલીક સ્થાનિક વનસ્પતિઓ(લીમડો, કરંજ, મહૂડો, અરડૂસો, પીળી કરેણ, ધતુરો, ફૂદીનો, બોગનવેલ)ના પાનનો અર્ક શાકભાજીના પાકોમાં છાંટવાથી જીવાતો સામે રક્ષણ પૂરુ પાડે છે.

• આ ઉપરાંત ફેરોમોન ટ્રેપ, પીળા હજારી ગોટાનું વાવેતર, સ્ટ્રીકી ટ્રેપનો ઉપયોગ કરી જીવાતોનું દવાઓ સિવાય નિયંત્રણ કરી શકાય છે.

• શાકભાજીની વિશિષ્ટ લાક્ષણિકતાઓ:

            તો ચાલો મિત્રો આપણા વ્યસ્ત દિનચર્યામાથી થોડો સમય કાઢીએ અને ખેતરની સેઢે પાળે અથવા તો ઘરની આજુ બાજુની જગ્યામાં શાકભાજી ઉગાડીને બજારમાં મળતા મોંઘા, રસાયણયુક્ત અને નબળી ગુણવતાવાળા શાકભાજી ખાવાનું છોડી પોતાના જ ઘર આંગણે મળી રહે તેવા તાજા અને તંદુરસ્ત શાકભાજીનો આપણા આહારમાં ઉપયોગ વધારીએ.      

આ પણ વાંચો:શાકભાજી પાકોનું ધરૂઉછેર

મોકરીયા એલ.કે., ગલ સી. બી. અને  રવિયા પી. બી.

ફાર્મર ફર્સ્ટ પ્રોજેક્ટ, જૂનાગઢ કૃષિ યુનિવર્સિટી, જૂનાગઢ